Για την ιστορία των υιοθεσιών στην Αμερική την εποχή του ψυχρού πολέμου έμαθα τυχαία. Η πληροφορία μού ήρθε εντελώς ξαφνικά, πριν από δύο περίπου χρόνια, από έναν Ελληνοαμερικανό βουλευτή της Πολιτείας του Wyoming.
Συνομιλούσα μαζί του στο messenger για κάποια πρωτοβουλία των αποδήμων, όταν ξαφνικά με ρώτησε τι γνώριζα για τα παιδιά που υιοθετήθηκαν από την Ελλάδα αμέσως μετά τον εμφύλιο. Και τώρα ψάχνουν τις ρίζες τους.
Τίποτα δεν γνώριζα. Δεν είχα ιδέα.
Το ίδιο απόγευμα αγόρασα το βιβλίο της Gonda Van Steen «Ζητούνται παιδιά από την Ελλάδα: Υιοθεσίες στην Αμερική του Ψυχρού Πολέμου» (Εκδόσεις Ποταμός 2021).
«Ζητούνται παιδιά από την Ελλάδα»: Μια σκοτεινή ελληνο-αμερικανική ιστορία
H Van Steen, καθηγήτρια και κάτοχος της Έδρας Κοραή στη νεοελληνική και βυζαντινή ιστορία, γλώσσα και λογοτεχνία, διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο King’s College του Λονδίνου, έχει αφιερώσει την ζωή της στην έρευνα μιας μεγάλης κλίμακας «επιχείρησης» υιοθεσίας, οργανωμένης στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ.
Ένα κύκλωμα που λειτουργούσε με τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης. Με δύο λόγια: Η ευημερούσα Αμερική ήθελε παιδιά. Η διαλυμένη μετεμφυλιακή Ελλάδα είχε πιο πολλά παιδιά από όσα μπορούσε να θρέψει.
Μεταξύ 1949 και 1962, τουλάχιστον 3.200 παιδιά τοποθετήθηκαν σε καινούριες οικογένειες. Τα παιδιά αυτά απέκτησαν καινούρια ζωή, νέο όνομα, άλλη ταυτότητα.
Διαβάζοντας το βιβλίο, μία ιστορία με συνάρπασε. Μία ιστορία που δεν είχε ειπωθεί ποτέ.
Ακούστε εδώ την συναρπαστική ιστορία τους
Νέα ζωή σε άλλη χώρα, με άλλη ταυτότητα
Δύο από τα παιδιά που υιοθετήθηκαν στην Αμερική ήταν οι κόρες του Ηλία Αργυριάδη ο οποίος εκτελέστηκε το 1952 μαζί με τον Νίκο Μπελογιάννη. Τα δύο αυτά κορίτσια απομακρύνθηκαν με την βία από την οικογένεια τους για να σωθούν από το «μίασμα του κομουνισμού».
Υποχρεώθηκαν να αλλάξουν ταυτότητα και να ξεχάσουν ό,τι είχαν ζήσει στην Ελλάδα. Υιοθετήθηκαν από μία πολύ πλούσια οικογένεια στη Μασαχουσέτη. Οι θετοί γονείς τους πρόσφεραν τα πάντα. Εκτός από το δικαίωμα στην μνήμη.
Όμως υπήρχε και μία τρίτη αδερφή, η οποία δεν είχε την πολυτέλεια να ξεχάσει. Η Έφη Αργυριάδη συνέχισε να ζει κατατρεγμένη στο μετεμφυλιακό κράτος αναζητώντας για χρόνια τις δύο αδερφές της. Είχε χάσει κάθε ίχνος τους.
Ας πάμε 70 χρόνια μπροστά. Ο Αμερικανός εγγονός του Ηλία Αργυριάδη (ο γιος της μιας από τις δύο αδελφές που είχαν υιοθετηθεί στην Αμερική) αρχίζει να ψάχνει πληροφορίες για το παρελθόν της μητέρας του. Ανακαλύπτει ότι ο παππούς του είχε εκτελεσθεί στην Ελλάδα με την κατηγορία της κατασκοπίας. Το σοκ του είναι τεράστιο. Και αποφασίζει να μάθει περισσότερα.
Αυτή την ιστορία παρακολουθώ στο podcast “Born Greek – Made American. Συνομίλησα πολλές ώρες με την Έφη Αργυριάδη. Την ευχαριστώ διότι μοιράστηκε γενναιόδωρα την ιστορία της. Ταξίδεψα στην Αμερική για να γνωρίσω την «άλλη πλευρά». Ο απόγονος του Ηλία Αργυριάδη λέγεται David Whelan. Είναι Ιρλανδικής καταγωγής από τον πατέρα του. Μέχρι πρόσφατα δεν είχε έρθει ποτέ στην Ελλάδα.
Το «Born Greek – Made American” είναι συμπαραγωγή Melon και iMEdD.
