Τη δύσκολη εξίσωση που θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να ελαφρύνει από το 2020 τους φόρους για μικρομεσαίους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις και ταυτόχρονα να συντάξει προϋπολογισμό με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ καλείται να επιλύσει ο υπουργός των Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μετά τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Τα μέτρα της μείωσης του φορολογικού συντελεστή στα εισοδήματα έως 10.000 ευρώ στο 9% (από 22%) και στα κέρδη των επιχειρήσεων στο 24% (από 28%), η νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8% την επόμενη χρονιά και τα κίνητρα για την οικοδομή κοστολογούνται σε 800 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό είναι μικρό αν επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης ή δοθεί η δυνατότητα στην κυβέρνηση να μειώσει τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα κατά μία μονάδα, στο 2,5% του ΑΕΠ (από 3,5%). Αλλά αυτό έχει μετατεθεί για το 2021.
Επίσημο αίτημα
Με αυτά τα δεδομένα η πρεμιέρα του κ. Σταϊκούρα στο Eurogroup την ερχόμενη εβδομάδα στο Ελσίνκι θα είναι δύσκολη, καθώς ούτε τα 12 προαπαιτούμενα των μεταμνημονιακών υποχρεώσεων έχουν κλείσει, ούτε ο προϋπολογισμός του 2020 έχει καταρτιστεί καθώς εξαρτάται από την πορεία του ΑΕΠ και την αποτελεσματικότητα που θα έχει η ρύθμιση των χρεών στην Εφορία και στα Ταμεία με τις 120 δόσεις.
Επιδίωξη του υπουργού είναι η σχέση με τους Ευρωπαίους να οικοδομηθεί πάνω στις διαβεβαιώσεις για πιστή τήρηση του προγράμματος και του στόχου για 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα και το 2020, την προεξόφληση δανείων ύψους 2,8 δισ. ευρώ του ΔΝΤ προς την Ελλάδα, αίτημα που θα θέσει επισήμως ο κ. Σταϊκούρας στο Ελσίνκι, και δευτερευόντως στην προοπτική μείωσης των πλεονασμάτων από το 2021.
Οι θεσμοί στην Αθήνα
Βέβαια, σε πολιτικό επίπεδο τον δρόμο για χαμηλότερα πλεονάσματα άνοιξε η δήλωση της διαδόχου του Μάριο Ντράγκι στην ηγεσία της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία κατά την ακρόαση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρη υπέρ του ελληνικού αιτήματος, που έχει εκφραστεί μόνο στο παρασκήνιο.
Διατυπώνοντας την πάγια θέση του ΔΝΤ είπε ότι «οι στόχοι πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% στους οποίους έχει δεσμευτεί η Ελλάδα πρέπει να επανεξεταστούν με μεγάλη προσοχή.
Η άποψη του ΔΝΤ και η δική μου είναι ότι ο στόχος πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% της Ελλάδας είναι υπερβολικός και ασκεί υπερβολική πίεση στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας στην οποία στοχεύαμε. Το ΔΝΤ συνεχίζει να έχει την ίδια άποψη και καθώς η Ελλάδα βρίσκεται στη φάση ανάκαμψης».
Ωστόσο, η ίδια καθώς και οι Ευρωπαίοι συνδέουν τη δυνητική μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους που ενισχύεται μετά τη θεαματική μείωση του αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και τη σταθερή μείωση του κόστους εξυπηρέτησής του, αλλά και με την υλοποίηση βασικών διαρθρωτικών αλλαγών που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη.
Ο υπουργός Οικονομικών θα βρίσκεται στο Ελσίνκι στις 13 του μηνός για να συμμετάσχει στο άτυπο Eurogroup και την άλλη εβδομάδα, στις 16 Σεπτεμβρίου, αναμένεται να έρθουν στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών προκειμένου να ξεκινήσουν τον έλεγχο των στοιχείων για την τέταρτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Οι επικεφαλής των θεσμών θα φτάσουν μία εβδομάδα μετά, στις 23 του μηνός, προκειμένου να συζητήσουν με την κυβέρνηση όλα τα ανοιχτά ζητήματα και να συμφωνήσουν στο πρώτο σχέδιο του προϋπολογισμού του 2020.
Το βασικό στοιχείο που εξετάζουν είναι η δημοσιονομική επιβάρυνση από τις προεκλογικές παροχές του ΣΥΡΙΖΑ – 13η σύνταξη, μείωση ΦΠΑ στην ενέργεια και στην εστίαση, προσλήψεις συμβασιούχων – αλλά και τα μετεκλογικά μέτρα, με κυριότερο τη μείωση του ΕΝΦΙΑ στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση της ΝΔ.
Οι «γκρίζες ζώνες»
Μείζον θέμα για τους θεσμούς συνιστούν οι δηλώσεις από υπουργούς για τις συντάξεις που δεν έχουν δοθεί, για οφειλές του Δημοσίου σε ιδιώτες που αποκαλύπτονται τώρα και για 9.000 προσλήψεις συμβασιούχων, καθώς όλα αυτά τα στοιχεία (αν δεν έχουν προϋπολογιστεί) επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό και διευρύνουν τις δαπάνες.
Οπως έλεγαν κοινοτικοί παράγοντες, τα δύο αυτά ζητήματα συνιστούν «γκρίζες ζώνες» στον προϋπολογισμό και πρέπει να ξεκαθαρίσουν άμεσα.
Στο μικροσκόπιο επίσης θα βρεθούν η πορεία των αποκρατικοποιήσεων και οι μεγάλες εκκρεμότητες οι οποίες είναι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και των ΕΛΠΕ που συνδέονται μεταξύ τους, η πώληση του ποσοστού του Δημοσίου στο «Ελ. Βενιζέλος» και η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού.
Στον ίδιο κατάλογο των προαπαιτουμένων της τέταρτης αξιολόγησης της οικονομίας περιλαμβάνεται και η εξόφληση των κρατικών οφειλών ύψους 2,1 δισ. ευρώ προς ιδιώτες. Ο κ. Σταϊκούρας θέλει να παρουσιάσει χρονοδιάγραμμα σταδιακής αποπληρωμής του μεγαλύτερου μέρους των οφειλομένων (1,5 δισ. ευρώ) έως το τέλος του 2020.
Αντιμέτωπη με τους θεσμούς η Αθηνά Καλύβα
Το πακέτο της φορολογικών μέτρων για τις επιχειρήσεις, τα φυσικά πρόσωπα, την οικοδομή και την κατανομή των ελαφρύνσεων σε βάθος 4ετίας διαπραγματεύεται με τους θεσμούς η νέα γενική γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κυρία Αθηνά Καλύβα, η οποία βρίσκεται στο στενό περιβάλλον του υπ. Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα. Η κυρία Καλύβα έχει μεγάλη εμπειρία από τη θητεία της στις Βρυξέλλες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ήδη έχει ξεκινήσει συζητήσεις με τους θεσμούς, οι οποίοι ζητούν πιεστικά στοιχεία για τις αποδόσεις των φόρων και προβλέψεις για την πορεία της ρύθμισης των 120 δόσεων.
Ανάσα στον στόχο για τα πλεονάσματα τα κέρδη από ομόλογα
«Η χρήση των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFAs και SMPs) για επενδύσεις είναι συμβατή με το πρόγραμμα».
Αυτό ξεκαθάρισε αξιωματούχος της ευρωζώνης κατά την ενημέρωση του Τύπου την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, εν όψει του Eurogroup στο Ελσίνκι, καθώς μέχρι τώρα επικρατούσε η αρχή τα κέρδη από τα ομόλογα να διατίθενται αποκλειστικά για μείωση του χρέους.
Συγχρόνως, ο αξιωματούχος ανέφερε ότι στο τελευταίο EuroWorking Group ο νέος εκπρόσωπος της Ελλάδας, επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Μιχάλης Αργυρού, παρουσίασε συνοπτικά τα σχέδια της κυβέρνησης, στα οποία συμπεριλαμβανόταν και η ιδέα της χρήσης των ANFAs και SMPs για επενδύσεις, ενώ σημείωσε ότι δεν τέθηκε ζήτημα μείωσης πρωτογενών πλεονάσματων. «Είναι εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, η κυβέρνηση έχει τώρα να παρουσιάσει και να εφαρμόσει την πολιτική της».
Στον βαθμό που τα κέρδη, τα οποία υπολογίζονται για το 2019 σε 1,2 δισ. ευρώ, ενσωματωθούν στα κοινοτικά κονδύλια για επενδύσεις, άρα και στα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, τότε διευκολύνεται η κυβέρνηση να επιτύχει ευκολότερα τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα.
Η είσπραξη των ANFAs και SMPs προϋποθέτει την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν συμφωνηθεί (προαπαιτούμενα) και την έγκριση του Eurogroup.
