Ο Μπαράκ Ομπάμα και η Αγκελα Μέρκελ συναντήθηκαν σήμερα Πέμπτη στο Βερολίνο σε μία συνάντηση που είχε τη μορφή της τελετής παράδοσης, την στιγμή που στην καγκελάριο της Γερμανίας ανατίθεται ο ρόλος του σημαιοφόρου των δημοκρατικών αξιών στον κόσμο μετά την νίκη Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Να σημειωθεί ότι οι συνομιλίες – έστω και ανεπίσημες – ξεκίνησαν ήδη το βράδυ της Τετάρτης. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας Μέρκελ και Ομπάμα δείπνησαν σε φιλική ατμόσφαιρα, όπως μεταδίδουν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, στο ξενοδοχείο Adlon δίπλα στην Πύλη του Βρανδεμβούργου.

Στις 16.15 ώρα Ελλάδας σήμερα Πέμπτη ξεκίνησε το επίσημο μέρος της επίσκεψης Ομπάμα στο Βερολίνο.

Στο αποκορύφωμα της τελευταίας του περιοδείας στην Ευρώπη ως πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μπαράκ Ομπάμα προχωρά σε κοινή συνέντευξη Τύπου με την Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο: Οι δύο ηγέτες προηγουμένως τόνισαν την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού.

«Δεν υπάρχει επιστροφή από την παγκοσμιοποίηση» τόνισε η Μέρκελ, υπογραμμίζοντας τη σημασία ολοκλήρωσης της εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ (TTIP).

H γερμανίδα καγκελάριος υπογράμμισε τη σύνδεση μεταξύ των Γερμανίας, Ευρώπης και ΗΠΑ στη βάση κοινών πολιτικών αξιών, ειδικά δε στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Ομπάμα στάθηκε επίσης στη σημασία τήρησης των θεμελιωδών αξιών -τον σεβασμό στη Δημοκρατία, την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και το σεβασμό της ελευθερίας.

Και ο αμερικανός πρόεδρος στάθηκε στην ανάγκη ολοκλήρωσης της ΤΤΙΡ ενώ υπογράμμισε επίσης τη δέσμευση των ΗΠΑ για την ασφάλεια της Ευρώπης -καθώς ειδικά το Βερολίνο έχει εκφράσει την ανησυχία του για τις προθέσεις του Τραμπ σχετικά με το ΝΑΤΟ.

Η πρώτη ερώτηση έγινε στον Ομπάμα και αφορούσε τον εκλεγέντα πρόεδρο Τραμπ και τις προθέσεις του με τη Ρωσία. Το δεύτερο σκέλος της ερώτησης αφορούσε την γερμανίδα καγκελάριος και το εάν πρόκειται να θέσει ξανά υποψηφιότητα.

«Η καγκελάριος Μέρκελ ήταν η μοναδική ηγέτης συμμάχων μας η οποία ήταν στην ηγεσία όταν μπήκα στο Λευκό Οίκο, οπότε είμαστε βετεράνοι» είπε χαριτολογώντας ο Ομπάμα.«Η καγκελάριος Μέρκελ ήταν η μοναδική ηγέτης συμμάχων μας η οποία ήταν στην ηγεσία όταν μπήκα στο Λευκό Οίκο, οπότε είμαστε βετεράνοι» είπε χαριτολογώντας ο Ομπάμα.

Όσον αφορά τη Ρωσία, εξαιτίας του μεγέθους της η συνεργασία είναι πααραίτητ. Είναι προς το συμφέρον μας η Ρωσία να είναι επιτυχημένο κράτος, η οικονομία της να πηγαίνει καλά, να έχει καλές σχέσεις με τους γείτονές της» είπε.

«Προσπάθησα να οικοδομήσω στενές σχέσεις, όμως είμαι ρεαλιστής και αναγνώρισα ότι σε πολλά σημεία οι δύο χώρες έχουν πολύ διαφορετική» τόνισε.

«Η Δημοκρατία, η ελευθερία λόγου, το κράτος δικαίου, ο σεβασμός για άλλες χώρες, την αυτοδιάθεσή τους και την εθνική κυριαρχία τους, αυτά δεν μπορεί να τα αγνοήσει κανείς» υπογράμμισε.

Ανέφερε ως παράδειγμα την Ουκρανία ή τη Συρία: «Ελπίζω πως ο νέος πρόεδρος συνεχίσει με παρόμοιο τρόπο την επιδίωξη εποικοδομητικών σχέσεων αλλά και να σταθεί απέναντι όταν υπάρχουν διαφορές απόψεων» είπε ο Ομπάμα.

Ο Ομπάμα αναφέρθηκε εκτενώς στο ζήτημα των κυβερνοεπιθέσεων ρωσικού «χρώματος», μιλώντας συγκεκριμένα όχι μόνο για οικονομική κατασκοπεία αλλά και για παρέμβαση σε ξένες εκλογικές διαδικασίες.

Λαμβάνοντας το λόγο η Μέρκελ, εξέφρασε τον θαυμασμό της για την ομαλότητα με την οποία διεξάγεται στις ΗΠΑ η μετάβαση εξουσία.

«Όσον αφορά τη Ρωσία, από γερμανική σκοπίά πρέπει να πω πως αφορά το ζήτημα αξιών» είπε η Μέρκελ, επίσης τονίζοντας πως η ευρωπαϊκή ήπειρος ζει σε περίοδο ειρήνης και πως τμήμα της είναι ο σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας.

«Από ευρωπαϊκή σκοπιά, η Ρωσία είναι γείτονάς μας και έχουμε συμφέρον καλών σχέσεων, όμως όταν υπάρχει διάσταση απόψεων πρέπει αυτό να τίθεται καθαρά» τόνισε. Σχετικά δε με τις προθέσεις της για τις γερμανικές εκλογές, η Μέρκελ είπε πως θα εκφραστεί στην κατάλληλη χρονική στιγμή, «η οποία δεν είναι σήμερα» όπως σημείωσε γελώντας.

Σε ερώτηση για το πόσο διχασμένη είναι η αμερικανική κοινωνία μετά την επικράτηση Τραμπ, ο Ομπάμα είπε πως με φόντο την οικονομία και χάρη και στο Διαδίκτυο, «οι πολιτισμικές συγκρούσεις είναι πλέον πιο άμεσες».

«Είναι σημαντικό να θέσουμε υπό καλύτερο έλεγχο την παγκοσμιοποίηση και την τεχνολογία, ώστε ο κόσμος να έχει το αίσθημα ότι διατηρεί τον έλεγχο, και να μην στρέφεται σε απλϊκές λύσεις και σε μία κοσμοθεωρία στη βάση φυλών και εθνικισμού» τόνισε.

Υπογράμμισε δε πως, ανεξαρτήτως ηγεσίας, στις ΗΠΑ γίνεται σεβαστή η ελευθερία, στεκόμενος ιδαιίτερα στη θρησκευτική ελευθερία, και τόνισε το ρόλο θεσμικών δικλείδων ασφαλείας (checks and balances) όπως την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη.

«Πρέπει να βρούμε εποικοδομητικές και δημιουργικές λύσεις» είπε αναφορά με την παγκοσμιοποίηση, επαναλαμβάνοντας την προειδοποίηση για παραπλανητικές υπεραπλουστεύσεις και δήθεν απλές λύσεις. «Είμαι ωστόσο αισιόδοξος, όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά και για την πορεία του κόσμου εν γένει, και κυρίως είμαι αισιόδοξος εξαιτίας της στάσης που βλέπω να έχει η νεολαία» τόνισε.

Η Μέρκελ, λαμβάνοντας το λόγο, τόνισε ότι η Γερμανία «χρωστά πολλά στις ΗΠΑ κατά τη μεταπολεμική εποχή, όχι μόνο αμέσως μετά τον πόλεμο αλλά και κατά τη διάρκεια της Επανένωσης».

«Οι διεθνείς συνασπισμοί, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, είναι καίριοι για εμάς» υπογράμμισε. Όσον αφορά την ενίσχυση αντίρροπων τάσεων, «και τέτοιες υπάρχουν και στη Γερμανία», και η Μέρκελ έδειξε και στο ζήτημα της τεχνολογίας.

«Υπάρχει κόσμος που ρωτά, «εγώ τι θέση έχω σε αυτόν τον κόσμο»; Χρέος της πολιτικής είναι να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις» τόνισε, αλλά επέκρινε το διχαστικό λόγο -και επανέλαβε για άλλη μία φορά «δεν μπορεί η μία πλευρά να λέει «εμείς είμαστε ο λαός, κι οι άλλοι δεν είναι»».

«Ο αποχαιρετισμός με τον Μπαράκ Ομπάμα μου είναι δύσκολος, επειδή η συνεργασία ήταν πολύ καλή, αλλά η Δημοκρατία ζει μέσω των αλλαγών» είπε η Μέρκελ, προκαλώντας εμφανώς τη συγκίνηση του Ομπάμα.

Ο Ομπάμα, ερωτηθείς ξανά για το κλίμα μετά την εκλογή του Τραμπ, είπε πως «η ελευθερία συγκεντρώσεων είναι μέρος της Δημοκρατίας μας, δεν θα πω σε κάνεναν που ανησυχεί να σωπάσει». Ωστόσο, τόνισε ότι η εκλογή και η ομαλή μετάβαση είναι επίσης μέρος της Δημοκρατίας και τόνισε ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει κανείς να μιλά «με γεγονότα, όχι με μισές αλήθειες και προπαγάνδα». «Η Δημοκρατία χρειάζεται σκληρή δουλειά, και η Δημοκρατία έχει πρόβλημα όταν δαιμονοποιείται η άλλη άποψη» τόνισε.

«Εκπλήσσομαι δε όταν ακούω κόσμο εδώ στην Ευρώπη, και από τη νεολαία, που δεν γνωρίζει τι σήμαινε ο Ψυχρός Πόλεμος, τι σήμαινε ότι εδώ στο Βερολίνο υπήρχε ένα Τείχος» είπε χαρακτηριστικά ο Ομπάμα.

Σχετικά με τη Συρία, ο Ομπάμα υπογράμμισε ξανά τη «βαρβαρική πολιτική» του καθεστώτος του Άσαντ και κάλεσε εκ νέου τη Ρωσία να ασκήσει τη δέουσα πίεση στη Δαμασκό.

Η Μέρκελ από την πλευρά της, είπε πως ο Άσαντ «στρέφεται ενεργητικά εναντίον του λαόύ του, βομβαρδίζοντάς τον με βόμβες βαρέλια, πολιόρκησε το Χαλέπι, και όταν κανείς μιλά με σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται εδώ στη Γερμανία, οι περισσότεροι προσπάθησαν να διαφύγουν από τον Άσαντ, ούτε καν από την ISIS».

«Οπότε από τη δική μου σκοπιά, ο Άσαντ δεν είναι εταίρος» τόνισε η γερμανίδα καγκελάριος.

Πριν τη συνέντευξη

Η γερμανίδα καγκελάριος τον έχει προσκαλέσει να δειπνήσουν και πάλι μαζί. Αυτή τη φορά έχουν προσκληθεί και προσωπικότητες που «συμβάλλουν με τον τρόπο τους στη διατλαντική συνεργασία», ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ.

Την Παρασκευή θα συμμετάσχουν και οι δύο σε μια μίνι σύνοδο κορυφής με τους ηγέτες της Βρετανίας, τη Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα την παράταση των κυρώσεων οι οποίες έχουν επιβληθεί στη Ρωσία για την επέμβασή της στην Ουκρανία, καθώς και την πιθανή επιβολή νέων κυρώσεων για τους βομβαρδισμούς της στη Συρία, σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές.

Την επομένη της ομιλίας του στην Αθήνα που θεωρήθηκε πολιτική παρακαταθήκη και περιέλαβε το εγκώμιο της δημοκρατίας και τη διατύπωση του αιτήματος για μία δικαιότερη παγκοσμιοποίηση, ο αμερικανός πρόεδρος θα εστιάσει στο Βερολίνο, δεύτερο σταθμό της αποχαιρετιστήριας περιοδείας του, στις κοινές αξίες στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με πηγές του Λευκού Οίκου.

Θα επιχειρήσει επίσης να καθησυχάσει τους φόβους για το μέλλον της διατλαντικής σχέσης μετά την εκλογή Τραμπ με το σύνθημα «πρώτα η Αμερική».

Ο Μπαράκ Ομπάμα χαρακτήρισε τις τελευταίες ημέρες την Αγγελα Μέρκελ «πιθανότατα τον κοντινότερο διεθνή του εταίρο». Οι ανησυχίες μετά τη νίκη Τραμπ αναμένεται να κυριαρχήσουν στις συνομιλίες στο Βερολίνο.

Ο Μπαράκ Ομπάμα απαντά στη ρητορική του διαδόχου του σε κοινό του άρθρο με την Αγγελα Μέρκελ που δημοσιεύεται στο περιοδικό Wirtschafts Woche και δόθηκε από χθες το βράδυ στη δημοσιότητα.

Οι δύο ηγέτες υπερασπίζονται εκεί τον διατλαντικό δεσμό και το ελεύθερο εμπόριο, την στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ ρέπει προς τον προστατευτισμό και τον απομονωτισμό.

«Δεν θα υπάρξει επιστροφή στον κόσμο πριν από την παγκοσμιοποίηση», τονίζουν «είμαστε περισσότερο ισχυροί όταν εργαζόμαστε μαζί», γράφουν.