Εκπτώσεις και πολλές δόσεις για τα αυθαίρετα

Με δέλεαρ σημαντικές εκπτώσεις και αύξηση του αριθμού των δόσεων από 60 σε 100 στοχεύει το υπουργείο Περιβάλλοντος να πείσειτους πολίτες να νομιμοποιήσουν τα αυθαίρετά τους. Και επειδή λόγω οικονομικής ύφεσης το τελευταίο που απασχολεί τα φτωχά και μεσαία νοικοκυριά είναι να τα δηλώσουν (και να πληρώσουν) για να τα σώσουν, ο αναπληρωτής υπουργός κ. Γιάννης Τσιρώνηςστοννόμο-πλαίσιο που ετοιμάζει για τον πολεοδομικό σχεδιασμόπροβλέπει το παράβολο για την αρχική φάση να μειωθεί από 500 ευρώ που είναι σήμερα στα περίπου 200 ευρώ.

Επιπλέον, για τιςοικονομικά ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, η νέα νομοθετική πρόταση, η οποία βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας, θα περιλαμβάνει γενναίες μειώσεις του υπολογισθέντος προστίμου. Σε αυτή την κατηγορία θα περιληφθούν όσοι δικαιούνταιπροστασίαπρώτης κατοικίας από «κόκκινα» δάνεια καιοι πολίτες που εξασφαλίζουν τα κριτήρια του προνοιακού προγράμματος «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης».

Εισπράξεις και… κάλπες

Για παράδειγμα, ένα άτομο που διαμένει μόνο του θα δικαιούται έκπτωση του προστίμου νομιμοποίησης αν το εισόδημά του είναι κάτω από 200 ευρώ τον μήνα κατά μέσον όρο και διαθέτει ακίνητο αξίας ως 90.000 ευρώ. Ενα τετραμελές νοικοκυριό για να ευνοηθεί από τις νέες ρυθμίσεις θα πρέπει να έχει μηνιαίο εισόδημα κάτω από 350 ευρώ και αξία ακινήτων ως 120.000 ευρώ κ.τ.λ. Η αντικειμενική δαπάνη για μηχανοκίνητα οχήματα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 6.000 ευρώ.

Επιπλέον, για τις συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών υπάρχει η σκέψη –θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως προεκλογική… επένδυση –μετά την καταβολή του αρχικού παραβόλου να δοθεί και περίοδος χάριτος ώστε η αποπληρωμή του προστίμου να ξεκινήσει πιθανώς δύο ή τρία χρόνια αργότερα.

Για όσους δεν πληρούν τα κοινωνικά κριτήρια τα πρόστιμα για τις νέες υπαγωγές αυθαιρέτων θα κλιμακώνονται ανάλογα με το «περιβαλλοντικό αποτύπωμα» της αυθαιρεσίας. Οσο μεγαλύτερη είναι η ζημιά που έχει γίνει στο περιβάλλον τόσο περισσότερο θα πληρώνει ο πολίτης. Σε κάθε περίπτωση η28η Ιουλίου 2011 παραμένει «κόκκινη γραμμή» και κανένα αυθαίρετο που χτίστηκε μετά δεν θα μπορεί να υπαχθεί για τακτοποίηση στη ρύθμιση.

Πάντως, μείωση του προστίμου θα προβλέπεται και για εκείνους τους αυθαιρετούχους –ανεξαρτήτως εισοδήματος και περιουσίας –που θα σπεύσουν να υπαχθούν στον νέο νόμο(ημέρα υπαγωγής νοείται η ημερομηνία καταβολής του παραβόλου). Οσο νωρίτερα από τη δημοσίευση του νόμου κατατεθεί ο φάκελος νομιμοποίησης τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η έκπτωση. Για όσους καθυστερήσουν να καταθέσουν φάκελοκαι εντοπιστούν, είτε από αυτεπάγγελτο έλεγχοείτε από καταγγελία, το τελικό ποσό του προστίμου θα πολλαπλασιάζεται.

Εκτός σχεδίου, δύο ταχυτήτων

Το υπουργείο, προκειμένου να βάλει τέλος στη διαχρονικά πολεοδομική αναρχία, δημιουργεί δύο κατηγορίες για τα εκτός σχεδίου αυθαίρετα. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Πολιτεία προσπαθεί εδώ και 40 χρόνια, από τον νόμο 720/1977, να τακτοποιήσει τα εκτός σχεδίου αυθαίρετα (ο πρώτος νόμος 410/1968 αφορούσε μόνο τα εντός σχεδίου).

Σύμφωνα με τον υπό διαμόρφωση δέκατο νόμο για την αυθαίρετη δόμηση, η πρώτη κατηγορία αφορά πολίτες που «στοιχημάτισαν» στην αδιαφορία της διοίκησης να ελέγξει τον ωκεανό της αυθαιρεσίας και έχτισαν στη μέση του πουθενά, χωρίς άδεια, όπως ήθελαν. «Γι’ αυτούς δεν θα υπάρξει οίκτος» σημειώνουν στελέχη του υπουργείου.

Η δεύτερη κατηγορία θα αφορά εκτός σχεδίου αυθαίρετα τα οποία όταν χτίστηκαν η περιοχή βρισκόταν υπό ένταξη στοσχέδιο πόλης αλλά για διάφορους λόγους η διαδικασία πάγωσε. Ετσι πολλοί ιδιοκτήτες είναι σήμερα εγκλωβισμένοι εξαιτίας του αργού ρυθμού –φτάνει ακόμη και τα 30 χρόνια –ολοκλήρωσης τωνπολεοδομικών σχεδίων.

Ενα από τα βασικά ζητήματα που προσεγγίζει για άλλη μία φορά το υπουργείο αφορά τα εξ αδιαιρέτου αυθαίρετα, ένα πρόβλημα που απασχολεί πολλούς ιδιοκτήτες κτισμάτων σε εκτός σχεδίου εκτάσεις. Σχετική ρύθμιση υπάρχει ήδη στον ισχύοντα νόμο 4178/13, η οποία προβλέπει ότι μπορεί ακόμη και έναςεκ των συνιδιοκτητών να ζητήσει υπαγωγή στη ρύθμιση, εφόσον υποβάλει συμβολαιογραφικό προσύμφωνο συστάσεως διηρημένων ιδιοκτησιών και διανομής στο οποίο να περιγράφεται ότι θα περιέλθει στην κυριότητά του το αυθαίρετο.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει στο «Βήμα» ο εκπρόσωπος των οικιστών Ηρακλείου κ. Μιχάλης Βλαχάκης, η ρύθμιση αυτή ήταν ουσιαστικά ανεφάρμοστη διότι αφενός οι συμβολαιογράφοι χρεώνουν πολλά, αφετέρου πολύ συχνά οι συνιδιοκτήτες είτε δεν συμφωνούσαν είτε μπορεί ένας να ήταν… εξαφανισμένος (π.χ., μόνιμος κάτοικος εξωτερικού). Μόνο στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου υπάρχουν περί τις 40.000 αυθαίρετα κτίσματα εκτός σχεδίου, ενώ αντίστοιχα προβλήματα, σε μικρότερη κλίμακα, αντιμετωπίζουν και άλλες περιοχές. «Ηταν τόσο μικρό το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Ηρακλείου που η παρανομία ήταν μονόδρομος» αναφέρει χαρακτηριστικά πηγή του υπουργείου.

Ο υπό διαμόρφωση νόμος θα δίνει το δικαίωμα σε όλους τους ιδιοκτήτες να δηλώσουν το ποσοστό που τους αναλογεί, χωρίς να χρειάζεται προσύμφωνο. Αυτό, σύμφωνα με στέλεχος του υπουργείου, θα λειτουργήσει και ως… τυράκι για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες. Αν ένας από τους συνιδιοκτήτες υπαχθεί στη ρύθμιση, θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι, καθώς πλέον το ακίνητο θα καταγράφεται στα… μαύρα κατάστιχα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), το οποίο λειτουργεί την ηλεκτρονική πλατφόρμα για τα αυθαίρετα.

Το νέο νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση εντός των επόμενων ημερών καθώς τα χρονικά περιθώρια στενεύουν –η παράταση που έχει δοθεί στον 4178/2013 λήγει στις 8 Οκτωβρίου. Εν τούτοις, υπάρχει πάντα η δυνατότητα νέας ολιγόμηνης παράτασης του ισχύοντος νόμου ώστε να δοθεί στην ομάδα εργασίας του υπουργείου περισσότερος χρόνος για επεξεργασία.