Η δημοσκοπική άνοδος του Podemos στην Ισπανία πρέπει να λειτουργήσει ως «καμπανάκι» για το σύνολο της ευρωπαϊκής παραδοσιακής κεντροαριστεράς, η οποία θα πρέπει να εγκαταλείψει τη λιτότητα και την ελεύθερη αγορά και να γίνει πιο ριζοσπαστική, αναφέρει σε άρθρο του στην εφημερίδα Guardian ο γνωστός βρετανός δημοσιογράφος Πολ Μέισον. «Τρεις ημέρες μετά την ψήφο των Βρετανών για το Brexit, στην Ισπανία θα διενεργηθούν γενικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων μπορεί να είναι ακόμη πιο αποφασιστικό για το μέλλον της ΕΕ. Το ισπανικό ριζοσπαστικό κόμμα της Αριστεράς, το Podemos, έχει βρεθεί στη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις με 25,6%. Αυτό το ποσοστό είναι αξιοσημείωτο επειδή, σε αντίθεση με την Ελλάδα, το παραδοσιακό ισπανικό σοσιαλιστικό κόμμα, το PSOE, δεν κατέρρευσε αλλά περιορίστηκε στο 20% καθώς η ριζοσπαστική αριστερά αποκτούσε δυναμική» γράφει ο Μέισον. Αν οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την πραγματικότητα, το Podemos και οι σοσιαλιστές θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση στην οποία ο αρχηγός του Podemos θα γινόταν πρωθυπουργός. «Καθόλου άσχημα για ένα κόμμα που αναδύθηκε από το κίνημα διαμαρτυρίας του 2011», επισημαίνει ο βρετανός αρθρογράφος. «Η Ευρώπη από την άλλη, μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά».

Στην Βρετανία, η Αριστερά λέει ότι η λιτότητα είναι «πολιτική επιλογή». Στην ευρωζώνη, η λιτότητα «επιβάλλεται» από τη Συνθήκη της Λισσαβόνας και το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης. Όταν το 2010 στην Ισπανία έσκασε η φούσκα των ακινήτων, η ανεργία άγγιξε το 20% και τα εισοδήματα μειώθηκαν, υποχρεώνοντας μία ολόκληρη γενεά σε μετανάστευση ή σε επισφαλείς μορφές εργασίας. Παράλληλα, το πολιτικό κατεστημένο, βυθισμένο στα σκάνδαλα διαφθοράς, θεωρήθηκε υπεύθυνο. «Οι πρωτεργάτες των διαδηλώσεων του Μαΐου του 2011, ανέπτυξαν ένα ουσιαστικά «οριζόντιο» πρότζεκτ –με σκοπό να αντικαταστήσουν τη διεφθαρμένη κοινοβουλευτική δημοκρατία με τοπικές συνελεύσεις και ψηφοφορίες βασισμένες στη συναίνεση. Η κριτική τους στρεφόταν ενάντια σε όλο το σύστημα και όχι μόνο ενάντια σε εκείνους που βρίσκονταν στην εξουσία» συνεχίζει ο Μέισον.
Η πρώτη απόπειρα σχηματισμού ενός κόμματος από αυτό το κίνημα –το Partido X το 2012 –δεν είχε επιτυχία. Η δεύτερη προσπάθεια, το Podemos, άντλησε υποστηρικτές από ευρεία τμήματα του πληθυσμού: όχι μόνο από τη μη οργανωμένη νεολαία αλλά και από μία γενεά διανοούμενων, καλλιτεχνών και ατόμων που ασχολούνταν με τα κοινά αλλά είχαν αποκηρύξει τα κόμματα του κατεστημένου. Το Podemos απέσπασε περίπου 8% στις ευρωεκλογές το 2014 αλλά νίκησε σε τρεις μεγάλες πόλεις τον περασμένο χρόνο –στη Βαρκελώνη, τη Βαλένθια και τη Μαδρίτη – σχηματίζοντας ένα ευρύ δίκτυο συμμαχιών με τοπικούς ακτιβιστές.
«Τώρα, διεκδικεί την εξουσία με αξιώσεις. Η παράλυση της κεντροαριστεράς σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, συνιστά ευκαιρία και πρόκληση για τα ριζοσπαστικά αριστερά κόμματα. Το Podemos, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει ήδη βάλει στην άκρη τη δέσμευσή του για αποχώρηση από το ΝΑΤΟ. Το πραγματικό πρόβλημά του θα είναι οι κανόνες της Ευρώπης –που προβλέπουν τιμωρητικές ενέργειες από τις Βρυξέλλες ενάντια στις κυβερνήσεις που θα θελήσουν να ακυρώσουν τη λιτότητα και να τονώσουν την ανάπτυξη. «Δεν θα ήταν σοφό να αποκαλύψουμε την τακτική μας από την αρχή» μου είπε ο Μπουστιντούι (σσ. Πάμπλο Μπουστιντούι, επικεφαλής διεθνών σχέσεων του Podemos), αλλά ήταν ξεκάθαρο ότι η βάση για οποιαδήποτε αριστερή συμμαχία στην Ισπανία θα έπρεπε να είναι η αντίθεση στα ευρωπαϊκά όρια για το έλλειμμα. Όταν ρωτήθηκε γιατί αυτή η σύγκρουση με την ευρωζώνη θα είχε καλύτερη κατάληξη από της Ελλάδας, ο Μπουστιντούι υπογράμμισε την φράση «συστημικός κίνδυνος». Πιστεύουν ότι η Ισπανία είναι πολύ μεγάλη για να την αφήσουν να χρεοκοπήσει» εκτιμά ο αρθρογράφος.
Και καταλήγει: «Το εάν μία τόσο ριζοσπαστική πρόταση θα μπορέσει να οδηγήσει σε μία αριστερή συμμαχία είναι το ένα ερώτημα. Το άλλο και πιο βασικό είναι: μπορούν όσοι εκσυγχρονιστές της ισπανικής κεντροαριστεράς έχουν απομείνει να το τολμήσουν; Ο πειρασμός για τους παραδοσιακούς σοσιαλιστές της Ισπανίας θα είναι να σχηματίσουν μία συμμαχία με τη Δεξιά, αρνούμενοι να δουν την πραγματικότητα. Αυτό θα είναι σίγουρα κακό για την Αριστερά στην Ευρώπη. Σε όλη την Ευρώπη, οι σοσιαλδημοκράτες πρέπει να πουν στους ισπανούς ομολόγους τους: σχηματίστε μία συμμαχία κατά της λιτότητας και βρείτε κάτι καλύτερο από τις ουρές στο ταμείο ανεργίας και τα γκλομπς των αστυνομικών, γύρω από το οποίο θα επαναπροσδιορίσετε τον κεντρώο σοσιαλισμό».