Παζάρια με λεφτά, επιχείρηση των μυστικών υπηρεσιών ή επιτυχημένη διπλωματία; Η κυβέρνηση Ερντογάν ισχυρίζεται ότι ισχύει το τελευταίο: διαβεβαιώνει ότι η απελευθέρωση των 49 Τούρκων ομήρων από τα χέρια των αδίστακτων τζιχαντιστών του Ισλαμικού Μετώπου (IS) επετεύχθη χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός – και χωρίς να πληρώσει ούτε ένα δολάριο για λύτρα.
Αλλά καθώς οι καλοντυμένοι άνδρες και γυναίκες που είχαν απαχθεί πριν από τρεις μήνες αγκαλιάζονταν με τους δικούς τους, το περασμένο Σάββατο, στο αεροδρόμιο της τουρκικής πρωτεύουσας, οι ειδικοί είχαν πολλές αμφιβολίες σχετικά με την κυβερνητική εκδοχή.
Η επίσημη εξήγηση «ακούγεται πολύ καλή για να είναι αληθινή», είπε ο Σινάν Ουλγκέν, Τούρκος πρώην διπλωμάτης και πρόεδρος του Κέντρου Οικονομικών Μελετών και Εξωτερικής Πολιτικής, στην Κωνσταντινούπολη. «Υπάρχουν μερικά πολύ νόμιμα και αναπάντητα ερωτήματα για το πώς συνέβη αυτό», προσθέτει.
Οι όμηροι – ανάμεσά τους και δύο μικρά παιδιά – απήχθησαν από το τουρκικό προξενείο στη Μοσούλη, στο βόρειο Ιράκ, μετά την κατάληψη της πόλης από τους ισλαμιστές, στις 11 Ιουνίου.
Το πώς ταξίδεψαν από την Μοσούλη στην Τουρκία και γιατί το Ισλαμικό Κράτος άφησε μέσα από τα χέρια του ένα τόσο χρήσιμο διαπραγματευτικό χαρτί παραμένει ασαφές, και προκαλεί πολλά ερωτηματικά.
Η τουρκική κυβέρνηση παρουσίασε μόνο μια πολύ γενική εικόνα για την διάσωσή τους το Σάββατο. Ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε ότι η απελευθέρωση των ομήρων ήταν έργο της υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας και όχι αποτέλεσμα επιχείρησης των ειδικών δυνάμεων.
«Μετά από έντονες προσπάθειες, που διήρκεσαν μέρες και εβδομάδες, τις πρώτες πρωινές ώρες οι πολίτες μας έχουν παραδοθεί σε εμάς και εμείς τους φέραμε πίσω», είπε ο Νταβούτογλου.
Ενας πρώην όμηρος, ο Αλπτεκίν Εσιργκούν, είπε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή ότι οι ισλαμιστές που τους κρατούσαν έβαλαν ένα όπλο στο κεφάλι του γενικού προξένου Οζτούρκ Γιλμάζ και προσπάθησαν να τον αναγκάσουν να κάνει μια δήλωση.
Ο Γιλμάζ είπε στον τηλεοπτικό σταθμό NTV ότι οι τζιχαντιστές τους ανάγκασαν να παρακολουθήσουν βίντεο με τους αποκεφαλισμούς άλλων ομήρων.
«Τους άρεσε να ρίχνουν το ηθικό μας», είπε ο Γιλμάζ, προσθέτοντας ότι αν και η ομάδα του δεν υποβλήθηκε σε καμμία σωματική βία, απειλήθηκε με βία. Πρόσθεσε ότι είχε ένα κινητό τηλέφωνο που το κράτησε κρυφό από τους απαγωγείς του, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με το πώς αυτό μπορεί να βοήθησε στη διάσωση.
Ο Νταβούτογλου ήταν το αστέρι της τελετής που γιόρτασε την επιστροφή των ομήρων στην πατρίδα το Σάββατο, όταν εκφώνησε και πανηγυρική ομιλία στο αεροδρόμιο.
Οι οικογένειες έσπευσαν εκεί για να αγκαλιάσουν τους αγαπημένους τους. Οι πρώην όμηροι εμφανίστηκαν φορώντας καθαρά φορέματα και κοστούμια, χωρίς να φαίνονται ταλαιπωρημένοι από την τρίμηνη αιχμαλωσία.
Το πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή μετέδωσε ότι η Τουρκία δεν κατέβαλε λύτρα και «δεν αποδέχθηκε κανέναν όρο σαν αντάλλαγμα για την απελευθέρωσή τους», αν και δεν επικαλέστηκε καμμία πηγή για αυτές τις πληροφορίες.
Πρόσθεσε ότι οι όμηροι κρατούνταν σε οκτώ ξεχωριστές διευθύνσεις στη Μοσούλη, και η τύχη τους παρακολουθούνταν από μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλα μέσα.
Οι ισλαμιστές, πάντως, συνεχίζουν ακάθεκτοι. Σε μήνυμα που δημοσιεύθηκε σε πολλές γλώσσες, την Δευτέρα, οι τζιχαντιστές του IS ζητούν δολοφονίες Αμερικανών, Βρετανών, Γάλλων και πολιτών άλλων χωρών του διεθνούς συνασπισμού που σχηματίστηκε για να τους πολεμήσει στο Ιράκ.
