Διεκδικεί… χρυσό αειφόρου δόμησης το Κέντρο Πολιτισμού του Φαλήρου

Προχωρούν, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, οι εργασίες κατασκευής του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» στο Φάληρο από την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ-Impregilo, κατ’ εφαρμογήν των αρχιτεκτονικών σχεδίων του διεθνούς φήμης αρχιτέκτοντας κ. Ρέντζο Πιάνο.

Το έργο, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί στο ελληνικό Δημόσιο το 2015, «γιόρτασε» την 1η Τμηματική Αποκλειστική Προθεσμία που σηματοδότησε την ολοκλήρωση των χωματουργικών εργασιών του τεχνητού λόφου και των θεμελιώσεων όλων των κτιρίων. Ήδη στο έργο με προϋπολογισμό 566 εκατ. ευρώ που χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», εργάζονται περίπου 700 άτομα και στην κορύφωσή του αναμένεται να διπλασιαστούν.

Το Κέντρο Πολιτισμού θα αποτελείται από πάρκο έκτασης 170.000 τ.μ., την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή, ένα Κτίριο Στάθμευσης Αυτοκινήτων χωρητικότητας 1.000 θέσεων καθώς και τρία βοηθητικά κτίρια: το Κτίριο του Υδάτινου Καναλιού, το Κτίριο του Πάρκου και το Κτίριο Συντήρησης του Πάρκου, αναφέρει η κοινοπραξία.

Στον περιβάλλοντα χώρο του Πάρκου κατασκευάζεται τεχνητός λόφος, υδάτινο κανάλι και Εσπλανάδα. Επίσης, θα φυτευτούν 1.500 δέντρα (ηλικίας 10 έως 80 ετών), τα οποία ήδη έχουν επιλεγεί και έχουν εξοικειωθεί με το τοπικό μικροκλίμα της Αττικής, αλλά και 350.000 θάμνοι.

Τα νέα κτίρια της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (1.400 θεατών) θα ενώνονται μεταξύ τους δημιουργώντας ανάμεσά τους μεγάλο υπαίθριο χώρο, την Αγορά. Στην οροφή του Κτιρίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα τοποθετηθεί ενεργειακό στέγαστρο επιφάνειας 10.000 τ.μ., το οποίο θεωρείται κατασκευαστικό και μηχανικό επίτευγμα και θα βρίσκεται 14 μέτρα πάνω από την κορυφή του λόφου

Με την ολοκλήρωση του έργου θα υπάρχει δυνατότητα πενταετούς συντήρησης από την κοινοπραξία, όμως η επιλογή θα γίνει από το Δημόσιο, στο οποίο το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» θα μεταβιβάσει τη μία και μοναδική μετοχή του φορέα υλοποίησης, Κέντρο Πολιτισμού – Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος».

Οι εργασίες ακολουθούν καινοτόμες και άκρως οικολογικές πρακτικές. Για παράδειγμα, όλα τα φορτηγά πλένονται προτού βγουν στο δρόμο και προκαλούν μηδενική επιβάρυνση στο περιβάλλον, κάτι που ακόμη και στη Βουλγαρία αποτελεί νόμο του κράτους.

Το ισοζύγιο χωμάτων είναι μηδενικό, καθώς χρησιμοποιούνται τα υλικά του παλαιού Ιπποδρόμου και ούτε έρχονται ούτε φεύγουν από το εργοτάξιο χώματα, είπε ο υπεύθυνος του έργου κ. Μιχάλης Παπαφιλίππου. Το ίδιο συμβαίνει και με το υδρολογικό ισοζύγιο, το οποίο είναι μηδενικό, αφού χρησιμοποιούνται οι γεωτρήσεις του πάρκου.

Επίσης, έχουν εφαρμοστεί και άλλες «πράσινες» μέθοδοι όπως η χρήση εξ ολοκλήρου φυσικών υλικών για την κατασκευή του τεχνητού λόφου, αλλά και εκτατεμένες επιχώσεις χαλικιών και χωμάτων.

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο κ. Μιχάλη Γκινάλα (η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ είναι ίσως ο μόνος όμιλος που προβλέπει θέση αρχαιολόγου) συνεχίστηκε η μεγάλη ανασκαφή που είχε ξεκινήσει στις αρχές του 20ού αιώνα στην περιοχή, όπου είχε ανακαλυφθεί ο λεγόμενος «αποτυμπανισμός», δηλαδή νεκροί που βρίσκονταν δέσμιοι σε σανίδες και είχαν υποστεί βασανισμούς και εκτελέστηκαν στη συνέχεια.

Η ανασκαφή έγινε στη φάση των πρόδρομων εργασιών και βρέθηκαν 700 τάφοι (συνολικά έχουν ανακαλυφθεί 1.500) που εμπλούτισαν τα αρχαιολογικά δεδομένα για τον τρόπο με τον οποίο ζούσαν και πέθαιναν οι κάτοικοι των αρχαίων Αθηνών, αφού η εν λόγω τοποθεσία ήταν το αρχαίο νεκροταφείο του Φλοίσβου, που βρισκόταν ανάμεσα στις εκβολές του Κηφισού και του Ιλισού. Στις αρχαιολογικές εργασίες εργάζονται 70 άτομα, αποκλειστική δαπάνη του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Μάλιστα, σε ένα από τα βοηθητικά κτίρια θα δημιουργηθεί μουσείο.

Επίσης, υιοθετήθηκαν σύγχρονες αντισεισμικές λύσεις, όπως ειδικές μονώσεις που επιτρέπουν την οριζόντια μετακίνηση του κτιρίου, ως και 35 εκατοστά και έχουν εφαρμοστεί μόνο στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης και στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Η αντισεισμική θωράκιση του κτιρίου είναι μακράν υψηλότερη από τα προβλεπόμενα από τον αντισεισμικό κανονισμό, είπε ο κ. Παπαφιλίππου.

Παράλληλα, χρειάστηκε να αντιμετωπιστούν φυσικές δυσκολίες, όπως η κακή ποιότητα του υπεδάφους, που οδήγησε σε βαθύτερες θεμελιώσεις που έφτασαν τα 18 μέτρα. Μάλιστα, έχουν τοποθετηθεί 1.000 πάσσαλοι διαμέτρου 1,2 μέτρων, ενώ και ο λόφος έχει αντισεισμική θωράκιση, με τη μέθοδο της οπλισμένης γης που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά παγκοσμίως σε τέτοιο είδους έργο.

Πρόκειται για γεωπλέγματα με τρομακτικά μεγάλη ηλικία γήρανσης, πάνω από 100 ετών, είπε ο κ. Παπαφιλίππου και τόνισε ότι έτσι ο λόφος δεν έχει το παραμικρό στοιχείο μπετόν. Η οπλισμένη γη εδράζεται σε δίκτυο χαλικοπασσάλων που συμπιέζουν το χώμα, αλλά επιτρέπουν την κυκλοφορία των υδάτων και αντιμετωπίζουν τις καθιζήσεις.

Πολλά υποσχόμενο είναι το στέγαστρο που θα κατασκευαστεί πάνω από τη Λυρική Σκηνή και θα «φιλοξενήσει» ηλιακές γεννήτριες, οι οποίες θα καλύπτουν τις πάγιες ενεργειακές ανάγκες το πάρκου. Τα ιδιαίτερα υλικά του, όπως το φερο-σεμέντ, θα επιτρέπουν τη μετακίνησή του ανάλογα με τη φορά του αέρα. Μάλιστα, το φερο-σεμέντ αναπτύχθηκε μέσα στο εργοτάξιο και πέρασε από τεστ αντοχής από εργαστήριο του ΕΜΠ.

Επίσης, φτιάχτηκε πεζογέφυρα που συνδέει τη Συγγρού με την Εσπλανάδα, ενώ στο έργο δουλεύουν 11 γερανοί –ο μεγαλύτερος αριθμός αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την κοινοπραξία, οι επόμενες τμηματικές προθεσμίες είναι η 30ή Ιουλίου 2014 για την 2η Τμηματική Προθεσμία (αποπεράτωση του φέροντος οργανισμού και του σκυροδέματος), η 31η Ιανουαρίου 2015 για την 3η Τμηματική Προθεσμία – 31 Ιανουαρίου 2015 (αποπεράτωση των στεγάστρων) και η 30ή Νοεμβρίου 2015 για την 4η Τμηματική Προθεσμία, που θα φέρει και το πέρας των εργασιών.

Σύμφωνα με το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ κ. Εμμανουήλ Βράιλα, το έργο αποτελεί case study τόσο για τη νέα γενιά των μηχανικών όσο και για την ίδια τη χώρα, καθώς αποτελεί πρότυπο ωρίμανσης κι εκτέλεσης μεγάλου έργου με υψηλές προδιαγραφές.

Μάλιστα, αποσκοπεί να κατακτήσει την Πλατινένια ή Χρυσή πιστοποίηση LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), την πρώτη διάκριση αυτού του είδους στην Ελλάδα, καθώς και την πρώτη για έργο αυτής της κλίμακας στην Ευρώπη. Η πιστοποίησηLEEDείναι ένα διεθνώς αναγνωρισμένο σύστημα αξιολόγησης της αειφόρου δόμησης, που προάγει την εξοικονόμηση ενέργειας και υδάτινων πόρων, τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τη βελτίωση της ποιότητος του εσωτερικού περιβάλλοντος, τον εξορθολογισμό της χρήσης των πρώτων υλών και την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος.

Η ΤΕΡΝΑ αποτελεί τον κατασκευαστικό βραχίονα του Ομίλου ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε σημαντικά κτιριακά έργα πολιτισμού, όπως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, το Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης, το Θέατρο Παλλάς, ο Πολυχώρος Μπάντμιντον, το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού και άλλα. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των έργων που έχει αναλάβει η ΤΕΡΝΑ στην Ελλάδα και το εξωτερικό ανέρχεται σε 3,1 δισ. ευρώ.