Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που παράγονται από ή καταναλώνονται στον τομέα της γεωργίας δεν συνιστούν πάντα λύση στο πρόβλημα του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Μια αποτελεσματική ενεργειακή στρατηγική θα πρέπει να λάβει υπόψη της τις σημερινές συνθήκες που καλείται να αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή γεωργία, ώστε να μην οδηγήσει στη δημιουργία νέων προβλημάτων. Και αυτό έχει ήδη γίνει εμφανές στην περίπτωση των βιοκαυσίμων, τα οποία είναι σε θέση να συμβάλουν στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής υπό τον όρο ότι θα έχουν ως τελικό καθαρό αποτέλεσμα πραγματική εξοικονόμηση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Οι σημαντικότερες προκλήσεις που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη περιλαμβάνουν τα εξής:
1. Η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η κατασπατάληση των φυσικών πόρων
2. Η επιδίωξη της επισιτιστικής ασφάλειας, καθώς και της ασφάλειας των τροφίμων
3. Η αύξηση του διεθνούς ανταγωνισμού στον τομέα της γεωργίας
4. Η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας σε διεθνές επίπεδο, τηρώντας παράλληλα τις υποχρεώσεις έναντι του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τη διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου
5. Η αστάθεια στις αγορές γεωργικών προϊόντων
6. Η αδυναμία αξιοποίησης συνεργιών από συνεργασίες μεταξύ των αγροτών.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν και πρέπει να έχουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, γι’ αυτό και θα πρέπει να αποκτήσουν σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.
Παράλληλα όμως θα πρέπει να προωθείται η εξοικονόμηση και η μείωση των απωλειών σε ενέργεια και φυσικούς πόρους. Οι δύο αυτοί στόχοι πρέπει να είναι αλληλοσυμπληρούμενοι και απόλυτα συνδεδεμένοι.
Η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να εξασφαλίζει οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Τα βιοκαύσιμα συνιστούν δαπανηρό τρόπο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με σοβαρές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα.
Γι’ αυτό και απαιτείται να δοθεί μεγάλο βάρος στην έρευνα και την καινοτομία ώστε να αναπτυχθούν αποτελεσματικότεροι τρόποι ενεργειακού εφοδιασμού από τους σημερινούς. Ετσι θα επιτευχθεί τελικά πραγματική και οικονομικά βιώσιμη ανταγωνιστικότητα στο γεωργικό τομέα, που θα καταπολεμά παράλληλα την κλιματική αλλαγή και θα προστατεύει τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον.
Θα πρέπει επίσης να τονισθεί η σημασία που έχει ιδιαίτερα για τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις τόσο η διάδοση της γνώσης όσο και η ανάπτυξη της συνεργασίας.
Η μεταβολή που μπορεί να επιφέρει η καλύτερη κατάρτιση μιας μικρής εκμετάλλευσης ανά μονάδα παραγωγής είναι συχνά μεγαλύτερη από τις δυνατότητες βελτίωσης που έχουν μεγάλες εκμεταλλεύσεις που συνήθως λειτουργούν με το πλεονέκτημα της αξιοποίησης τεχνολογιών μεγάλης κλίμακας.
Παράλληλα, οι τεχνολογίες μικρής κλίμακας για την εξοικονόμηση ενέργειας έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν απαιτούν μεγάλα έργα υποδομών, δεν απειλούν τη βιοποικιλότητα και δεν επιφέρουν αλλαγές στη χρήση γης.
Οσο για τη συνεργασία των αγροτών στο εγχείρημα διάδοσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, είναι βέβαιο ότι είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη κατάλληλων οικονομιών κλίμακας.
* Ο κ. Σπ. Δανέλλης είναι ευρωβουλευτής του ΠαΣοΚ
