Στη «μέγγενη» της εφαρμογής του μνημονίου τίθενται εκ νέου οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα, παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης περί του αντιθέτου. Οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών κ. Γ. Μέργου, όπως και οι «διευκρινίσεις» του αντιπροέδρου και επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ολι Ρεν, κατ’ ουσίαν άνοιξαν το θέμα των αμοιβών στην Ελλάδα, προαναγγέλλοντας μια μακρά περίοδο –άνω του έτους –δραματικών αλλαγών και πιέσεων των κατώτατων αλλά και των κλαδικών μισθών.

Ο κ. Μέργος –σε ανύποπτο πολιτικά χρόνο –δήλωσε ότι ο κατώτατος μισθός παραμένει σε υψηλά επίπεδα παρά τη μείωσή του κατά 22% από τον Φεβρουάριο του 2012. Η δήλωση αυτή ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, οδηγώντας την κυβέρνηση σε διαψεύσεις προθέσεων για περαιτέρω μειώσεις των κατώτατων αμοιβών.
Από την πλευρά του ο κ. Ρεν απαντώντας σε ερωτήσεις ευρωβουλευτών (Κ. Πουπάκης και Ν. Χουντής) αναφέρθηκε στη μνημονιακή υποχρέωση της χώρας μας να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο καθορίζεται το ύψος των κατώτατων αμοιβών. Πλέον θα προσδιορίζεται με κυβερνητική απόφαση, αντί των συλλογικών διαπραγματεύσεων που ίσχυαν μέχρι πρότινος.
Η χώρα μας υποχρεούται να εφαρμόσει το νέο σύστημα καθορισμού των κατώτατων αμοιβών ως τις αρχές Απριλίου, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να διατηρήσει το σημερινό ύψος του κατώτατου μισθού (586 ευρώ) ως το 2014.
Τι θα γίνει στη συνέχεια; Το μνημόνιο ζητεί από τη χώρα μας να προσαρμόσει τις αμοιβές στα επίπεδα της Πορτογαλίας και των χωρών της Βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης.
Την ίδια στιγμή σε «ελεύθερη πτώση» βρίσκονται οι μισθοί 42 κλάδων παραγωγής, οι συμβάσεις των οποίων έληξαν στις 14 Φεβρουαρίου και η μετενέργειά τους ολοκληρώνεται στις 14 Μαΐου. Αν ως την ημερομηνία αυτή δεν ανανεωθούν οι κλαδικές συμβάσεις, τότε 600.000 εργαζόμενοι κινδυνεύουν να υποστούν μειώσεις των κλαδικών αμοιβών τους, ως τα 586 ευρώ του κατώτατου μισθού, καθώς θα υποχρεωθούν να συνομολογήσουν μειώσεις μέσω των ατομικών συμβάσεων εργασίας.
Ενδεικτική αυτού είναι η δήλωση του ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Κ. Πουπάκη, ο οποίος εξηγεί πώς ο κατώτατος μισθός μετενεργεί σε μια σειρά επιδόματα αλλά και κλαδικές συμβάσεις.
Ο κ. Πουπάκης σημειώνει: «Το ζήτημα του κατώτατου μισθού και αυτό της θέσπισης του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος –που ισχύει στα 24 από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ –είναι κορυφαία για την ελληνική κοινωνία και αφορούν το σύνολο των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Κι αυτό γιατί ο βασικός μισθός συνιστά τη βάση υπολογισμού όλων των επιδομάτων, ενώ –δυστυχώς –ενδέχεται να αποτελέσει την «τελική αμοιβή» για επιπλέον 600.000 εργαζομένους μετά την πάροδο της τρίμηνης μετενέργειας των 42 κλαδικών ή ομοιεπαγγελματικών συμβάσεων που έληξαν ή λήγουν στις 14 Φεβρουαρίου».
Οδηγούμαστε σε πλήρη ανατροπή, εκτιμά ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Μητρόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι «με τη λήξη των συμβάσεων μπαίνουμε σε μια φάση βίαιης και γενικευμένης αναδιάρθρωσης του συστήματος μισθών στην Ελλάδα, που δεν έχει προηγούμενο στην Ευρώπη». Και προσθέτει: «Οι αλλαγές αυτές δεν θα αφορούν μόνο τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, αλλά και αυτούς του στενού Δημοσίου και των ΔΕΚΟ».

Νέος μηχανισμός για τον κατώτατο
Κόβεται το επίδομα γάμου τον Απρίλιο για όσους αμείβονται σύμφωνα με την ΕΓΣΣΕ
Ως το τέλος Μαρτίου θα οριστικοποιηθεί ο νέος τρόπος καθορισμού του κατώτερου μισθού, ενώ από 1ης Απριλίου παύει να ισχύει το επίδομα γάμου για όσους αμείβονται σύμφωνα με την εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας.
Ο κατώτερος μισθός καθοριζόταν κατόπιν διαπραγματεύσεων της ΓΣΕΕ με τις εργοδοτικές οργανώσεις, ενώ με το νέο καθεστώς καθοριστικό ρόλο στον προσδιορισμό του θα έχει η κυβέρνηση.
Θα προηγείται διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους και θα αξιολογούνται μια σειρά παράγοντες, όπως είναι η πορεία της οικονομίας, της ανεργίας κ.ά.
Ο υπουργός Εργασίας κ. Γ. Βρούτσης ετοιμάζει το νομοσχέδιο με τον νέο μηχανισμό καθορισμού του κατώτατου μισθού και αναμένεται να το ανακοινώσει εντός του Μαρτίου.
Στο μεταξύ με μειώσεις ως και 30% των κλαδικών αμοιβών τους κινδυνεύουν 600.000 εργαζόμενοι μετά τη λήξη των συμβάσεών τους. Ηδη έχει ξεκινήσει η τρίμηνη «προθεσμία» της μετενέργειας και όπου δεν υπογραφεί νέα σύμβαση είναι πολύ πιθανόν οι μειώσεις μισθών να φθάσουν ως 30%.
Μάλιστα, σύμφωνα με το νέο νομικό καθεστώς, ακόμη και αν υπογραφεί νέα κλαδική σύμβαση εργασίας αυτή δεν δεσμεύει τις επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης η οποία υπέγραψε τη σύμβαση.
Ετσι στις περιπτώσεις αυτές οι επιχειρήσεις θα μπορούν με ατομικές συμβάσεις να περιορίσουν τους μισθούς μέχρι τα επίπεδα των κατώτατων αμοιβών (δηλαδή στα 586 ευρώ).

Οι τράπεζες

Πρώτες οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ΟΤΟΕ και προχωρούν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας των τραπεζοϋπαλλήλων. Μάλιστα η πρώτη συνάντηση των δύο πλευρών προσδιορίστηκε άμεσα, για τις 25 Φεβρουαρίου, έτσι ώστε να αξιοποιηθεί το τρίμηνο της μετενέργειας, ως τις 14 Μαΐου, με στόχο να υπογραφεί νέα κλαδική σύμβαση.
Ωστόσο ασαφές παραμένει το περιεχόμενο των αιτημάτων που θα τεθούν από κάθε πλευρά προκειμένου να υπογραφεί η νέα σύμβαση. Οι τράπεζες πιθανότατα θα ζητήσουν μείωση κλαδικών μισθών, προκειμένου να αποφύγουν τις απολύσεις υπαλλήλων, ενώ η ΟΤΟΕ εκτιμά ότι ήδη έχουν συντελεστεί μειώσεις 20% «μέσω των περικοπών επιδομάτων».
Ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ κ. Στ. Κούκος εκφράζει την ικανοποίησή του για το ξεκίνημα των διαπραγματεύσεων, εκτιμώντας ότι το τελικό αποτέλεσμα (υπογραφή της σύμβασης) θα είναι δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο.
Τέλος, το μεγάλο ζήτημα που απασχολεί τράπεζες και ΟΤΟΕ είναι το πλεονάζον προσωπικό που προκύπτει στα πιστωτικά ιδρύματα μετά τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις. Η Ομοσπονδία επιμένει ότι θα πρέπει να αποφευχθούν οι απολύσεις και να αναζητηθούν λύσεις μέσω των συνταξιοδοτήσεων και των εθελουσίων εξόδων. Ηδη σε σχέση με το 2009 οι υπάλληλοι των τραπεζών έχουν μειωθεί κατά 8.000 άτομα (από 63.500 σε 55.500 το 2013), ενώ μόλις χθες ανακοινώθηκε νέο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για 2.000 υπαλλήλους της Εθνικής Τράπεζας.

Οι απώλειες του 2012
Περίπου 412.000 άτομα υπέστησαν μειώσεις το 2012, είτε με νέες συμβάσεις είτε με περικοπή των ωρών και των ημερών εργασίας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας. Συγκεκριμένα:
1. Επιχειρησιακές συμβάσεις υπέγραψαν 91.020 εργαζόμενοι σε 756 επιχειρήσεις. Οι μειώσεις των μισθών κατά μέσον όρο ήταν 19,2%.
2. Νέες ατομικές συμβάσεις υπέγραψαν 244.972 εργαζόμενοι σε 68.306 επιχειρήσεις. Οι μειώσεις έφθασαν (μέσος όρος) το 22,1%.
Μειώσεις μισθών με τη μετατροπή των όρων απασχόλησης υπέστησαν 76.000 άτομα. Συγκεκριμένα, οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μετετράπησαν σε ευέλικτες μορφές εργασίας (μερική ή εκ περιτροπής εργασία).
Σημειώνεται ότι το 44% των νέων προσλήψεων αφορά ευέλικτες μορφές απασχόλησης και περιορίζεται διαρκώς ο αριθμός όσων απασχολούνται με οκτάωρο.
Εκτός ελέγχου είναι και η λεγόμενη «μαύρη εργασία». Το 2012 εκτινάχθηκε στο ποσοστό-ρεκόρ του 36,2% (από 25% το 2010). Συγκεκριμένα, ελέγχθηκαν 19.083 επιχειρήσεις που απασχολούσαν συνολικά 60.796 άτομα. Από το σύνολο των εργαζομένων 22.006 ήταν ανασφάλιστοι.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ