Η προχθεσινή, αναίτια και ανούσια από κάθε άποψη, καταδίωξη που έλαβε χώρα στο Ηράκλειο της Κρητης δινει αφορμή για μια (ανα)θεώρηση παγιωμένων νοοτροπιών και πεποιθήσεων. Για το ευρυ κοινό είναι απλώς μια καταδίωξη που εξελίχθηκε άσχημα. Για τους κοινωνικούς επιστήμονες που αναλύουν και βλέπουν περα απ το προφανές, ειναι μια άγρια σύγκρουση στρεβλών αντιλήψεων σχετικά με τον ρόλο του καθενός μας στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Ας αναλύσουμε λοιπον τις δυο πλευρες αυτης της σιωπηλης αλλα επικινδυνης αντιπαραθεσης.
Απο τη μια πλευρα έχουμε δυο πιτσιρικάδες που κινούνται εποχούμενοι σε μηχανή χωρις πινακίδες. Εμφορούμενοι απο το πνεύμα της εφηβικής επαναστατικότητας, ενισχυμένο απο την τοπικη Κρητική παράδοση που τείνει να αψηφα την καθε μορφής εξουσία, παραβιάζουν μερικες…δεκάδες άρθρων του ΚΟΚ. «Παράλογο», θα πείτε. Κι όμως, στον δικο τους αξιακό κωδικα, ο ΚΟΚ έχει μικρή αξια. Θεωρειται περιττός και αχρηστος οταν περιορίζει τις κινησεις τους εναν τόπο που θεωρουν «δικο τους». Τον αντιλαμβάνονται ως περιοριστικό μέτρο μιας επιθετικης κεντρικης Κρατικης εξουσιας που μονο σκοπο εχει να τους ελεγχει και να τους κρατα δεσμιους. Ειναι λοιπον , στο μυαλο τους, απολυτως «θεμιτό» να μην σταματούν στον έλεχγο μιας εξουσιας που εχουν μαθει να μην αποδεχονται και να μη σεβονται.
Η αλλη πλευρά ειναι αυτη της αστυνομικης εξουσιας και της σχετικής νοοτροπιας που την συνοδεύει. Συμφωνα με αυτην, οποιοσδηποτε δε συμμορφώνεται με τις υποδειξεις τους, αψηφά την νόμιμη εξουσια τους και πρεπει να διωχθει αμεσα και σκληρα. Δυστυχως τις περισσοτερες φορες δεν γινονται οι απαραιτητες διαφοροποιήσεις αναλογως με την βαρύτητα του αδικηματος. Ενας θρασύς πιτσιρικας αντιμετωπιζεται σαν επιδοξος «μαφιοζος». Η αμφισβητηση της εξουσιας θεωρείται «αδικημα», η βαρυτητα της παραβασης και τα ιδιαιτερα χαρακτηριστικα του δραστη δεν συνυπολογίζονται.
Με βαση τα προαναφερθέντα, η συγκρουση εναι αναπόφευκτη. Ή μήπως οχι;
Αν επικρατησει ψυχραιμια, υπαρχουν ελπιδες.
Ειναι σαφως απαραδεκτο στο 2013 η αστυνομικη εξουσια να περιφρονείται. Η ΕΛ.ΑΣ. παρα τα προβληματα στην διαρθρωση και την επιχειρησιακή της δραση, ειναι πλεον ενα δημοκρατικό αστυνομικο Σώμα υπο τον απόλυτο έλεγχο της πολιτειας. Τα στελεχη της ειναι παιδια του ελληνικου λαου και δε πρεπει να αντιμετωπιζονται σαν απόγονοι της χουντικής Αστυνομιας. Η υπακοή στους αστυνομικούς ελέγχους πρεπει να διδασκεται και απο την οικογενεια. Το να μην σταματας σε σήμα Αστυνομικού δεν ειναι «μαγκια» ειναι απρέπεια και ανοησια.
Τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. πάλι ειναι φρόνιμο να μάθουν να διακρίνουν καταστασεις και να απαντουν αναλογικά σε καθε περισταση. Πρεπε να ειναι σε θεση να αντιληφθουν ποτε εχουν να κανουν με σοβαρους κακοποιούς και ποτε με «επαναστατημενους» νεους που κανουν το «κομμάτι» τους. Η εν λογω καταδιωξη θα επρεπε να έχει σταματησει εν τη γεννέσει της, οταν αντιληφθηκαν οτι επροκειτο για δύο παιδακια που κανανε «τσαμπουκα» κ οχι για κακοποια στοιχεια που ηταν επικινδυνα για την κοινωνία και για τους ιδιους. Το ισοζυγιο σε τετοιες καταστασεις ειναι παντα αρνητικο για τα Σωματα Ασφαλειας που φαινονται να εξαντλουν την αυστηροτητα τους σε ήσσονος σημασιας παραβασεις.
Η τραγικη εξελιξη έβαλε σε μπελαδες θύτες και θυματα. Το ακομα τραγικοτερο ειναι οτι αν επικρατουσε η ψυχραιμια κυριως απο εκεινους απ τους οποίους περιμένει κανεις ψυχραιμότερη αντιδραση, δηλ. τους Αστυνομικους, ολοι τωρα θα ηταν στις δουλειες και στις ζωες τους.
Νουθεσία και συνεχή εκπαίδευση χρειαζονται οι αστυνομικοι οχι τιμωρια. Η σύλληψή τους για βαριες σωματικες βλαβες ειναι αποδεδειγμενο οτι θα τους οδηγησει στο μελλον σε κυνισμό και απαθεια οταν θα απαιτηθεί μια πραγματικα αναγκαία καταδίωξη. Ας αναλογιστούμε ολοι ποιες θα ειναι οι συνεπεις για την κοινωνια σε μια τετοια περιπτωση…
Οι Αστυνομικοι οπως ολα τα στελεχη σύγχρονων υπηρεσιων θελουν σαφεις και απλους κανονες για να κανουν την δουλεια τους. Καιρός ειναι η ΕΛ.ΑΣ να δημιουργησει συγκεκριμενους κανονες εμπλοκης σε καταδιωξεις με προτυπο τα αστυνομικα σωματα στις ΗΠΑ που διαθετουν μεγαλη εμπειρια στο αντικειμενο.
* Ο Κωνσταντίνος Δούβλης ειναι διδακτωρ εγκληματολογιας, ειδικευμενος στις ΗΠΑ σε θεματα εγκληματικότητας, ασφάλειας και αστυνομικού έργου.
