Ανεμοι πολέμου πνέουνστον… Ειρηνικό Ωκεανό

Τα δικά τους «Ιμια» ζουν αυτές τις ημέρες Κινέζοι και Γιαπωνέζοι στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, η οποία μαζί με τη διεκδικούμενη, στρατηγικής σημασίας, Θάλασσα της Νότιας Κίνας εξελίσσεται σε «πυριτιδαποθήκη της Ασίας» και, με την υπερσυγκέντρωση πολεμικών πλοίων που παρατηρείται εκεί, διαψεύδει ήδη τον ευφημισμό περί «Ειρηνικού» Ωκεανού… Στην ουσία, το γεμάτο αυτοπεποίθηση Πεκίνο δηλώνει ότι θεωρεί κινεζικά χωρικά ύδατα μια σειρά από θαλάσσιες εκτάσεις που διεκδικούνται επίσης από την Ιαπωνία, το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, το Μπρουνέι και την Ταϊβάν! Το «καυτό» αυτό ζήτημα υπήρξε άλλωστε η αιτία που δεν εκδόθηκε κοινό τελικό ανακοινωθέν μετά την πρόσφατη σύνοδο των κρατών-μελών της ένωσης των εθνών Ασίας – Ειρηνικού (ASEAN) για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν μισόν αιώνα.

Πίσω από τις εθνικιστικές κορόνες βέβαια κρύβονται χειροπιαστά ενεργειακά και γεωπολιτικά άλλα συμφέροντα, καθώς οι συγκεκριμένες θαλάσσιες εκτάσεις όχι μόνο φέρονται να κρύβουν κάτω από τον πυθμένα τους τεράστιες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου αλλά αποτελούν και έναν από τους πιο πολυσύχναστους διαύλους ναυσιπλοΐας παγκοσμίως, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ισορροπίες ισχύος στην περιοχή.

Πράγματι την περασμένη Τετάρτη η ιαπωνική ακτοφυλακή συνέλαβε 14 κινέζους πολίτες που ύψωσαν την κινεζική σημαία σε ένα ακατοίκητο, πλην διαφιλονικούμενο από τις δύο χώρες νησί, με αποτέλεσμα να ανέβουν κατακόρυφα οι τόνοι της έντασης μεταξύ Πεκίνου και Τόκιο. Η σύλληψη των 14 Κινέζων στο νησί Σενκάκου (ή Ντιαγιού, όπως το αποκαλούν οι Κινέζοι) προκάλεσε την αυστηρή αντίδραση του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο με ανακοίνωσή του ζήτησε την άμεση και χωρίς όρους απελευθέρωση των κινέζων πολιτών, ενώ χαρακτήρισε παράνομη την κράτησή τους. Από την πλευρά της η Ιαπωνία επέδωσε νότα διαμαρτυρίας στον κινέζο πρέσβη για την «παράνομη απόβαση» στο νησί Σενκάκου και ο πρωθυπουργός της χώρας Γιοσικίκο Νόντα δήλωσε ότι το Τόκιο θα αντιμετωπίσει το θέμα καθαρά με βάση το διεθνές δίκαιο.

Αυτό που καμία χώρα δεν λέει επισήμως είναι ότι κάτω από το νησί Σενκάκου ή Ντιαγιού εκτιμάται πως υπάρχουν πλούσια αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία εκτός από τις δύο παραδοσιακούς αντιπάλους της Απω Ανατολής διεκδικεί και η «καταραμένη» για το Πεκίνο Ταϊβάν! Το γεγονός αυτό αρκεί από μόνο του για να εμπλέξει στην αντιπαράθεση και τις ΗΠΑ, οι σχέσεις των οποίων με την Κίνα έχουν σαφώς επιδεινωθεί: Πεκίνο και Ουάσιγκτον ήδη τα έχουν «σπάσει» σε πλήθος ζητήματα, ιδίως όσον αφορά την ισοτιμία του κινεζικού νομίσματος και τα τεράστια εμπορικά ελλείμματα της δεύτερης έναντι του πρώτου.

Το θερμόμετρο έχει ούτως ή άλλως ανέβει, καθώς οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ έχουν επισήμως πλέον μεταφέρει το επίκεντρο της δράσης τους στην Ασία, ενώ ενισχύει τις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ – πρώην εχθρό του – στις διεκδικήσεις τους έναντι της Κίνας. Αν και επίσημα η Ουάσιγκτον επιμένει ότι τηρεί ουδέτερη στάση, στην πραγματικότητα το Πεκίνο δείχνει να έχει πεισθεί ότι ζητούμενο της Ουάσιγκτον είναι η περικύκλωση και ο έλεγχος των διόδων εφοδιασμού της Κίνας και όχι μόνο, μέσω του ελέγχου της περιοχής και κυρίως των θαλάσσιων εμπορικών οδών.

Αυτό άλλωστε έδειξαν και τα μεγάλα αεροναυτικά γυμνάσια που διοργάνωσαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στον Ειρηνικό από τις 27 Ιουνίου ως τις 3 Αυγούστου με τη συμμετοχή 42 πολεμικών πλοίων, περιλαμβανομένων και του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «USS Nimitz» και έξι υποβρυχίων, ενώ πήραν μέρος πάνω από 200 πολεμικά αεροσκάφη.

Στην άσκηση συμμετείχαν 25.000 άνδρες από 21 συμμαχικές χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Αυστραλία, Καναδάς, Κολομβία, Ινδία, Ινδονησία, Ιαπωνία, Μαλαισία, Μεξικό, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Περού, Νότια Κορέα, Φιλιππίνες, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη, Τόγκα και Χιλή). Για πρώτη φορά προσκλήθηκε στην άσκηση αυτή και η Ρωσία – ενώ η Κίνα «απάντησε» με δική της άσκηση στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, μια άσκηση που περιελάμβανε γυμνάσια με πραγματικά πυρά κοντά στις διεκδικούμενες και από την Ιαπωνία νήσους…

Ο κυριότερος λόγος ανησυχίας για τους Αμερικανούς είναι βέβαια η απόφαση της Κίνας να δημιουργήσει στρατιωτική βάση στα αμφισβητούμενης κυριότητας νησιά Παρασέλ, στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, μεταξύ Βιετνάμ και Φιλιππινών. Το μελλοντικό «φρούριο Σάνσα» όπως ονομάστηκε η νέα μικρή «πόλη», θα έχει ρόλο «προκεχωρημένου φυλακίου» για την έγκαιρη κινητοποίηση της εθνικής άμυνας, αλλά και «εφαλτηρίου για την πραγματοποίηση στρατιωτικών αποστολών», σύμφωνα με τα επίσημα ανακοινωθέντα.

Η κίνηση αυτή, όπως είναι φυσικό, ερμηνεύεται ως μία ακόμη έμπρακτη επιβολή των κινεζικών θέσεων στο θέμα της κυριότητας των κοραλλιογενών νησιών της περιοχής, καθώς τα τεράστια αποθέματα πετρελαίου στην περιοχή έχουν «αναβαθμίσει» τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας στο θερμότερο σημείο του Ειρηνικού. Το Πεκίνο έχει μάλιστα προχωρήσει και σε πρόσκληση σε μεγάλες πετρελαϊκές για έρευνες στις ίδιες θάλασσες. Ηδη το Βιετνάμ διαμαρτυρήθηκε για την κίνηση των Κινέζων και χαρακτήρισε δική του περιοχή τα νησιά Παρασέλ, ενώ και οι Φιλιππίνες παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.

Το Υπουργικό Συμβούλιο της Κίνας ενέκρινε τον διορισμό της νέας διοίκησης της Σάνσα με σκοπό να «εδραιώσει τον έλεγχό» του επί των νησιών Παρασέλ και Σπράτλι. Τα νησιά Παρασέλ, εκτός από την Κίνα και το Βιετνάμ, διεκδικούνται επίσης από τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, το Μπρουνέι και την Ταϊβάν. Τα συγκεκριμένα νησιά βρίσκονται σε έναν από τους πιο σημαντικούς θαλάσσιους διαύλους παγκοσμίως, ενώ ο βυθός τους είναι πλούσιος, εκτός από τεράστια κοπάδια ψαριών, και σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.