Η Ιθάκη δεν είναι ένας συνηθισμένος προορισμός. Τα πραγματικά τοπία, οι πράσινες στεριές και οι επίσης πράσινες θάλασσες κυματίζουν παρέα με τις ιδέες και δημιουργούν ξεχωριστή, μοναδική ατμόσφαιρα. Η Ιθάκη είναι τόπος – ωραίος τόπος – αλλά και η αντανάκλαση μιας ιδέας, του ταξιδιού και της επιστροφής. Η επιστροφή είναι που δίνει νόημα στο ταξίδι και το ξεχωρίζει από την άσκοπη περιπλάνηση. Την πρώτη φορά προσεγγίσαμε την Ιθάκη με το καράβι από τον κανονικό δρόμο.
Τη δεύτερη όμως ήλθαμε στη βόρεια άκρη της, στην παραλία του Μάρμακα, με θαλάσσια καγιάκ, από ένα «μονοπάτι» που ξεκινούσε από το Μεγανήσι και ύστερα από μια αναγκαστική στάση λόγω καταιγίδας στο Αρκούδι. Ετσι ήχησαν διαφορετικά στ’ αφτιά μας οι στίχοι του Καβάφη που απήγγελλε η οδηγός μας στα αγγλικά, για να καταλαβαίνει η κοσμοπολίτικη ομάδα μας: «Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι»… Ωστόσο ο προπάππους όλων των Ελλήνων, ο Οδυσσέας, μας άφησε ευχή: Καλό είναι το ταξίδι, μα ακόμη καλύτερος είναι ο προορισμός. Και η Ιθάκη δεν γελά τον επισκέπτη. Οι καμπύλες της στεριάς και των βουνών της είναι όντως μοναδικές. Και οι οικισμοί, ειδικά το Βαθύ και το Κιόνι, με κλασικές πινελιές από τη σοφία της θάλασσας. Και οι «υψηλές σκοπιές» απ’ όπου μπορείς να θαυμάσεις από ψηλά όλα αυτά, από την Παναγία των Καθαρών, το Χάνι, τον Μαραθιά και την Ανωγή.
{{{ map }}}
Τοπία που ξελογιάζουν τη φαντασία του ζωγράφου
Ο ζωγράφος Στάθης Λιβάνης έχει βρει από την αρχή την Ιθάκη του, αφού εκεί γεννήθηκε. Και όσο και αν τη μοιράζεται με την Αθήνα και το Παρίσι, εκείνη έχει πάρει το μεγαλύτερο μέρος της καρδιάς του και της εικαστικής ματιάς του: «Εκείνο που με γοητεύει πάντα στην Ιθάκη, ανεξάρτητα από εποχή, είναι η φύση της. Λόφοι καταπράσινοι, βουνά, όχι ψηλά αλλά πολύ σύνθετα, που οι κορυφές τους αποτελούν το τελείωμα μιας απίθανης σύνθεσης της φύσης. Τα πλαισιώνει η πολύχρωμη θάλασσα με τα τιρκουάζ, τα πράσινα σε όλους τους τόνους νερά και οι ατελείωτοι χρωματισμοί σε όλους τους τόνους του μπλε. Τα βράχια, άσπρα, γκρίζα, κόκκινα και πορτοκαλιά, σχιστόλιθοι που σχίζουν τα νερά με ορμή σαν σπαθιά, κάνουν το τοπίο όχι ρομαντικό που ανακαλεί θύμησες, αλλά διεγερτικό για τη φαντασία του περιηγητή και τον ταξιδεύει σαν μουσική του Μότσαρτ ή του Βιβάλντι. Αγρια, σκληρά, ήρεμα, ποιητικά και απλά είναι τα τοπία της Ιθάκης».
Βαθύ, βαθιά αγκαλιά
Στο Βαθύ υπάρχουν εδώ κι εκεί οι πινελιές της ναυτικής παράδοσης του νησιού. Μια άγκυρα, ένα µνηµείο για τον αφανή ναύτη, το εντυπωσιακό αρχοντικό ∆ρακούλη που τώρα λειτουργεί ως καφέ, τα άλλα αρχοντόσπιτα. Αυτών που την ώρα του δειλινού οι τοίχοι στα χρώµατα της ώχρας και οι κεραµοσκεπές «φορούν» το πιο γλυκό τους χαµόγελο και καθρεφτίζονται στα νερά του λιµανιού για να τονίσουν την οµορφιά τους. Αυτή η πολυσχιδής προκυµαία – το σκηνικό της ζωής στο Θιάκι – είναι µετά το όνοµά του το πιο έντονο συστατικό της γοητείας του νησιού. Αυτή η µαγεία του λιµανιού υπάρχει και στο Κιόνι – µια από τις πιο όµορφες θαλασσινές αγκαλιές – αλλά και στις Φρίκες.
Παραλίες να δεις…
«Η Ιθάκη, είναι αλήθεια, έχει πολλές παραλίες. Αλήθεια είναι όμως και το ότι αρκετές δεν είναι προσβάσιμες χωρίς πλεούμενο. Μια μικρή παραλία, ένας μικρός λιμένας, είναι τα Δεξιά. Βρίσκεται πολύ κοντά στο Βαθύ. Ο κατά τον Ομηρο Λιμήν του Φώρκυνος είναι ένα απλό λιμανάκι, μια όμορφη αγκαλιά, αλλά τι ιστορία! Εδώ άφησαν οι Φαίακες τον κοιμώμενο Οδυσσέα με τα δώρα που του χάρισαν. Γεμάτο ιστορία το λιμανάκι και με προστάτες μια στρατιά καλοσχηματισμένους κορμούς ελιών. Και μια θάλασσα που αλλάζει τα χρώματά της παρέα με το μαϊστράλι που τη χαϊδεύει, μεταφέροντας άφθονα αρώματα από τους γύρω λόφους, από τις αγριλιές, τους σχίνους, τους κέδρους και τα αγροκίθια. Πολύχρωμα βότσαλα, μικρά και μεγάλα, τη στολίζουν σαν χάντρες που χύθηκαν στο πάτωμα».
Σκίνος και θάλασσα
Τα µεσόγεια χωριά, η Εξωγή, ο Σταυρός, η Ανωγή, η νεότερη Λεύκη, το Περαχώρι, έχουν διαφορετική χάρη. Αυτά παίρνουν και από τη στεριά και από τη θάλασσα. Το χαρακτηριστικό της στεριάς είναι ότι σου προσφέρει ένα σωρό µπαλκόνια για να δεις – και να αγαπήσεις περισσότερο – ολόκληρο το σώµα του νησιού: τα βουνά του, τις ακρογιαλιές του, τις θάλασσές του, τα νησιά γύρω του. Το σώµα της Ιθάκης είναι «ντυµένο» από αιωνόβιες ελιές, άλλα δένδρα και µυρωδάτους θάµνους. Αυτός ο συνδυασµός του σκίνου µε τα πρασινογάλαζα νερά είναι µοναδικός. Τον βρίσκεις στην παραλία του Σκίνου κοντά στο Βαθύ, αλλά και στις άλλες παραλίες, το φηµισµένο Γιδάκι όπου πας µε καΐκι, το Φιλιατρό, τα ∆εξά, τον Μπρος Αετό, τον Ασπρο Γιαλό, την παραλία της Πόλης, τις Αφάλες.
Οι βάρκες των ονείρων µας
«Παιδιά τρέχαμε στις βάρκες, τις τραβούσαμε για να μπούμε μέσα, έτσι για να αισθανθούμε τη γλύκα του νερού.Πολλές φορές πέφταμε στη θάλασσα και όταν επιστρέφαμε στο σπίτι βρεγμένοι μάς τις “έβρεχαν” δεύτερο χέρι. Οι βάρκες στην απόλυτη μπουνάτσα φάνταζαν σαν τα χάρτινα καράβια που φτιάχναμε στο σχολείο, πολύχρωμες, η μια κοντά στην άλλη, ήταν κάτι που με μάγευε»…
Ο βασικός δρόµος της Ιθάκης – φαρδύς και προστατευµένος µε µπάρες – ξεκινάει από το Βαθύ και πάει βόρεια. Η πρώτη διασταύρωση, 3 χλµ. µετά το Βαθύ, πάει αριστερά για το λιµάνι του Πίσω Αετού (4 χλµ.). Η επόµενη διασταύρωση, δεξιά µετά το Χάνι (5 χλµ. µετά τη διασταύρωση για Πίσω Αετό), πηγαίνει για τη Μονή Καθαρών και την Ανωγή (8 χλµ.). Η βασική αρτηρία συνεχίζει για Λεύκη (4 χλµ. από τη διασταύρωση) και φτάνει στον Σταυρό (4 χλµ. από τη Λεύκη).
Από τον Σταυρό ο δρόµος κατηφορίζει για τις Φρίκες (2 χλµ.) ή ανηφορίζει, στενός και δύσκολος, για την Εξωγή (4 χλµ.), ένα από τα παλαιότερα χωριά της Ιθάκης. Η υπέροχη θέα «παρενοχλεί» την τεταµένη προσοχή τού οδηγού, ο οποίος όταν καταφέρει να την απολαύσει απερίσπαστος, τότε µπορεί να θαυµάσει την παλέτα της φύσης κάτω στον κόλπο των Αφαλών και στον Πλατρειθιά. Από τις Φρίκες ο δρόµος τραβά παραλιακά για το Κιόνι (5 χλµ.).
Ενα καταπληκτικό σηµείο για να ολοκληρώσει ο επισκέπτης την πανοραµική εικόνα του νησιού είναι να ανηφορίσει ανάµεσα σε ελαιώνες και αµπέλια µέχρι τον Μαραθιά (5 χλµ. από το Βαθύ – το τελευταίο κοµµάτι βατός χωµατόδροµος). Φτάνει στο οροπέδιο και αγναντεύει από ψηλά τη δαντέλα που σχηµατίζουν οι πολλοί κόλποι στο ανατολικό µέροςτου τόπου. Απότοµοι βράχοι «βουτούν» στο πέλαγος, φορτωµένοι µε πουρναριές, σχίνους, κυπαρίσσια και χίλιαδυο άλλα φυτά. Κάτω είναι η πηγή της Αρέθουσας και το οµηρικό σηµείοπου είναι γνωστό ως Πέτρα του Κόρακος.
Ακτοπλοϊκώς από την Πάτρα, δύο φορές την ημέρα, μέσω Σάμης για το λιμάνι του Πίσω Αετού (3 1/2 ώρες). Οι Φρίκες συνδέονται με φέρι και με Φισκάρδο Κεφαλλονιάς, Βασιλική Λευκάδας και Αστακό Αιτωλοακαρνανίας.
ΔΙΑΜΟΝΗ
ΦΑΓΗΤΟ
Στο Βαθύ, στον «Τσιριμπή», για ψάρια στα κάρβουνα, αστακομακαρονάδα και κάθε λογιών πίτες (σπέσιαλ κρεμμυδόπιτα με χειροποίητο φύλλο, λαχανόπιτα, κοτόπιτα), στο «Κοχύλι» για κρεατόπιτα, παραδοσιακή τσερέπα (κοτόπουλο ή αρνί σε ένα είδος γάστρας), παστιτσάδα, μοσχάρι γεμιστό με φέτα και λιαστή ντομάτα, φοβερό ιμάμ, στο «Καντούνι» για σουτζουκάκια, κοτόπουλο στον φούρνο και ψάρια.
Στο Περαχώρι, στον Καλιώρα για ονομαστά σουβλάκια.
Στο Κιόνι, στο «Καλυψώ», για ψητή σουπιά, αρνί κλέφτικο, ντοματοκεφτέδες, μπακαλιαρόπιτα.
Στις Φρίκες, στο «Συμπόσιο», για σαβόρο (τηγανητά μικρά ψάρια συντηρημένα στο λάδι και στο ξίδι), κατσικάκι με σάψυχο και μέλι, επτανησιακή μακαρονάδα με θαλασσινά, χοιρινό με λαχανικά, σταφίδες και τυρί.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
