Ένα ερπετό που έζησε πριν από 275 εκατομμύρια χρόνια είναι το αρχαιότερο γνωστό ζώο που επιβεβαιωμένα έπασχε από πονόδοντο. H προϊστορική σαύραεμφάνισε τερηδόνα και ουλίτιδα λόγω ενός ελαττώματος που πλήττει και τους ανθρώπους: μόνιμα δόντια που δεν ξαναφυτρώνουν.
Τα ζώα στα οποία τα σπασμένα δόντια αναγεννώνται πολλές φορές, όπως οι καρχαρίες και οι κροκόδειλοι, είναι συνήθως σαρκοφάγα και δεν χρειάζεται να μασούν καλά την τροφή τους. Αντίθετα, τα μόνιμα, σταθερά δόντια είναι πιο κατάλληλα για τη χορτοφαγία, δεδομένου ότι τα φυτικά κύτταρα είναι πολύ πιο σκληρά.
Το Labidosaurus hamatus, ένα ερπετό μήκους 75 εκατοστών με ασυνήθιστα πλατύ κεφάλι, βρισκόταν σε μια ενδιάμεση εξελικτική κατάσταση, καθώς εκτιμάται ότι ήταν παμφάγο. Οι μακρινοί του πρόγονοι ήταν αμφίβια που κυνηγούσαν έντομα στους βάλτους, ο L.hamatus όμως μπορούσε να τρέφεται και με ινώδεις βλαστούς και φύλλα.
Δόντια ευπαθή στα μικρόβια
Το προϊστορικό ερπετό πλήρωσε όμως ένα τίμημα για το διευρυμένο του διαιτολόγιο: τα δόντια του στερεώθηκαν πιο βαθιά στις σιαγόνες και έγιναν έτσι ευπαθή στις μικροβιακές λοιμώξεις της τερηδόνας και της ουλίτιδας.
«Τα ευρήματα μάς επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι το ανθρώπινο σύστημα, στο οποίο υπάρχουν δύο μόνο σετ δοντιών -τα νεογιλά και τα μόνιμα- προσφέρει μεν το προφανές πλεονέκτημα της καλύτερης μάσησης και επεξεργασίας πολλών διαφορετικών τροφίμων, είναι όμως πιο ευπαθές στις λοιμώξεις» γράφουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Naturwissenschaften (The Nature of Science).
H ομάδα του δρος Ρόμπερτ Ρέιζ στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στο Μισισάουγκα χρησιμοποίησε αξονικό τομογράφο για να εξετάσει μια καλοδιατηρημένη κάτω σιαγόνα του Labidosaurus hamatus.
Το άτυχο ερπετό είχε χάσει αρκετά δόντια και παρουσίαζε βλάβες στο οστό που προέρχονταν από απόστημα.
