ΕΛΠΕ – Λουκόιλ – Λάτσης κυρίαρχοι στα Βαλκάνια

Σε κοινή αναπτυξιακή πορεία στο εξωτερικό προχωρούν τα Ελληνικά Πετρέλαια και η κοινοπραξία Λουκόιλ – ομίλου Λάτση εφόσον καταλήξουν θετικά οι διαπραγματεύσεις για το 23%. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η νέα μεγάλη συμμαχία που φαίνεται ότι δημιουργείται στον πετρελαϊκό χώρο αναμένεται να καταστεί απόλυτος κυρίαρχος στα Βαλκάνια, να διεκδικήσει στη Σερβία μελλοντικά το διυλιστήριο του Πάντσεβο, ενώ θα επεκταθεί σε συνεργασίες στη Βόρεια Αφρική και συγκεκριμένα στη Λιβύη, στην Αίγυπτο και στην Αλγερία. Οι σημαντικές κοινές δράσεις που προγραμματίζονται (με θυγατρικές εταιρείες στις οποίες θα συμμετέχουν τα δύο μέρη) όχι μόνο θα ενισχύσουν τη θέση των ΕΛΠΕ στον διεθνή ανταγωνισμό αλλά θα δημιουργήσουν και νέες θέσεις εργασίας σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία οι συνεργασίες και οι συγχωνεύσεις σε διεθνές επίπεδο προδιαθέτουν για το αντίθετο.

Η συνεργασία των εταιρειών αναμένεται να εξελιχθεί ομαλά και μάλιστα σε σημαντικό εταιρικό βάθος αφού κορυφαίος εκπρόσωπος της κοινοπραξίας Λουκόιλ – Λάτση εξέφρασε πρόσφατα εξαιρετικά θετική εκτίμηση για το σημερινό μάνατζμεντ του ομίλου των ΕΛΠΕ και για τον γενικότερο επιχειρηματικό προσανατολισμό που έχει δρομολογηθεί το τελευταίο δίμηνο επιβεβαιώνοντας τη διάθεση διοικητικής συνέχειας στα ΕΛΠΕ. Δόθηκε έτσι τέλος στα σενάρια περί εναλλακτικών προτάσεων της κοινοπραξίας με γνώμονα την ανάληψη ή μη του μάνατζμεντ του ομίλου. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η δεσμευτική προσφορά που υπέβαλε η κοινοπραξία είναι ενιαία και δεν περιλαμβάνει εναλλακτικά σενάρια, όπως διέδιδαν ανταγωνιστές στον χώρο του πετρελαίου ολόκληρη την προηγούμενη εβδομάδα. Αγνωστο παραμένει αν οι αντιδράσεις για την επερχόμενη συμφωνία που εκδηλώνονται από τον εγχώριο ανταγωνισμό οφείλονται στη συνειδητοποίηση λανθασμένης εκτίμησης για τον διαγωνισμό και τις προοπτικές του ή απλώς σε διάθεση ανταγωνιστικής υπονόμευσης της συμφωνίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως τα επιχειρήματα κατά της συμφωνίας (μία προσφορά, απειλή «ξεπουλήματος», ισχνές δυνατότητες) είναι τουλάχιστον έωλα.

Περίπου 10 ημέρες μετά τη λήξη της πρώτης φάσης του διαγωνισμού και ενώ είναι φανερό ότι ύστερα από αρκετό καιρό μια διαρθρωτική αλλαγή στην οικονομία προχωρεί με κανονικούς ρυθμούς αρχίζουν να διαγράφονται τα πρώτα ψύχραιμα συμπεράσματα και οι εκτιμήσεις σε… ξεθολωμένα νερά, απαλλαγμένα από το βάρος του πετρελαίου!

Κατ’ αρχάς όλοι θυμούνται ότι πριν από εννέα μήνες ο τότε υπουργός Ανάπτυξης κ. Ν. Χριστοδουλάκης με την ιδιότητα του μετόχου είχε προκηρύξει μάλλον αιφνιδιαστικά διαγωνισμό πώλησης ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο σε στρατηγικό επενδυτή με τη βεβαιότητα ότι θα επιτύχει και τώρα δικαιώνεται πλήρως για την επιλογή του. Ο ως τότε προσανατολισμός αναφερόταν σε ισότιμη τριπλή συνεργασία με μικρομεσαίες κεντροευρωπαϊκές εταιρείες αγνοώντας ότι ο διεθνής ανταγωνισμός είναι αμείλικτος επειδή, όπως αναφέρει και μια παλιά αυστριακή παροιμία, «αν ενωθούν τρεις δυστυχίες, δεν κάνουν μια ευτυχία». Κατόπιν άρχισαν να καλλιεργούνται διάφοροι μύθοι γύρω από τα ΕΛΠΕ, με κυριότερον ότι στον προθάλαμο του αξιολογότατου ελληνικού ομίλου θα διαγκωνιστούν οι μεγαλύτεροι πετρελαϊκοί κολοσσοί του πλανήτη προσφέροντας αμύθητα ποσά για το 23% λόγω της… φήμης συγκεκριμένων μάνατζερ. Και αυτός ο μύθος κατέρρευσε όταν δεν εμφανίστηκε κανένας μεγάλος αμερικανός ή ευρωπαίος διεκδικητής – άλλωστε δεν είχαν κανένα λόγο η Shell, η ΒΡ, η Exxon ή η Amoco να αγοράσουν τα ΕΛΠΕ αφού οι μεγάλοι «πετρελαιάδες» της παγκόσμιας αγοράς (αυτοί τους οποίους κάποτε αποκαλούσαμε σχηματικά «επτά αδελφές» ή καρτέλ του πετρελαίου) όχι μόνο δεν αγοράζουν ευρωπαϊκά διυλιστήρια αλλά τα κλείνουν κιόλας στη Γηραιά Ηπειρο και χτίζουν καινούργια στην Ταϊλάνδη και στη Μαλαισία. Σήμερα μάλιστα οι περισσότεροι έλληνες και διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι οι μετοχές των ευρωπαϊκών διυλιστηρίων (συμπεριλαμβανομένων των ΕΛΠΕ, της Πετρόλα και της Μότορ Οϊλ) είναι υπερτιμημένες λόγω της διεθνούς αστάθειας. Η αποτίμηση της σημερινής πραγματικής αξίας των ΕΛΠΕ σκιαγραφείται από τους αναλυτές περίπου στα 2 δισ. ευρώ, αν και όποιος αγοράζει σε στρατηγικό επίπεδο δεν κοστολογεί φυσικά μόνο την παρούσα αξία αλλά κυρίως την προοπτική (option) μελλοντικής ανάπτυξης. Γι’ αυτό στις προσφορές υπάρχουν και τα premium, δηλαδή… το κατιτίς παραπάνω σε κάθε προσφορά!

Θυμίζουμε λοιπόν ότι στον διαγωνισμό εμφανίστηκαν η ρωσική Γιούκος, η αυστριακή OMV και η κοινοπραξία Λουκόιλ – Λάτση. Και οι τρεις υποψήφιοι είχαν εμφανές συμφέρον να «αρραβωνιαστούν» με τα ΕΛΠΕ για το άριστο διυλιστήριο του Ασπροπύργου, το στρατηγικό διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης, το δίκτυο εμπορίας σε όλη τη χώρα αλλά και για να κυριαρχήσουν στη βαλκανική αγορά και να αποκτήσουν δυναμικό φυλάκιο προς τη Βόρεια Αφρική. Επίσης για να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά φυσικού αερίου λόγω της συμμετοχής των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ. Πήραν μέρος στις συνομιλίες και στις αρχικές παρουσιάσεις, έκαναν παρατηρήσεις και άρχισαν να συναρμολογούν τις προτάσεις τους συνυπολογίζοντας φυσικά και το επιχειρηματικό περιβάλλον. Το γεγονός ότι η Γιούκος αποσύρθηκε πριν από την τελική φάση προσανατολιζόμενη σε άλλα μέρη του πλανήτη και ότι η OMV δεν κατέθεσε προσφορά την τελευταία στιγμή δεν επηρεάζει ούτε τον διαγωνισμό που εξελίχθηκε κανονικά και μέσα στις προθεσμίες αλλά ούτε τον πωλητή που είναι το ελληνικό Δημόσιο και συμπεριφέρθηκε με σοβαρότητα και συνέπεια καθ’ όλη την εξέλιξη της διαδικασίας. Αποδείχθηκε όμως στην πράξη ότι όποιος ενδιαφέρεται σοβαρά φθάνει ως το τέλος της διαδικασίας. Και μάλιστα ο μοναδικός ενδιαφερόμενος είναι κοινοπραξία αποτελούμενη από τη Λουκόιλ, που θεωρείται η ανερχόμενη δύναμη στους μεγάλους πετρελαϊκούς ομίλους παγκοσμίως, και τον όμιλο Λάτση, που συνεχίζει να επενδύει με συνέπεια στην πραγματική οικονομία της Ελλάδας, αφού μετά τις τράπεζες ρίχνει «ζεστό χρήμα» και όχι χρηματιστηριακό αέρα στον πολύ κρίσιμο ενεργειακό τομέα.

Σε ανακοίνωσή της η αυστριακή OMV επανέλαβε τις δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της κ. Βόλφγκανγκ Ρούτενστόρφερ σύμφωνα με τις οποίες: «Ο όμιλός μας δεν κατέθεσε δεσμευτική προσφορά διότι στην παρούσα μορφή η σύνθεση αυτής της συναλλαγής δεν θα επέφερε τις αποδόσεις που επεδίωκε ο όμιλος». Εκτός από τον πρόσφατο επαναπροσανατολισμό του αυστριακού ομίλου σε Πολωνία και Νότια Γερμανία, είναι πασιφανές ότι η διεκδίκηση των ΕΛΠΕ από τον όμιλο δεν έγινε με βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό και έτσι η δικαιολογία για τις άμεσες αποδόσεις δεν ευσταθεί. Βγαίνει συνεπώς το συμπέρασμα ότι ο αυστριακός όμιλος δεν κατέθεσε προσφορά διότι «ο πήχης των ΕΛΠΕ βρίσκεται πολύ ψηλά για μια εταιρεία σαν την OMV», όπως τόνιζε κορυφαίος τραπεζικός παράγων ο οποίος παρακολούθησε τη διαδικασία.


Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ Θα προστατευθούν όλες οι θέσεις εργασίας

Περί τα μέσα της εβδομάδας αναμένεται η οριστική εισήγηση του συμβούλου ιδιωτικοποίησης η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προτείνει την άμεση έναρξη οριστικών διαπραγματεύσεων με την κοινοπραξία Λουκόιλ – Λάτση με σκοπό την κατάληξή τους μέσα σε ένα δίμηνο από σήμερα το πολύ.

Το πιο σημαντικό στην προσφορά είναι η άμεση οικονομία κλίμακος που θα κάνουν (κυρίως τα ΕΛΠΕ και ο όμιλος Λάτση) με την ενοποίηση ομοειδών και αλληλεπικαλυπτόμενων δραστηριοτήτων. Από τις οικονομίες θα προκύψει σημαντικό περίσσευμα που μπορεί να επενδυθεί σε τομείς νέας επέκτασης και ανάπτυξης ενώ παράλληλα θα προστατευθούν με αυτόν τον τρόπο όλες οι θέσεις εργασίας.

Γι’ αυτό η βασική πρόταση της κοινοπραξίας προς τα ΕΛΠΕ χωρίζεται σε τρία μέρη:

α) Στα αποθέματα αργού πετρελαίου.

β) Στις διεθνείς συνέργειες.

γ) Στην εμπορία στον χώρο των Βαλκανίων.

Το νέο σχήμα που θα προκύψει και μελλοντικά είναι πιθανόν να ενιαιοποιηθεί και μετοχικά, κατά τα πρότυπα διεθνών συνεργασιών, θα έχει απόλυτα κυρίαρχη θέση στα Βαλκάνια. Τα ΕΛΠΕ κατέχουν την πρώτη θέση στην Ελλάδα και έχουν επεκταθεί στα Σκόπια και στην Αλβανία, ενώ ο ρωσικός όμιλος έχει ήδη επεκταθεί στη Ρουμανία (Petrotel), στη Βουλγαρία (Neftochim) και στην Ουκρανία, με διυλιστήριο στην Οδησσό, διατηρώντας παράλληλα άριστες σχέσεις με τους Γιουγκοσλάβους, κάτι που ισχύει και για τα ΕΛΠΕ. Παράλληλα κοινές εταιρείες σημαίνει διοικητική αυτοτέλεια και διατήρηση όλων των θέσεων εργασίας. Στη νέα εποχή τα ΕΛΠΕ και η Λουκόιλ καλούνται να συνεισφέρουν προϊόντα και υποδομές και ο όμιλος Λάτση κεφάλαια.

Η πρόταση για το αργό πετρέλαιο περιλαμβάνει κοινή εταιρεία στο upstream, δηλαδή στην εξόρυξη αργού πετρελαίου, κυρίως σε αποθέματα της Βόρειας Κασπίας, περιοχή όπου έχει βρεθεί και φυσικό αέριο. Οι Ρώσοι, από την πλευρά τους, αποκτούν την πολυπόθητη γι’ αυτούς γενική πρόσβαση στην αγορά της ενωμένης Ευρώπης.

Η πρόταση για τις διεθνείς συνέργειες περιλαμβάνει την ίδρυση κοινής εταιρείας που θα διεκδικήσει την εξαγορά διυλιστηρίων στη γειτονική Γιουγκοσλαβία αλλά και προοπτικές δικτύου στη Σλοβακία, στη Λιθουανία, στη Λετονία και στην Εσθονία. Επίσης θα εξετασθεί συμμετοχή των ΕΛΠΕ στο δίκτυο διανομής της Ουκρανίας (η Λουκόιλ σχεδιάζει 120 νέα πρατήρια), της Μολδαβίας αλλά και των βαλτικών χωρών που προαναφέραμε, όπου μαζί με τους σχεδιασμούς της υπόλοιπης Κεντρικής Ευρώπης υπάρχει η προοπτική ίδρυσης 200 νέων πρατηρίων.

Τέλος, όσον αφορά τη δημιουργία οργανωμένου δικτύου διανομής στα Βαλκάνια, προτείνεται να ενώσουν τις δυνάμεις τους οι δύο όμιλοι σε κοινή εταιρεία. Υπενθυμίζεται ότι η Λουκόιλ θέτει 470 πρατήρια στη Βουλγαρία και 16 στη Ρουμανία και μάλιστα στην τελευταία έχει προγραμματίσει σημαντική ανάπτυξη μόλις ομαλοποιηθεί η λειτουργία της αγοράς εκεί, ενώ τα ΕΛΠΕ έχουν ήδη διεισδύσει στα Σκόπια και στην Αλβανία. Η σχέση συνεταιρισμού που θα υπάρχει δεσμεύει σε ισοσθενή βάση τις δύο πλευρές ενώ τα ΕΛΠΕ θα αγοράζουν σε προνομιακή τιμή το αργό. Η Λουκόιλ είχε τζίρο 15,3 δισ. ευρώ και κέρδη 3,6 δισ. ευρώ το 2001.