Σημαντικές αποκαλύψεις για τον καθοριστικό όσο και επικίνδυνο ρόλο της Τανσού Τσιλέρ κατά την κρίση στα Ιμια περιέχει στο βιβλίο του με τον τίτλο Η λαίδη με τη μάσκα ο έγκυρος τούρκος δημοσιογράφος Φαρούκ Μπιλντιριτζί. Ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Χουριέτ» εξασφάλισε τα απόρρητα πρακτικά του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Αγκυρας, από τα οποία διαφαίνεται ότι η Τσιλέρ αγνόησε αρχικά τα υπηρεσιακά σημειώματα του υπουργείου Εξωτερικών που την προειδοποιούσαν για ενδεχόμενη κλιμάκωση της κρίσης. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου υπάρχουν αποκαλύψεις για τον ρηξικέλευθο τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε την εξέλιξη της κρίσης, προκαλώντας την αντίδραση των στρατιωτικών. Η Τσιλέρ εμφανίζεται αποφασισμένη να ωθήσει τα πράγματα στα άκρα με την Ελλάδα, ενώ οι στρατιωτικοί δίσταζαν να κλιμακώσουν την κρίση. Ειδικότερα οι στρατιωτικοί προέβαλαν αρχικά αντιρρήσεις για την επιχείρηση κατάληψης της διπλανής βραχονησίδας, που αποδείχθηκε κρίσιμη για την εξέλιξη της υπόθεσης.
«Την ώρα που ψάχναμε για το ποιος θα γίνει πρωθυπουργός ξέσπασε μια νέα κρίση» γράφει ο Μπιλντιριτζί. Στο σημείο αυτό ο τούρκος δημοσιογράφος αναφέρεται στη γένεση του επεισοδίου με την προσάραξη του τουρκικού πλοίου στα Ιμια στις 24 Δεκεμβρίου. Τρεις ημέρες αργότερα, ενώ τα ελληνικά ρυμουλκά το μετέφεραν σε ελληνικό νησί, το πλήρωμα του πλοίου είχε κόψει τον κάβο και είχε καταφέρει να ξεφύγει στα κατά την άποψή του – τουρκικά χωρικά ύδατα.
«Η κρίση που φαινόταν ότι είχε κοπάσει» γράφει ο Μπιλντιριτζί «αναζωπυρώθηκε στα τέλη Ιανουαρίου. Μια ομάδα που αποτελείτο από τον δήμαρχο της Καλύμνου, έναν παπά, μικρά παιδιά και από το συνεργείο του τηλεοπτικού σταθμού Antenna ύψωσαν την ελληνική σημαία στο «Καρντάκ» (σ.σ: Ιμια). Την επόμενη μέρα οι δημοσιογράφοι της «Χουριέτ» πήγαν στην περιοχή με ελικόπτερο και τοποθέτησαν πάλι την τουρκική σημαία υποστέλλοντας παράλληλα την ελληνική».
Σε αυτό ακριβώς το σημείο ο δημοσιογράφος επισημαίνει την αρχική άγνοια της Τσιλέρ αλλά και την αδιαφορία της για το όλο θέμα.
«Στις 28 Ιανουαρίου του 1996, που δημοσιεύθηκε η είδηση στη «Χουριέτ», η Τσιλέρ ήταν σε περιοδεία στην Αττάλεια. Στο ταξίδι της επιστροφής, σε ερώτηση του δημοσιογράφου για το θέμα έδωσε μια προκλητική απάντηση: «Ας το συζητήσουμε στην επόμενή μας περιοδεία».
Ο Μπιλντιριτζί ισχυρίζεται ότι η Τσιλέρ αδιαφόρησε και αποφάσισε να μη διαβάσει καν τα σημειώματα που της είχαν σταλεί από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Αποκαλύπτει μάλιστα ότι είχε πει χαρακτηριστικά: «Τώρα ας μείνουν, τα κοιτάμε αργότερα». Εκείνες ακριβώς τις ώρες τουρκικές και ελληνικές πυραυλάκατοι είχαν πάρει θέσεις γύρω από τα Ιμια και η ένταση είχε αυξηθεί.
Ο τούρκος δημοσιογράφος περιγράφει αναλυτικά την κατάσταση που επικρατούσε στην περιοχή. «Τις ώρες της άγνοιας της Τσιλέρ, η Ελλάδα επαναδραστηριοποιήθηκε και υπέστειλε την τουρκική σημαία. Σε απόσταση 3,8 μιλίων από την Αλικαρνασσό κυμάτιζε η ελληνική σημαία που την προστάτευαν βαριά οπλισμένοι κομάντος. Τα πολεμικά πλοία και των δύο χωρών έκαναν επικίνδυνες μανούβρες. Η παραμικρή κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει τον πόλεμο».
* Τα πρακτικά του Συμβουλίου Ασφαλείας
Στο σημείο αυτό ο Μπιλντιριτζί παραθέτει όσα διαδραματίστηκαν στο τουρκικό Συμβούλιο Ασφαλείας, με βάση τα απόρρητα πρακτικά τα οποία έχει στην κατοχή του. Αναφέρεται, για παράδειγμα, στον ρόλο των γερακιών του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών που παραπληροφόρησαν την Τσιλέρ: «Το Συμβούλιο Ασφαλείας συγκεντρώθηκε το μεσημέρι στο πρωθυπουργικό γραφείο. Η Τσιλέρ ρώτησε τον σύμβουλο του υπουργείου Εξωτερικών Ορσάν Οϊμέν: «Ο φάκελός μας για το Καρντάκ νομικά είναι ισχυρός;». Και έλαβε την καταφατική απάντηση του Οϊμέν. Ενώ για το θέμα αυτό στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών υπήρχαν δύο απόψεις. Η τουρκικότητα του Καρντάκ ήταν ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Ο Οϊμέν δεν ανέφερε αυτές τις απόψεις!».
Εδώ λοιπόν η πρωθυπουργός της Τουρκίας σκληραίνει τη στάση της. Σύμφωνα με τον τούρκο δημοσιογράφο, μόλις η Τσιλέρ έλαβε την απάντηση του Οϊμέν, γύρισε προς τον Β’ Α/Γ ΓΕΕΘΑ Τσεβίκ Μπιρ και τον ναύαρχο Γκιουβέν Ερκαγια και τους είπε: «Θέλω να πιάσετε αυτούς τους έλληνες στρατιώτες από τα αφτιά και να τους πετάξετε από το Καρντάκ, μπορείτε να τα καταφέρετε;». Οι στρατηγοί είπαν το «ναι», όμως η Τσιλέρ επέμενε «απόψε μπορείτε;». Σε αυτή τη φάση παρενέβη ο υπουργός Εξωτερικών Ντενίζ Μπαϊκάλ και υπενθύμισε την επικινδυνότητα του εγχειρήματος.
Τότε ακριβώς, σύμφωνα πάντα με τον τούρκο δημοσιογράφο, ήρθε η παρέμβαση των διπλωματών του υπουργείου Εξωτερικών. Ο πρέσβης Ινάλ Μπατού δήλωσε ότι οι διπλωματικοί δίαυλοι δεν είχαν εξαντληθεί και έφερε στο τραπέζι την εξής πρόταση: «Το Καρντάκ δεν είναι μία μόνο βραχονησίδα. Απέναντι είναι και άλλη βραχονησίδα όπου δεν υπάρχει κανένας έλληνας στρατιώτης. Γιατί δεν κάνουμε την απόβαση εκεί; Ετσι θα αποφύγουμε τη μάχη και θα εξασφαλίσουμε την ισορροπία σε διπλωματικό επίπεδο». Ο Μπαϊκάλ αρνήθηκε την πρόταση, ενώ ο Ερκαγια ζήτησε διορία ένα 24ωρο.
Κατά την έξοδό της η Τσιλέρ έκανε την ιστορική της δήλωση: «Εκείνη η σημαία θα υποσταλεί και οι στρατιώτες θα αποχωρήσουν».
Οπως γράφει ο Μπιλντιριτζί, ο λόγος που οι τούρκοι στρατηγοί είχαν ζητήσει 24ωρη διορία ήταν για να προετοιμαστούν. Ο τουρκικός στρατός είχε περάσει σε θέση συναγερμού. Ακούγονταν σενάρια πολέμου, μεταφέρονταν στρατιωτικές μονάδες και τα πολεμικά αεροσκάφη μετακινούνταν σε σημεία που μπορούσαν να χτυπήσουν.
Σύμφωνα πάντα με τις περιγραφές του τούρκου δημοσιογράφου, στις 30 Ιανουαρίου ξανασυγκεντρώθηκε το Συμβούλιο Ασφαλείας. Ο στρατός ήταν έτοιμος. Η Τσιλέρ επέμενε στην άποψή της για την πρόταση του Μπατού.
* Η απόβαση στην άλλη βραχονησίδα
Το απόγευμα της ίδιας μέρας οι κομάντος ΣΣΑΤ (σ.σ: αντίστοιχοι των ΟΥΚ) κατευθύνονταν προς τον κόλπο Γκιουμούσλουκ. Εκείνη την ώρα ήρθε η παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με τον Μπιλντιριτζί, τότε έφθασε από τις ΗΠΑ το εξής μήνυμα: «Το θέμα το επιλύουμε, μην επεμβαίνετε».
Υστερα απ’ αυτό το μήνυμα είχε αρχίσει η οπισθοχώρηση της Τσιλέρ. Ο Μπιλντιριτζί περιγράφει λεπτό προς λεπτό τα τεκταινόμενα στην τουρκική πρωτεύουσα.
«Η Τσιλέρ για πολύ ώρα δεν απαντούσε στα τηλεφωνήματα του Κλίντον. Στις εννέα το βράδυ ο Κλίντον τηλεφώνησε στον πρόεδρο Ντεμιρέλ και η Τσιλέρ αναγκάστηκε να απαντήσει στο τηλέφωνο του αμερικανού προέδρου. Υστερα απ’ αυτή τη συνομιλία η Τσιλέρ κάλεσε τον Μπαϊκάλ και τον ρώτησε: «Θα μπορούσαμε να αναβάλουμε για λίγο την επιχείρηση;». Επειδή δεν πήρε την απάντηση που περίμενε, κάλεσε τον Ερκαγια, ο οποίος της συνέστησε να μιλήσει με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ.
Στις 12 και 30 η Τσιλέρ ξανακάλεσε τον Ερκαγια και του ζήτησε την αναβολή της επιχείρησης. Ο Ερκαγια της απάντησε ότι οι άντρες βρίσκονται στον δρόμο και ότι πρέπει να μιλήσει με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ».
Ετσι φαίνεται ότι από κάποιο σημείο και μετά τον χειρισμό της κρίσης είχαν αναλάβει οι στρατηγοί, χωρίς να δίνουν σημασία στις πολιτικές κινήσεις της Τσιλέρ.
Την ώρα εκείνη οι κομάντος είχαν ξεκινήσει για τα Ιμια. Περίπου στη μία και μισή οι κομάντος έφθασαν στην άλλη βραχονησίδα και ύψωσαν την τουρκική σημαία.
Η επιστολή Κλίντον
Σύμφωνα με τον Μπιλντιριτζί, μετά την κρίση ο αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον έστειλε ένα ευχαριστήριο γράμμα στην Τσιλέρ. Ο δημοσιογράφος εστιάζει την προσοχή όχι στο ευχαριστώ του Κλίντον αλλά στους λόγους για τους οποίους το έγραψε.
Το γράμμα ήταν σύντομο και έγραφε τα εξής: «Σας ευχαριστώ για τις ειρηνικές προσπάθειες που επιδείξατε κατά τη διάρκεια της κρίσης του » Καρντάκ». Πράγματι εσείς και η κυβέρνησή σας αποδείξατε τον ηγετικό σας ρόλο και εμποδίσατε έναν πόλεμο που δεν θα είχε νικητές και θα προκαλούσε αναταραχή σε όλη την περιοχή».
Ο Μπιλντιριτζί, σχολιάζοντας τη στάση του αμερικανού προέδρου, γράφει χαρακτηριστικά: «Η Τσιλέρ ήταν υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης. Φαίνεται όμως ότι η Αμερική είχε άλλη εικόνα».
Στο γράμμα έξι σειρών του Κλίντον, η Τσιλέρ απάντησε με δύο σελίδες, ευχαριστώντας για τον ρόλο του στην εκτόνωση της κρίσης και κατέκρινε την Ελλάδα που ισχυριζόταν όπως γράφει η Τσιλέρ ότι όλες οι βραχονησίδες της ανήκουν.
Τη νύχτα της κρίσης κοιμόταν
Η Τανσού Τσιλέρ ήταν εντελώς αδιάφορη για τα γεγονότα. Σύμφωνα με τις περιγραφές του δημοσιογράφου, τη νύχτα των Ιμίων η ίδια κοιμόταν!
«Ο Ερκαγια πήρε τηλέφωνο για να ειδοποιήσει την Τσιλέρ για την επιτυχία των κομάντος. Η βοηθός της του είπε ότι κοιμόταν και τον ρώτησε αν ήθελε να την ξυπνήσουν. Ο ίδιος δεν θέλησε. Είχε όμως εκνευριστεί. Πώς μια πρωθυπουργός μπορούσε να κοιμάται σε μια τέτοια κρίσιμη βραδιά;». Η Ελλάδα είχε υποπέσει σε δύσκολη θέση. Την επόμενη μέρα και οι δύο πλευρές απέσυραν τις δυνάμεις τους από την περιοχή. Η κρίση είχε λήξει ειρηνικά «παρά την παρουσία της Τσιλέρ» γράφει χαρακτηριστικά ο τούρκος δημοσιογράφος.
