Ο ΙΟΥΛΙΟΣ χαμογελά στην Ελλάδα από σήμερα τα ξημερώματα. Στέλνει την καλημέρα του μέσα από τις γρίλιες στις τοπικές συννεφιές που καλύπτουν κατά διαστήματα τον ουρανό στα βόρεια, από τον ήλιο που λούζει τα κεντρικά και τα νότια και από το μελτεμάκι που χαϊδεύει τα νησιά στο Αιγαίο. Καλό μήνα στους εκδρομείς της Κυριακής που επιμένουν να μπαίνουν στη μεγάλη περιπέτεια της… κοντινής παραλίας. Καλά ταξίδια σε όσους ξεκίνησαν αλλά και στους υπόλοιπους που ακόμη εντρυφούν σε τουριστικούς οδηγούς και ονειρεύονται θάλασσες σαν καρτ ποστάλ. Το καλοκαίρι έφθασε στο… «μεσημέρι» του. Οι στατιστικές μάς προδιαθέτουν για τις περισσότερες ημέρες και ώρες ηλιοφάνειας και τις υψηλότερες θερμοκρασίες του έτους. Είναι η εποχή που ο υδράργυρος βρίσκεται στα… πάνω του. Τα διεθνή κλιματολογικά κέντρα όμως επιμένουν ότι το βοριαδάκι θα μας επισκέπτεται πιο συχνά (απ’ ό,τι συνήθως) τους προσεχείς δύο μήνες. Οι μετεωρολόγοι μάς ενημερώνουν ότι οι πρώτες ημέρες του πιο θερμού μήνα μάλλον θα είναι περισσότερο κανονικές προς δροσερές. Αλλά και τι μ’ αυτό; Εδώ Μεσόγειος. Ευρωπαϊκός Νότος. Δύο βήματα (… στον χάρτη) από τη Μαύρη Ηπειρο και την Ανατολή. Η Αφρική είναι σχεδόν… σίγουρο ότι με την πρώτη ευκαιρία θα μας δώσει μια «γεύση» από τον λίβα της. Ο καυτός έτσι κι αλλιώς μήνας Ιούλιος μόλις κάνει τα πρώτα του βήματα.
«Ο Ιούλιος θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο κατ’ εξοχήν μήνας της ζέστης στη χώρα μας» σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Θ. Κολυδάς, μετεωρολόγος της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, και εξηγεί: «Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο. Τις επόμενες περίπου 30 ημέρες οι ακτίνες του ήλιου θα πέφτουν κάθετα στην περιοχή μας βρισκόμαστε δηλαδή στην κυριολεξία στην «καρδιά» του καλοκαιριού και ως εκ τούτου είναι φυσιολογικό αυτή την περίοδο να έχουμε τις υψηλότερες θερμοκρασίες του έτους τόσο στην Ελλάδα όσο και στα νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη της Γης, δηλαδή στη Βόρεια Αφρική και κυρίως στην έρημο της Σαχάρας».
Επιπλέον και επειδή γενικότερα υπάρχει η τάση μεταφοράς των θερμών αέριων μαζών από τις ακτές της Αφρικής προς την περιοχή μας, συνεχίζει ο μετεωρολόγος, αν αυτή τη χρονική περίοδο δεν έχουμε ενισχυμένους βόρειους άνεμους (μελτέμια), τότε οι θερμές αυτές αέριες μάζες (οι οποίες είναι οι θερμότερες του έτους και για τη Βόρεια Αφρική, από όπου ξεκινούν) μετακινούνται βορειοανατολικά και έρχονται σ’ εμάς ως κύματα καύσωνα, όπως τα ονομάζουμε. «Σε αυτό βέβαια συνηγορούν και κάποιες άλλες μετεωρολογικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα οι καθοδικές κινήσεις της ατμόσφαιρας που συμπιέζουν κατά κάποιον τρόπο τον αέρα, όταν φθάνει πάνω από την Ελλάδα, προς το έδαφος, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται ακόμη υψηλότερες θερμοκρασίες» επισημαίνει ο κ. Κολυδάς: «Οταν λοιπόν συνυπάρχουν οι τρεις παραπάνω παράμετροι, τότε έχουμε στη χώρα (και κυρίως στο εσωτερικό της ηπειρωτικής Ελλάδας) πολύ υψηλές θερμοκρασίες».
* Οι προβλέψεις
Προτού σας πιάσει πανικός για τις ημέρες που… έρχονται, να θυμίσουμε ότι, σύμφωνα με όλα τα στοιχεία των διεθνών κλιματικών κέντρων (τα οποία δημοσίευσε «Το Βήμα της Κυριακής» στις 10 Ιουνίου του 2001) για τις «διαθέσεις» του καιρού αυτό το καλοκαίρι στη χώρα μας, προβλέπεται πως τόσο οι θερμοκρασίες όσο και οι βροχοπτώσεις θα κυμανθούν λίγο-πολύ στα φυσιολογικά επίπεδα, γεγονός που θα οφείλεται κυρίως σε κάποιες μεταβολές των πιέσεων, οι οποίες θα προκαλούν πιο συχνές «επισκέψεις» των μελτεμιών στο Αιγαίο.
«Σύμφωνα με τις μακροχρόνιες προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Μετεωρολογικού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων (ECMWF) και του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών (IRI) του αμερικανικού οργανισμού ΝΟΑΑ, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο αναμένεται να επικρατήσουν υψηλότερες πιέσεις στην Ευρώπη και χαμηλότερες πιέσεις στην περιοχή της Κύπρου, γεγονός που μας δείχνει ότι τα μελτέμια στο Αιγαίο θα είναι κάπως πιο συχνά εφέτος» αναφέρει σχετικά ο κ. Κολυδάς και επισημαίνει: «Εδώ θα πρέπει να πούμε βέβαια ότι αυτές οι μακροχρόνιες – τρίμηνες προβλέψεις δεν χρησιμοποιούνται επιχειρησιακά ακόμη, καθώς ειδικά για τη Μεσόγειο δεν παρουσιάζουν πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας. Ωστόσο μας δίνουν ένα στίγμα που το λαμβάνουμε υπόψη μας. Και πράγματι ως μια πρώτη εικόνα τα μελτέμια άρχισαν ήδη από το τέλος Ιουνίου. Σε αυτό φαίνεται να συγκλίνει και το ότι εφέτος έχουμε το μέγιστο των ηλιακών κηλίδων, γεγονός που συσχετίζεται άμεσα με την αύξηση των ημερών μελτεμιού στο Αιγαίο σύμφωνα με τις στατιστικές μελέτες που είχε κάνει ο καθηγητής Λεωνίδας Καραπιπέρης».
* Οι θερμοκρασίες
Αν λοιπόν οι παραπάνω προβλέψεις επαληθευθούν, αυτό θα έχει αποτέλεσμα οι μέγιστες θερμοκρασίες να μην «ξεφύγουν» και πολύ από τα συνηθισμένα επίπεδα, καθώς η συχνή εμφάνιση των βόρειων ανέμων στο Αιγαίο (μελτέμια) θα «μπλοκάρει» ή θα διακόπτει την είσοδο των θερμών αέριων μαζών από τις ακτές της Αφρικής στην περιοχή μας. «Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε και κάποια διαστήματα με αρκετή ζέστη. Το απολύτως φυσιολογικό είναι να έχουμε τις υψηλότερες θερμοκρασίες του καλοκαιριού αυτόν τον μήνα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μιλάμε για επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα» επισημαίνει ο κ. Κολυδάς και συνεχίζει: «Εκείνο που χαρακτηρίζει έναν καύσωνα επικίνδυνο καιρικό φαινόμενο είναι ο συνδυασμός δύο παραμέτρων: της διάρκειάς του (πόσες ημέρες δηλαδή συνεχόμενες το θερμόμετρο θα δείχνει άνω των 38-39 βαθμών Κελσίου) και της τιμής της υγρασίας στην ατμόσφαιρα η οποία όσο πιο υψηλή είναι τόσο πιο έντονη γίνεται η αίσθηση της ζέστης, καθώς αυξάνεται ο δείκτης δυσφορίας».
* Η υγρασία
Αν και προς το παρόν δεν γίνεται πρόβλεψη για την τιμή υγρασίας, είναι γνωστό ότι όσον αφορά το Αιγαίο πάντοτε υπάρχει ένα ελαφρό βοριαδάκι και εκεί τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα. Στη Δυτική Ελλάδα όμως και στο εσωτερικό της ηπειρωτικής χώρας, όταν έχουμε τον συνδυασμό υψηλές θερμοκρασίες – υψηλή τιμή υγρασίας, η ατμόσφαιρα γίνεται αποπνικτική και ειδικά στις μεγαλουπόλεις, όπου το φαινόμενο της θερμικής νησίδας ανεβάζει τοπικά τον υδράργυρο ως και έξι-επτά βαθμούς Κελσίου στις ακραίες περιπτώσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα βέβαια εντοπίζεται στο λεκανοπέδιο της Αττικής, όπου αυτός ο συνδυασμός των μετεωρολογικών παραμέτρων ευνοεί την αύξηση των ρύπων που συμβάλλουν στη δημιουργία του νέφους στην Αθήνα.
«Ο κατά λέξη ορισμός που χρησιμοποιείται για τον καύσωνα στη διεθνή μετεωρολογική κοινότητα είναι hot wave (κύμα ζέστης γενικά), όρος που αναφέρεται σε μια περίοδο ασυνήθους και δυσάρεστου θερμού και υγρού καιρού. Τα κριτήρια του ευάρεστου καιρού εξαρτώνται από τις συνήθεις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή» λέει ο μετεωρολόγος. «Στη χώρα μας οι έκτακτες ανακοινώσεις της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας βγαίνουν όταν αναμένουμε ότι θα έχουμε υψηλές θερμοκρασίες, άνω των 40 βαθμών Κελσίου, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο της μιας ημέρας. Σε κάποια άλλη χώρα όμως με διαφορετικές συνθήκες, όπως είναι η Βρετανία, όπου η υγρασία είναι πάντοτε υψηλή, οι 35 βαθμοί Κελσίου δημιουργούν την ίδια αφόρητη κατάσταση που έχουμε εμείς στους 40 με 42 βαθμούς Κελσίου ή στη Λιβύη με 45 βαθμούς Κελσίου. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, για να μη δημιουργηθούν άλλες εντυπώσεις στον κόσμο, τις αμέσως επόμενες ημέρες δεν βλέπουμε να μας έρχεται κάποιο κύμα καύσωνα».
Η ΕΡΧΟΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ Αστατος καιρός καιίσωςβροχές
Το σκηνικό του καιρού θα παραμείνει άστατο στα κεντρικά και στα βόρεια ηπειρωτικά καθ’ όλη τη διάρκεια της ερχόμενης εβδομάδας και τα μελτέμια θα ταλαιπωρήσουν λίγο όσους ταξιδέψουν τις επόμενες ημέρες από και προς τα νησιά του Αιγαίου, αλλά θα κρατήσουν τον υδράργυρο σε καλά για την εποχή επίπεδα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ), οι ισχυροί βόρειοι άνεμοι που πνέουν στα πελάγη αύριο (πρόσκαιρα) θα εξασθενίσουν, αλλά από την Τρίτη και πάλι θα ενισχυθούν (τοπικά στο Αιγαίο θα φθάσουν τα 7 μποφόρ), οπότε και αναμένεται η θερμοκρασία να σημειώσει μικρή πτώση (και την Τετάρτη-Πέμπτη στην ηπειρωτική χώρα θα κυμαίνεται λίγο πιο κάτω από τα συνήθη επίπεδα της εποχής). Στα κεντρικά και κυρίως στα βόρεια ηπειρωτικά ο ουρανός θα καλύπτεται με τοπικές νεφώσεις και προς τις απογευματινές ώρες θα εκδηλώνονται σποραδικές μπόρες. Στην υπόλοιπη χώρα όμως ο καιρός θα παραμείνει γενικά αίθριος.
Αναλυτικά, για σήμερα η ΕΜΥ προβλέπει ότι ο καιρός αρχικώς θα είναι αίθριος, αλλά προς το απόγευμα στα κεντρικά και στα βόρεια θα αναπτυχθούν τοπικές νεφώσεις και ενδέχεται να εκδηλωθούν σποραδικές καταιγίδες κυρίως στα βόρεια. Οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις στα δυτικά 4-5 μποφόρ, στα ανατολικά 5-6 μποφόρ και στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο 7 μποφόρ, με σταδιακή εξασθένηση από το βράδυ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση και θα κυμανθεί στα βόρεια από 16 ως 32 βαθμούς Κελσίου, στο Ιόνιο και στα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 17 ως 33 βαθμούς Κελσίου και στα νησιά του Αιγαίου από 20 ως 30 βαθμούς Κελσίου.
Τη Δευτέρα και την Τρίτη στο Ιόνιο, στην Κεντρική και στη Βόρεια Ελλάδα προβλέπονται παροδικές νεφώσεις με τοπικές βροχές και καταιγίδες κυρίως το απόγευμα. Στην υπόλοιπη χώρα ο καιρός θα είναι γενικά αίθριος. Οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις στα δυτικά 4-5 μποφόρ και στα ανατολικά 5-6 μποφόρ με ενίσχυση από την Τρίτη. Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση σε όλη τη χώρα (και θα κυμανθεί από 14 ως 32 βαθμούς Κελσίου).
Την Τετάρτη στην Κεντρική και στη Βόρεια Ελλάδα προβλέπονται παροδικές νεφώσεις και υπάρχει πιθανότητα να εκδηλωθούν τοπικές βροχές και καταιγίδες κυρίως το απόγευμα. Στην υπόλοιπη χώρα ο καιρός θα είναι γενικά αίθριος. Οι άνεμοι θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις στα δυτικά 4-5 μποφόρ, στα ανατολικά 5-6 μποφόρ και στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο πρόσκαιρα 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί σε σχετικά χαμηλά για την εποχή επίπεδα κυρίως στα κεντρικά και στα βόρεια.
