Βελτιωμένη μοιάζει η εικόνα της Ελλάδας στον τομέα της ανακύκλωσης μιας και το 86% των Ελλήνων απάντησε θετικά στο ερώτημα «Τον τελευταίο μήνα, έτυχε καμιά φορά, να πετάξετε παλιά χαρτιά, μέταλλα, μπαταρίες ή πλαστικά σε κάδους ανακύκλωσης;» συγκριτικά με το 58% που είχε καταγραφεί το 2007.

Σύμφωνα με νέα έρευνα της Public Issue για το μείζον θέμα της ανακύκλωσης, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος του WWF Ελλάς «Καλύτερη Ζωή», οι πολίτες φαίνεται πως βελτιώνονται στο κομβικό αυτό ζήτημα αλλά απομένει ακόμη μακρύς δρόμος, καθώς το ποσοστό εκείνων που ανακυκλώνει σχεδόν σε καθημερινή βάση δεν ξεπερνά το 58%.

Αρνητική εντύπωση όμως προκαλεί το διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 12% που δεν ανακύκλωσε ούτε μια φορά το μήνα. Μάλιστα το 1% δήλωσε πως δεν γνωρίζει καν τι εστί ανακύκλωση, ενώ ίσο ποσοστό πολιτών (1%) δήλωσε πως δεν υπάρχει κάδος ανακύκλωσης στην περιοχή τους.

«Δεν άξιζε τον κόπο»

Κύρια δικαιολογία της πλειονότητας των πολιτών που δεν ανακύκλωσαν τον τελευταίο μήνα ήταν σε ποσοστό 53% ότι «δεν έτυχε να πετάξουν κάτι». Όμως το 11% απάντησε ότι δεν προχώρησαν στην ανακύκλωση απορριμμάτων όπως χαρτί, μέταλλο, γυαλί κ.ά. γιατί θεωρούν ότι «δεν αξίζει τον κόπο».

Την ίδια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει στόχο την ανακύκλωση του 50% των οικιακών και άλλων παρόμοιων αποβλήτων ως το 2020, το ποσοστό αυτό φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο και ακατόρθωτο για την Ελλάδα καθώς σήμερα ανακυκλώνεται μόλις το 20% των οικιακών απορριμμάτων.

Σε αντιδιαστολή, το 60% του ποσοστού ανακύκλωσης ξεπερνά η Αυστρία ενώ κοντά στο 40% είναι το ποσοστό ανακύκλωσης των αστικών στερεών αποβλήτων σε Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Γαλλία. Σύμφωνα πάντα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, το οργανικό κλάσμα των αστικών στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα είναι περίπου 50-60%. Όμως μόλις το 1% αυτού κομποστοποιείται και το υπόλοιπο καταλήγει στις χωματερές. Σε προηγούμενη έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 σχετικά με το πόσοι Έλληνες διαθέτουν κάδο κομποστοποίησης μόλις το 9% απάντησε θετικά, ποσοστό ιδιαίτερα χαμηλό.

«Οι λανθασμένοι πολιτικοί χειρισμοί στη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους κύριους παράγοντες που η ανακύκλωση στην Ελλάδα δεν έχει αποδώσει. Οφείλουμε όμως κι εμείς οι πολίτες να συνειδητοποιήσουμε ότι η μείωση του όγκου των απορριμμάτων και η αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης δεν είναι κάτι που μας επιβάλλεται, αλλά μια προσπάθεια που οφείλουμε να δώσουμε ώστε να κερδίσει η εθνική οικονομία, το περιβάλλον, η δημόσια υγεία, αλλά και εμείς οι ίδιοι» σχολιάζει ο κ. Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος του προγράμματος «Καλύτερη Ζωή» του WWF Ελλάς.

Τα χαρτιά στην κορυφή

Την ίδια στιγμή όμως αυξάνεται η παραγωγή οικιακών απορριμμάτων στη χώρα μας. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 2010 κάθε Έλληνας προκάλεσε κατά μέσο όρο 457 κιλά οικιακών αποβλήτων όταν το 2001 ο μέσος όρος ήταν στα 416 κιλά. Ταυτόχρονα υπολογίζεται ότι στην ΕΕ το 2008 παρήχθησαν περίπου 25.000.000 τόνοι πλαστικών αποβλήτων εκ των οποίων το 51,3% (12.800.000) κατέληξαν σε εγκαταστάσεις ανάκτησης. Το 48,7% (12.100.000) διατέθηκαν σε χώρους υγειονομικής ταφής και το 21,3% (5.300.000) ανακυκλώθηκαν.

Αναφορικά με την ποσότητα των οικιακών απορριμμάτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) η Ελλάδα κατέχει μια από τις χειρότερες θέσεις, μιας και το 77,2% καταλήγει σε ΧΥΤΑ, το 4,8% σε ΧΑΔΑ, το 2,8% σε κάδους κομποστοποίησης, το 0,3% σε ανάκτηση ενέργειας και το 14,9% στην ανακύκλωση, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ για το εθνικό στρατηγικό σχέδιο πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων 2013.
Στην κορυφή των ανακυκλώσιμων υλικών βρίσκεται το χαρτί με ποσοστό 90% και ακολουθούν οι πλαστικές συσκευασίες (64%). Στο 49% βρίσκονται το μέταλλο και το γυαλί, στο 44% οι μπαταρίες ενώ το 13% των ερωτηθέντων δήλωσε πως τον τελευταίο μήνα ανακύκλωσαν ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.

Το επόμενο διάστημα, το πρόγραμμα «Καλύτερη Ζωή» θα υλοποιήσει μια σειρά από δράσεις σχετικές με τη μείωση των απορριμμάτων και την επαναχρησιμοποίηση και ανταλλαγή αντικειμένων, οι οποίες θα κορυφωθούν το διάστημα 24-28 Σεπτεμβρίου οπότε και θα διοργανωθεί το φεστιβάλ «Δες το αλλιώς!» για την επαναχρησιμοποίηση και ανταλλαγή των υλικών αγαθών. Κατά το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν βιωματικά εργαστήρια και παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών για ένα θέμα που μπορεί να επηρεάσει θετικά την καθημερινότητα όλων μας.

Αποκλειστικός δωρητής του προγράμματος «Καλύτερη Ζωή» είναι το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος».