«Βρεθήκαμε προ εκπλήξεως. Δεν γνωρίζαμε τον αριθμό των αλλοδαπών που ζουν και εργάζονται παράνομα στη χώρα μας ούτε περιμέναμε τέτοια ανταπόκριση στα μέτρα νομιμοποίησής τους. Γι’ αυτό δημιουργήθηκαν τα προβλήματα των πρώτων ημερών».
Τα λόγια αυτά του «αρχιτέκτονα» των προεδρικών διαταγμάτων για τη νομιμοποίηση των αλλοδαπών, γενικού γραμματέα του υπουργείου Εργασίας κ. Β. Μπρακατσούλα απεικονίζουν με ακρίβεια την πραγματικότητα.
Σύσσωμη η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας τις πρώτες ημέρες μετά την Πρωτοχρονιά δοκίμασε μιαν ευχάριστη αλλά ταυτοχρόνως και δυσάρεστη έκπληξη.
Ευχάριστη επειδή το μέτρο της νομιμοποίησης βρήκε τη μεγαλύτερη δυνατόν ανταπόκριση στους αλλοδαπούς, κάτι για το οποίο αρχικώς υπήρχαν επιφυλάξεις στο υπουργείο Εργασίας. Οι επικεφαλής του υπουργείου εκτιμούσαν ότι οι αλλοδαποί θα αμφισβητούσαν τις καλές προθέσεις της κυβέρνησης, φοβούμενοι ότι η καταγραφή θα σήμαινε και τη σταδιακή απέλασή τους.
Μάλιστα ο υπουργός κ. Μ. Παπαϊωάννου είχε ζητήσει από τους συνεργάτες του να επεξεργασθούν πρόγραμμα διαφήμισης του μέτρου για να ξεπεράσουν την ενδεχόμενη διστακτικότητα των αλλοδαπών. «Με την ανταπόκριση των πρώτων ημερών αλλά και με τη συχνή παρουσίαση του θέματος από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εξοικονομήσαμε ορισμένα εκατομμύρια» τόνισε στους συνεργάτες του ο κ. Παπαϊωάννου, «παγώνοντας» στην ουσία τη διαφημιστική εκστρατεία.
Η μαζική προσέλευση των αλλοδαπών, που εμμέσως διαφήμισε το μέτρο, ταυτοχρόνως ανέδειξε και την «αχίλλειο πτέρνα» του υπουργείου Εργασίας. Οι ουρές, τα σπρωξίματα, η ταλαιπωρία των αλλοδαπών αλλά και των υπαλλήλων του ΟΑΕΔ, που τις περισσότερες φορές δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν και να εξυπηρετήσουν τους αλλοδαπούς, αμαυρώνουν την κατά τα άλλα θετική εικόνα του όλου εγχειρήματος.
«Πρόκειται για ένα δύσκολο και πρωτόγνωρο εγχείρημα» τονίζει ο κ. Παπαϊωάννου· και αποδίδει τα προβλήματα στο γεγονός ότι τις πρώτες ημέρες οι αλλοδαποί προσέρχονταν μαζικά στις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ. «Ελπίζουμε ότι τις επόμενες ημέρες θα ομαλοποιηθούν τα πράγματα. Αλλωστε υπάρχει αρκετός χρόνος και στο μεσοδιάστημα δεν πρόκειται να απελαθεί κανένας».
Ο αντίλογος έρχεται από την ομοσπονδία υπαλλήλων του ΟΑΕΔ, που χαρακτηρίζει απαράδεκτη την εικόνα των πρώτων ημερών και σημειώνει ότι «όσα συνέβησαν δεν τιμούν ούτε την υπηρεσία ούτε τη χώρα μας».
Μετά το σοκ των πρώτων ημερών για τις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ, η κατάσταση εξομαλύνεται. Προηγήθηκαν όμως ορισμένες παρεμβάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν γίνει εξαρχής. Με εντολή της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας άνοιξε δίπλα στα κεντρικά γραφεία του ΟΑΕΔ και δεύτερο γραφείο παραλαβής των αιτήσεων, ενώ άμεσα θα λειτουργήσει στην περιοχή του Ρέντη γραφείο υποδοχής των αλλοδαπών.
Ενδεικτικές του προβλήματος των πρώτων ημερών ήταν οι αλλεπάλληλες συσκέψεις που έγιναν την περασμένη εβδομάδα στο υπουργείο για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Σε αυτές συμμετείχαν ο υπουργός κ. Μ. Παπαϊωάννου, ο υφυπουργός κ. Χρ. Πρωτόπαπας, ο γενικός γραμματέας κ. Β. Μπρακατσούλας και ο διοικητής του ΟΑΕΔ κ. Κ. Ευστρατόγλου.
Το επόμενο πρόβλημα που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι κρατικές υπηρεσίες μετά τη διανομή των αιτήσεων και την προμήθεια της «λευκής» κάρτας εντοπίζεται στα νοσοκομεία όπου θα συρρεύσουν οι αλλοδαποί για να προμηθευθούν το πιστοποιητικό υγείας που είναι απαραίτητο για την έκδοση της τελικής «πράσινης» κάρτας.
Για την αποφυγή ανάλογων φαινομένων αποφασίστηκε, εκτός από τα κρατικά νοσοκομεία, πιστοποιητικά υγείας σε αλλοδαπούς να εκδίδουν και οι υγειονομικές υπηρεσίες του ΙΚΑ.
Η νομιμοποίηση της εργασίας των αλλοδαπών θα έχει μια σειρά επιδράσεις τόσο στην αγορά εργασίας όσο και γενικότερα στην εθνική οικονομία. Οι επιδράσεις αυτές περιγράφονται με τον καλύτερο τρόπο σε παλαιότερη έρευνα του Εργατικού Κέντρου Αθήνας. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τις εξής:
* Περιορίζεται η πίεση του γενικού επιπέδου των μισθών προς τα κάτω, η οποία στηρίζεται κυρίως στην ύπαρξη «φθηνού» εργατικού δυναμικού.
* Περιορίζονται οι απώλειες εσόδων για τα ασφαλιστικά ταμεία.
* Εξαλείφονται οι συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργούσαν οι επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούσαν παρανόμως αλλοδαπούς.
* Περιορίζεται η υπερεκμετάλλευση των αλλοδαπών και δημιουργούνται οι συνθήκες για την εξάλειψη της κοινωνικής περιθωριοποίησής τους.
* Μειώνονται η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία καθώς οι αλλοδαποί θα υποβάλλουν πλέον φορολογικές δηλώσεις.
Στην ίδια έρευνα περιγράφονται ως θετικά στοιχεία της διατήρησης της παράνομης απασχόλησης των αλλοδαπών: η επιβίωση επιχειρήσεων ή κλάδων με οικονομικά προβλήματα λόγω της απασχόλησης «φθηνού» εργατικού δυναμικού, η αύξηση της εγχώριας παραγωγής, η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και η θετική συνεισφορά στη γεωργική παραγωγή.
Η κατάσταση έξω από τα γραφεία του ΟΑΕΔ τις τελευταίες ημέρες φαίνεται ότι ομαλοποιείται καθώς ένας μεγάλος αριθμός αλλοδαπών επισκέφθηκε ήδη τον Οργανισμό και προμηθεύθηκε το απαραίτητο έντυπο υλικό. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, τουλάχιστον 100.000 αλλοδαποί σε όλη τη χώρα πήραν ενημερωτικό υλικό από τα γραφεία του Οργανισμού, ενώ 25.000 υπέβαλαν ήδη τη σχετική αίτηση για τη χορήγηση της πρώτης προσωρινής κάρτας. Χαρακτηριστική επ’ αυτού ήταν η δήλωση του υπουργού Εργασίας κ. Μ. Παπαϊωάννου: «Αν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός προσέλευσης, εντός ολίγων ημερών θα ολοκληρωθεί η πλήρης καταγραφή των αλλοδαπών»!
Τα κρατικά νοσοκομεία θα «πλήξει» το επόμενο διάστημα το «κύμα» των αλλοδαπών που αναζητούν μια καλύτερη μοίρα στη χώρα μας και συνωστίζονται κατά χιλιάδες έξω από τις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ προκειμένου να προμηθευθούν το «μαγικό χαρτί», την «πράσινη» κάρτα.
Ενα από τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να προσκομίσουν οι αλλοδαποί είναι το πιστοποιητικό υγείας, το οποίο βεβαιώνει ότι ο αλλοδαπός δεν πάσχει από μολυσματική νόσο. Το συγκεκριμένο πιστοποιητικό εκδίδεται μόνον από τα κρατικά νοσοκομεία.
Οι επικεφαλής των υπουργείων Εργασίας και Υγείας φοβούνται ότι θα επαναληφθούν αυτή τη φορά στα νοσοκομεία οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν τις προηγούμενες ημέρες έξω από τα γραφεία του ΟΑΕΔ. Για τον λόγο αυτόν θα επιστρατευθούν, πιθανότατα, και τα θεραπευτήρια του ΙΚΑ για την έκδοση πιστοποιητικών ώστε να εξυπηρετηθούν καλύτερα οι αλλοδαποί και να αποσυμφορηθούν τα κρατικά νοσοκομεία.
