Ερευνα της Κάπα Reasearch: Η κοινωνία ένα βήμα πιο μπροστά από τα κόμματα

Ερήμην των πολιτικών δυνάμεων διαμορφώνει η κοινή γνώμη την άποψή της για το μέλλον της χώρας. Οι πολίτες, όπως δείχνει η έρευνα της Κάπα Reasearch που παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής», κατασταλάζουν στις προτεραιότητες που θέτουν τα επόμενα χρόνια, οι οποίες ελάχιστα ταυτίζονται με τα προγράμματα των κομμάτων. Η λύση που αναζητούν όμως είναι πολιτική, στο πλαίσιο του δημοκρατικού πολιτεύματος και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, και όχι ακραία και εξωθεσμική. Αυτά που θέλουν είναι ανάπτυξη, δουλειές, πολιτική σταθερότητα, επιστροφή των παιδιών τους από το εξωτερικό. Να σταματήσει δηλαδή η αιμορραγία της ελληνικής οικογένειας και να απαλλαγεί η χώρα από τις παθογένειες του παρελθόντος.

Η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup, ύστερα από την εμπειρία της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, μοιάζει σαν να χάραξε μιαν αόρατη διαχωριστική γραμμή με την Ελλάδα της αυταπάτης, της ψευδολογίας, της συνωμοσιολογίας.

Για παραπάνω από τους μισούς πολίτες το κεντρικό ζητούμενο είναι η συμφωνία πάνω σε ένα συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης για την Ελλάδα, εντός του πλαισίου της ευρωζώνης, και η τήρηση των συμφωνιών που έχει κάνει η χώρα με τους εταίρους της. Η κατάργηση του Μνημονίου (19,5%) και η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη (22,5%) συγκινούν πλέον μειοψηφικά ακροατήρια.

Η συμφωνία στο Eurogroup κρίνεται αρνητικά από το 58,5% των συμμετεχόντων στην έρευνα και θετικά από το 32,5%, που σημαίνει ότι μόνο το 1/3 της κοινωνίας έχει αποδεχθεί το κυβερνητικό αφήγημα περί συμφωνίας που βγάζει τη χώρα από τα μνημόνια. Επιπλέον, στην ερώτηση «θεωρείτε ότι η χώρα και η ελληνική οικονομία βρίσκονται σήμερα λίγο πριν την έξοδο από τα δύσκολα χρόνια της κρίσης;», ένα αποστομωτικό 76% απαντά «όχι».

Οι πολίτες εμφανίζονται διχασμένοι στο ερώτημα αν η χώρα έχει ξεφύγει οριστικά από τον κίνδυνο του Grexit. Το 47% πιστεύει ότι με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης η χώρα παραμένει οριστικά στο ευρώ, αλλά το 45,5% διαφωνεί και βλέπει ακόμη κινδύνους.

Ωστόσο, μοιάζει να διαμορφώνεται ένα ρεύμα προσδοκίας και αισιοδοξίας στην κοινωνία. Πάνω από τους μισούς (53,5%) ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η Ελλάδα μπορεί να βγει από την κρίση. Το 42,5% εκτιμά ότι υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις ικανές να σηκώσουν τη χώρα από τη συνεχή πτώση –το 56% διαφωνεί. Και το 53,3% δηλώνει ότι υπάρχουν διεθνείς συμμαχίες πρόθυμες να υποστηρίξουν την προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας με αμοιβαίο όφελος.

Ακόμη όμως δεν μπορούμε να μιλάμε για ένα ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό ρεύμα, ικανό να κινήσει τα πράγματα, καθώς η διάψευση των υποσχέσεων και το βάρος των περικοπών στα εισοδήματα έχουν κάνει δύσπιστους τους πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 60% δεν έχει πειστεί πως η οικονομία μπορεί πράγματι να καταγράψει σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Επίσης, το 75% δεν πιστεύει ότι η ελληνική κοινωνία μπορεί να ξεπεράσει τις παθογένειες του παρελθόντος και να βγει με αξιώσεις στον διεθνή ανταγωνισμό.

Σημαντική αλλαγή αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν πλέον οι Ελληνες το επιχειρείν. Το 59% εκτιμά ότι δεν υπάρχουν επιχειρηματικές δυνάμεις ικανές να ηγηθούν της ανάπτυξης. Ποιες δυνάμεις εννοούν; Τους παραδοσιακούς έλληνες επιχειρηματίες, για τους οποίους η πλειονότητα (66%) έχει αρνητική άποψη, προφανώς φορτώνοντάς τους με όλες τις αμαρτίες του παρελθόντος: διασύνδεση με το κράτος, αδιαφορία για τους εργαζομένους, προσωπικό πλουτισμό, διαφθορά. Αντιθέτως, περιβάλλουν με εμπιστοσύνη τους νέους έλληνες επιχειρηματίες (58,5%) και γενικά εκφράζουν θετική άποψη (78%) για τους επιχειρηματίες και την επιχειρηματικότητα.

Κλάδοι που μπορούν να συνεισφέρουν περισσότερο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας τα επόμενα χρόνια θεωρούνται ο τουρισμός (81%), η ενέργεια και οι ανανεώσιμες πηγές (41,5%), ο αγροτικός τομέας και η παραγωγή τροφίμων (37,5%), η ναυτιλία (29%). Ποιοι μπορούν να βοηθήσουν περισσότερο στην ανάπτυξη; Πάντως όχι οι κάθε λογής «αυθεντίες». Οι νέοι επιστήμονες και οι αγρότες βρίσκονται στις πρώτες θέσεις. Ακολουθούν οι εφοπλιστές και οι επιχειρηματίες.

Η Ελλάδα υστερεί στην προσέλκυση επενδύσεων και οι πολίτες θεωρούν ότι ευθύνονται, κατά σειρά προτεραιότητας, η έλλειψη απλού και σταθερού φορολογικού συστήματος (88,5%), το χαμηλό επίπεδο γραφειοκρατίας (70%), η υψηλή φορολογία των επιχειρήσεων (51,5%) και η πολιτική αστάθεια.

Τα προβλήματα της καθημερινότητας δεσπόζουν, και αυτό φαίνεται από την απάντηση στην ερώτηση «Ποιοι φόροι θα έπρεπε να μειωθούν;». Ο ΦΠΑ προηγείται με μεγάλη διαφορά (53%) και έπονται ο φόρος εισοδήματος (44%), ο ΕΝΦΙΑ (30%), οι φόροι στα καύσιμα (24,5%), οι ασφαλιστικές εισφορές (19,5%).

Το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που έχουν στο μυαλό τους οι πολίτες δεν περιλαμβάνει υψηλή και παράλογη φορολόγηση για να συντηρούνται πλασματικά πλεονάσματα, αλλά υγιή ανταγωνισμό, παραγωγή και καινοτομία.

Κοινωνική δυσαρέσκεια και σταθερό προβάδισμα ΝΔ

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κινείται επί ξυρού ακμής. Καταφέρνει να διατηρεί τα ποσοστά της, παρότι η διαφορά της με τη Νέα Δημοκρατία, η οποία προηγείται σταθερά του ΣΥΡΙΖΑ, διατηρείται στις 7 μονάδες (στην προηγούμενη μέτρηση του Απριλίου ήταν 7,1 μονάδες), με τα ποσοστά να διαμορφώνονται σε 23,2% και 16,2% αντιστοίχως. Με την αναγωγή στην αδιευκρίνιστη ψήφο, η οποία είναι στο 27%, η διαφορά φθάνει στις 9,6 μονάδες (όμοια με αυτήν του Απριλίου), 31,8% για τη ΝΔ και 22,2% για τον ΣΥΡΙΖΑ. Διαχρονικά στην πρόθεση ψήφου η ΝΔ καταγράφει άνοδο, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ σταθερή κάθοδο. Στο ερώτημα «Ποιο κόμμα πιστεύετε ότι θα έβγαινε πρώτο αν γίνονταν σήμερα εκλογές;» η ΝΔ προηγείται με ποσοστό 61,5%.

Η κοινωνική δυσαρέσκεια δεν έχει μειωθεί, το κυβερνητικό αφήγημα δεν έχει πλειοψηφικό ακροατήριο, όμως οι πολίτες κρίνουν ότι πρέπει να δοθεί περισσότερος χρόνος στη σημερινή κυβέρνηση (46,5%). Πρόωρες εκλογές θέλει το 38%, ποσοστό που τον Απρίλιο ήταν 40,5%. Αρκούν αυτά για να γυρίσει ο Αλέξης Τσίπρας το παιχνίδι όταν η δημοφιλία του ως Πρωθυπουργού παραμένει χαμηλή (22,5%), και μάλιστα έπεσε κατά μία μονάδα μέσα σε δύο μήνες; Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προηγείται με ποσοστό 30,5%, αλλά και τους δύο τούς κερδίζει ο «κανένας» με 44%.
Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα κόμματα η εικόνα παραμένει η ίδια· ούτε κέρδισαν ούτε έχασαν από τις τελευταίες εξελίξεις.