Ο Μαρσέλ Φράτσερ (Marcel Fratzscher) είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ερευνας DIW, του παλαιότερου και μεγαλύτερου think tank της χώρας, το οποίο ιδρύθηκε στο Βερολίνο το 1925 και είναι από τα βασικά συμβουλευτικά όργανα της γερμανικής κυβέρνησης. Ο Φράτσερ, ο οποίος είναι επίσης καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Humboldt Universitaet του Βερολίνου, εκτιμά ως αναπόφευκτη τη νέα απομείωση του ελληνικού χρέους που για να το καταστήσει βιώσιμο θα πρέπει να το περιορίσει σε κάτω από το 100% του ελληνικού ΑΕΠ.
Πρόσφατα χαρακτηρίσατε αναπόφευκτο το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Γιατί;
«Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο και ούτε μπορεί να γίνει τέτοιο στο ορατό μέλλον. Το μόνο ανοικτό ερώτημα για μένα είναι το πώς και το πότε πρέπει να γίνει».
Πώς και πότε λοιπόν πρέπει να γίνει;
«Αυτό θα εξαρτηθεί από την προθυμία της ελληνικής κυβέρνησης να υλοποιήσει εκείνες τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη. Σε αυτές ανήκουν ένα αποδοτικότερο φορολογικό σύστημα, μια αποτελεσματικότερη διοίκηση και ταχύτερες αποκρατικοποιήσεις».
Πότε θα τεθεί, κατά τη γνώμη σας, το θέμα προς συζήτηση;
«Ηδη το τελευταίο τέταρτο του 2013. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όπως ξέρετε, πιέζει από εβδομάδες προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα επιχειρήσουν βέβαια, για πολιτικούς λόγους, να κάνουν το «κούρεμα» σε δόσεις. Οι πολίτες τους όμως θα το δουν με καλύτερο μάτι αν πειστούν ότι θα συνοδεύεται από αυστηρούς όρους για μεταρρυθμίσεις. Επιπλέον, το «κούρεμα» θα διακόπτεται αυτόματα αν δεν εφαρμόζονται οι όροι».
Για τι μέγεθος του «κουρέματος» μιλάμε;
«Για το ήμισυ περίπου του χρέους. Ο περιορισμός του στο 120%-130% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος που προβλέπεται από τις τωρινές συμφωνίες δεν φτάνει για να το κάνει βιώσιμο. Θα πρέπει να πέσει πολύ κάτω από το 100%. Μόνο έτσι θα μπορέσει να γίνει η χώρα αξιόπιστη και να επιστρέψει στις αγορές. Διαφορετικά σε λίγα χρόνια θα έχουμε αναπαραγωγή του προβλήματος».
Τι θα κοστίσει στη Γερμανία μια μείωση κατά 50%;
«Η Γερμανία έχει συμβάλει στα διάφορα προγράμματα βοήθειας με 67,4 δισ. ευρώ. Το «κούρεμα» θα της κοστίσει το μισό, δηλαδή 33,7 δισ. Αυτό θα είναι φυσικά μεγάλο πλήγμα επειδή θα εξανεμίσει το τρέχον πλεόνασμα στον προϋπολογισμό και θα την κάνει να επιστρέψει στα ελλείμματα».
Φτάνει το «κούρεμα» για να αναζωογονηθεί η οικονομία;
«Οχι. Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη γι’ αυτό. Το «κούρεμα» πρέπει να συμπληρωθεί με βαθιές μεταρρυθμίσεις. Μόνο αυτές θα φέρουν επενδυτές, ντόπιους και ξένους».
Να το ρωτήσω ανάποδα: Τι θα συμβεί αν δεν γίνει το «κούρεμα»;
«Το πρώτο θα ήταν η αποχώρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από την τρόικα. Και αυτό θα ήταν πολύ κακό επειδή το ΔΝΤ διαθέτει τη με απόσταση καλύτερη τεχνογνωσία για προγράμματα εκσυγχρονισμού της οικονομίας. Ταυτόχρονα θα κλονισθεί πρόσθετα η εμπιστοσύνη των αγορών προς την ελληνική οικονομία. Το αποτέλεσμα θα είναι η επιμήκυνση της ύφεσής της με απροσδιόριστες συνέπειες για το μέλλον της».
Δεν είναι όμως ακριβώς αυτή η τεχνογνωσία μέρος του ελληνικού προβλήματος; Δεν είναι η πολιτική της λιτότητας που επέβαλε το ΔΝΤ και η τρόικα ο κύριος λόγος για τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας;
«Ο λόγος για τη συρρίκνωση δεν είναι τόσο η λιτότητα όσο η ανικανότητα και η έλλειψη θέλησης της ελληνικής κυβέρνησης να προωθήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Το πρόβλημα δεν είναι χρηματικό. Χρήματα υπάρχουν. Η ελληνική κυβέρνηση όμως αδυνατεί να τα συλλέξει, είτε επειδή δεν στήνει έναν αποτελεσματικό φοροεισπρακτικό μηχανισμό είτε επειδή προχωρεί με αργό ρυθμό τις αποκρατικοποιήσεις».
Αν το «κούρεμα» δεν προχωρήσει, ενδέχεται να ξαναρχίσει η συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη;
«Τέτοιο ενδεχόμενο υπάρχει πάντα. Ολα τα γερμανικά κόμματα όμως τάσσονται πλέον υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. Από αυτά δεν πρόκειται λοιπόν να έρθει τέτοια πρωτοβουλία. Από την άλλη, όμως, στη Γερμανία υπάρχει μεγάλη δυσφορία για την ανικανότητα και την αβουλία της Αθήνας. Με αυτό συμφωνούν εξάλλου και πολλοί Ελληνες».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
