ΑΝ ΚΑΝΕΤΕ μια βόλτα στους δρόμους της Αθήνας, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, με τα μάτια προς τη γη, ξέρετε τι θα δείτε; Αν όχι, μπορώ να σας πω εγώ που είμαι υποχρεωμένος να κυκλοφορώ στην οδό Πατησίων σχεδόν καθημερινά. Μεγάλη η ποικιλία των αντικειμένων, δηλαδή σκουπιδιών, που θα δείτε στα πεζοδρόμια της οδού Πατησίων. Ιδού μερικά: κουτιά από τσιγάρα, αποτσίγαρα, κουτιά από σπίρτα, χαρτομάντιλα, χαρτιά τσαλακωμένα, διάφορα βρωμόπανα, μερικά babylino, κομμένα ξύλα, άδεια στυλό bic, χαρτοσακούλες, προφυλακτικά χρησιμοποιημένα και αχρησιμοποίητα, πλαστικά κύπελλα και μπουκάλια, κουτιά από αλουμίνιο, εισιτήρια λεωφορείων κλπ. Φυσικά υπάρχουν πάντα τα μηχανάκια που είναι παρκαρισμένα στο πεζοδρόμιο, οι τρύπες και οι κακοτεχνίες του πεζοδρομίου, και τα άφθονα σκωράδια σκύλων που μαζί με τα αφεντικά τους υποφέρουν ζώντας στα γύρω διαμερίσματα.


Αν κάποιος καταφέρει να αγνοήσει το σκουπιδαριό και ταυτόχρονα να αποφύγει τα βρωμόνερα των μπαλκονιών που στάζουν σχεδόν όλη την ημέρα, τότε παραμένει η άλλη δυσάρεστη πλευρά της βόλτας, δηλαδή το πηχτό καυσαέριο και ο εκκωφαντικός θόρυβος. Αλλά τι να κάνουμε; Σ’ αυτή τη ζωή δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Η παραπάνω περιγραφή ταιριάζει όχι μόνο στην οδό Πατησίων αλλά σχεδόν σε κάθε άλλο δρόμο της μεγάλης μας πόλης.


Ηταν όμορφη πόλη η Αθήνα. Δεν ήταν μεγάλη υπερβολή η σύγκριση με τις πρωτεύουσες και μεγαλουπόλεις της Δύσης και της Βόρειας Αμερικής, που έκανε η παλαιά τραγουδίστρια και έβγαλε το συμπέρασμα ότι καμιά τους δεν βγαίνει μπροστά στην Αθήνα. Γνώρισα πολλές από αυτές τις πρωτεύουσες και καμία δεν μπορούσε να συγκριθεί με την Αθήνα, εννοώ την Αθήνα των φοιτητικών μου χρόνων. Η Αθήνα όμως του παρόντος είναι άλλη υπόθεση. Η καταστρεπτική συμμαχία εργολάβων, μηχανικών και κράτους έκανε ό,τι μπορούσε για να μετατρέψει την όμορφη και φιλική Αθήνα σε μια απάνθρωπη και άσχημη τσιμεντούπολη. Οποιος έχει μάτια δεν μπορεί παρά να βλέπει ότι η Αθήνα τού σήμερα δεν είναι παρά ένα κακοφτιαγμένο βρώμικο αχούρι.


Η κατάσταση της πόλης μας από την πλευρά της αισθητικής και της καθαριότητας έχει φανερές συνέπειες σ’ εμάς, τους κατοίκους της. Αν κάνετε μια δεύτερη βόλτα στους δρόμους της, μην παρατηρήσετε τις άθλιες πολυκατοικίες και τα ακόμη χειρότερα δημόσια κτίρια ούτε τα σκουπίδια. Παρατηρήστε τους ανθρώπους και θα δείτε πως κάνουν ό,τι μπορούν για να ταιριάζει η παρουσία τους με αυτήν της πόλης. Θα δείτε ότι οι περισσότεροι είναι κακοντυμένοι, ασουλούπωτοι, ξεμάλλιαροι, οι άνδρες αξύριστοι, περπατούν άκομψα, χειρονομούν άκομψα και μιλούν άσχημα. Αλληλοσπρώχνονται και αλληλοβρίζονται. Είναι φυσικό. Οταν ζεις σε ένα αχούρι δεν χρειάζεται να είσαι καθαρός, κομψός και ευπρεπής. Η βρωμιά και η ακαταστασία στην Αθήνα είναι πλέον τρόπος ζωής.


Ολα τα φαινόμενα έχουν την ερμηνεία τους. Εύκολα μπορεί κανείς να βρει παράγοντες που να εξηγούν την κατάντια της σημερινής Αθήνας. Ανέφερα ήδη τα συμφέροντα των εργολάβων, των μηχανικών και παραγόντων του κράτους, αυτό όμως δεν είναι της στιγμής ούτε είμαι το καταλληλότερο πρόσωπο για αυτήν τη δουλειά. Εκείνο που επείγει είναι να σκεφθούμε τρόπους που να βελτιώνουν την κατάσταση. Φυσικά δεν μπορούμε να εξαφανίσουμε τους ατελείωτους τσιμεντένιους όγκους, αλλά νομίζω ότι μπορούμε ευκολότερα να καθαρίσουμε την πόλη από το αηδιαστικό σκουπιδαριό που κυριαρχεί τώρα. Δυστυχώς έχουμε παγιδευτεί, επαγγελματικά και κοινωνικά, και είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε στην Αθήνα. Αν πρόκειται όμως να εξακολουθήσουμε να ζούμε στο αγαπημένο μας αχούρι, ας είναι τουλάχιστον κάπως καθαρό.


Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.