Μα τι ωραίοι που είναι οι ενεργοί πολίτες, εκείνοι που αναλαμβάνουν δράση, που βοηθούν, που παρεμβαίνουν, που προστρέχουν. Να το αποδεχτούμε άραγε αυτό ως γενική αρχή; Αν το αποδεχτούμε ως γενική αρχή, θα την επικαλούμαστε παντού και όχι μόνο όπου μας συμφέρει.
Αναγνωρίζουμε, λοιπόν, τον ρόλο των μη κυβερνητικών οργανώσεων που προστρέχουν οργανωμένα και συντεταγμένα τους πρόσφυγες. Χωρίς ναι, αλλά, αφού, επιδότηση, κονδύλια. Ορισμένες ΜΚΟ υποκαθιστούν το κράτος κανονικότατα. Ας περάσουμε λοιπόν στους άλλους, τους ανοργάνωτους. Στη γιαγιά που κουβαλάει κριτσίνια και χυμούς σε ανθρώπους που κοιμούνται κατάχαμα στην πλατεία Βικτωρίας. Θέλει να βοηθήσει, αλλά μάλλον ζημιά κάνει όταν το κράτος προσπαθεί να πείσει τους ανθρώπους να φύγουν από εκεί.
Η γιαγιά με τα κριτσίνια είναι η αθώα εκδοχή αλληλέγγυου. Για τους ανεπάγγελτους που δεν ανήκουν σε κάποια οργάνωση, αλλά ολημερίς μπαινοβγαίνουν στους καταυλισμούς, δίνοντας ιδέες, παρακινώντας και φουρκίζοντας, υπάρχουν πολλές υποψίες ότι είναι πρακτοράκια. Ας αποδεχτούμε, όμως, για την οικονομία της συζήτησης ότι έχουν κίνητρα ίδια με της γιαγιάς με τα κριτσίνια, θέλουν να βοηθήσουν ανθρώπινα και τίποτα παραπάνω. Ας αποδεχτούμε λοιπόν ότι οι αλληλέγγυοι της Ειδομένης δρουν με καλό σκοπό, συντρέχουν τους αδύναμους, αφιερώνουν προσωπικό χρόνο για να στηρίξουν αυτό που θεωρούν σωστό, δηλαδή το άνοιγμα των συνόρων.
Στην περίπτωση που αποδεχτούμε ότι είναι θεμιτή η παρουσία πολιτών που δρουν πέρα και έξω από τις δομές, στην περίπτωση που το αρθρώσουμε αυτό ως γενική αρχή, θα πρέπει να βάλουμε στο κάδρο και τους ενεργούς πολίτες της άλλης πλευράς. Θα πρέπει να δούμε τον κοινό τόπο μεταξύ αλληλέγγυων και της βουλγάρικης πολιτοφυλακής που καταδιώκει πρόσφυγες. Υπάρχει κοινός τόπος στη δράση, υπάρχει και διάκριση. Οι αλληλέγγυοι είναι υπέρμαχοι μιας αλλαγής, άρα προοδευτικοί, οι πολιτοφύλακες προστατεύουν τα κεκτημένα, άρα συντηρητικοί. Και οι δύο πλευρές νομίζουν ότι υπερασπίζονται την ανθρώπινη ευημερία.
Ο κοινός τόπος μεταξύ αυτών των ατόμων είναι ότι επιχειρούν να υποκαταστήσουν το κράτος για να δουν τις πεποιθήσεις τους να γίνονται πράξεις. Δρουν παράνομα, ύπουλα, βίαια, ανώνυμα. Δεν έχουν καμία σχέση με οργανώσεις που δρουν στα φανερά και με ονοματεπώνυμο. Δεν ξέρουμε ποιο είναι το απώτερο σχέδιο, αν υπάρχει απώτερο σχέδιο, δεν ξέρουμε αν υπάρχει ιθύνων νους, αν εξυπηρετούν παρακράτος κάποιου άλλου κράτους. Προσπερνούν τις συλλογικές αποφάσεις, τις πολιτικές αποφάσεις, προσπερνούν τη Δημοκρατία.
Είναι πολύ εύκολο να επικαλεστεί κανείς την αχρηστία της κυβέρνησης ώστε να επαινέσει τις αγέλες των αυτόκλητων «αλληλέγγυων». Εξίσου εύκολο είναι να αποθεώσει ο Βούλγαρος τον πολιτοφύλακα που προστατεύει τα σύνορα από θεωρούμενους εισβολείς. Εκείνος που επαινεί βλέπει το κενό και χαίρεται για την ατομική πρωτοβουλία που συμπληρώνει το κενό. Εκείνος που επαινεί βλέπει στην πρωτοβουλία των αλληλέγγυων την καλοσύνη που έχει η γιαγιά με τα κριτσίνια.
Πέρα λοιπόν από τη διάκριση του προοδευτικού από το συντηρητικό, του οργανωμένου από το αυτοσχέδιο, θα πρέπει να δούμε μια άλλη διάσταση. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις αλλά και οι φιλάνθρωποι της γειτονιάς φανερώνουν από την αρχή τα πρόσωπα και τις προθέσεις τους. Οι γιατροί δηλώνουν ότι παρίστανται για να παράσχουν έργο. Η κυρα-Καλή της γειτονιάς δηλώνει ότι κουβαλάει τρόφιμα. Τα πράττουν όλα αυτά ανοιχτά, δημόσια, έχοντας ταυτότητα. Οι άλλοι κινούνται στο σκότος και συμβάλλουν στο σκότος, ενθαρρύνοντας τη βία, αποκρύπτοντας τις αληθινές προθέσεις. Οι φερόμενοι ως αλληλέγγυοι γίνονται το ένα και το αυτό με τους υποχθόνιους που καταδικάζουν, γίνονται ίδιοι με τους πολιτοφύλακες που κυνηγούν ανθρώπινα κεφάλια –εκεί στο περιθώριο της Δημοκρατίας.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 17 Απριλίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
