Η ιστορία της Ευρώπης είναι ένας διαρκής αγώνας ανάμεσα στην πρόοδο και τη συντήρηση, στις εθνικές σκοπιμότητες και τις υπερεθνικές αναγκαιότητες. Οι αποκαλύψεις και οι εκμυστηρεύσεις των τελευταίων ημερών, για την Ελλάδα, επιβεβαιώνουν απλώς αυτό που ήταν ήδη γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Τα περισσότερα από 60 δισ. καταθέσεων που μετανάστευσαν στην περίοδο που διακυβευόταν η παραμονή μας στο ευρώ αποδεικνύουν εμπράκτως ότι ο κίνδυνος ήταν κοινό μυστικό, και όχι επίδειξη τρομολογνείας κάποιων σκοτεινών κέντρων…
Ενάμιση και πλέον αιώνα από τότε που για πρώτη, ίσως, φορά ο Βίκτωρ Ουγκώ μιλώντας στο Συνέδριο Ειρήνης του Παρισιού το 1849 περιέγραφε την Ευρώπη του μέλλοντος, αυτή που αγωνίζεται να προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί στις επιταγές της ιστορίας και του μέλλοντός της. «Θα έλθει μια μέρα», έλεγε ο Ουγκώ, «που εσύ Γαλλία, εσύ Ρωσία, εσύ Αγγλία, εσύ Γερμανία, εσείς όλα τα έθνη της ηπείρου, χωρίς να χάσετε τις ιδιαίτερες ιδιότητές σας, την ατομικότητά σας, θα συγχωνευτείτε σε μια υπέρμετρη ενότητα και θα αποτελέσετε την ευρωπαϊκή αδελφότητα».
Χρειάστηκε ένας αιώνας και κάτι για να αρχίσει να γίνεται πράξη το όραμα του κορυφαίου στοχαστή. Χρειάστηκε στην καρδιά του Μεγάλου Πολέμου μια ομάδα εξόριστων αντιφασιστών σε έναν βράχο της Αδριατικής, το Βεντοτένε, το 1941, να συντάξουν το μανιφέστο για μια ελεύθερη και ενωμένη Ευρώπη, άγνωστο δυστυχώς στην Ελλάδα, που έβαζε τα θεμέλια για μια ομοσπονδιακή Ευρώπη. Ο Αλτιέρο Σπινέλι, ο Ερνέστο Ρόσι και ο Εουτζένιο Κολόρνο, σύντροφοι και συναγωνιστές, δημιουργούσαν τις βάσεις για την πολιτική ένωση της Γηραιάς Ηπείρου. Ηταν οι πρωτοπόροι μιας ιδέας, που με δυσκολίες, αμφισβητήσεις, πισωγυρίσματα, συγκρούσεις άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.
Το περίεργο και το αντιφατικό είναι ότι η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης, αν και προερχόταν από ανθρώπους με αριστερές κατά βάση ιδεολογικές αντιλήψεις, κατέληξε να υλοποιείται από πολιτικούς με συντηρητικές αντιλήψεις, με την Αριστερά, αν όχι απέναντί της, αλλά με μια διαρκή αμφιθυμία. Εν ονόματι της μεγάλης ιδέας της Ευρώπης των λαών, αφήνει το πεδίο ελεύθερο στην κυριαρχία των αγορών, των σκεπτικιστών και των συντηρητικών. Προφανώς, η σημερινή Ευρώπη απέχει πολύ από τα οράματα των πρωτοπόρων. Υπάρχει όμως και είναι ένα πεδίο διαρκών συγκρούσεων, μικρών και μεγαλύτερων ρήξεων, αντιπαραθέσεων, κοινωνικών αλλά και πολιτικών αγώνων.
Δεν μας αρέσουν πολλά στη σημερινή Ευρώπη. Δεν παύει να είναι όμως το σπίτι κοινών αγώνων, κοινών δημοκρατικών κατακτήσεων. Και είναι πραγματικά παράλογο ο κ. Τσίπρας, που ισχυρίζεται ότι θέλει μια πιο προοδευτική Ευρώπη, να βγαίνει από τη Μόσχα και να κατηγορεί την ΕΕ για έλλειμμα δημοκρατίας… Οσα δημοκρατικά ελλείμματα κι αν έχει η Ευρώπη –και έχει –είναι εξωφρενικό να συγκρίνεται με ένα αυταρχικό καθεστώς που γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων του δημοκρατικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
