Γιατί άραγε η επίθεση που εξαπέλυσε ο Χρ. Γιανναράς κατά του Λ. Κύρκου ξεσήκωσε τόσες αντιδράσεις σε όλο το πολιτικό και κοινωνικό φάσμα; Γιατί προκάλεσε και καταδικάστηκε τόσο κατηγορηματικά από ανθρώπους όλων των πεποιθήσεων; Μια εξήγηση έχει να κάνει με την προσωπικότητα του υβρισθέντος. Ο Λεωνίδας Κύρκος είναι ένα ζωντανό τμήμα της συλλογικής ιστορίας του τόπου. Χρήζει (και καλώς χρήζει…) ειδικής ευαισθησίας.
Η δεύτερη εξήγηση αφορά την κατηγορία που διατυπώθηκε. Ο Λ. Κύρκος κατηγορείται για «αφελληνισμένη συνείδηση». Το πρόβλημα στην προκειμένη περίπτωση δεν εντοπίζεται στον αφελληνισμό, αλλά στη συνείδηση. Ο Χρ. Γιανναράς διέπραξε το ολίσθημα να αυτοανακηρυχθεί κριτής συνειδήσεων, αυτός που ταξινομεί και χαρακτηρίζει τις συνειδήσεις των άλλων.
Καλώς ή κακώς, αυτό το δικαίωμα ουδείς του το αναγνωρίζει. Μπορεί να κρίνει τις πράξεις τους, τα λόγια τους, τα έργα τους. Ελεύθερα και αυστηρά. Οχι όμως τη συνείδησή τους. Η συνείδηση είναι αποκλειστικά προσωπική υπόθεση του καθενός.
Αυτό που δεν αντελήφθη ένας λόγιος ακαδημαϊκός, το κατάλαβε ένας απλός προπονητής ποδοσφαίρου. Ο Β. Δανιήλ, ο επονομαζόμενος και «κυρ Βασίλης», δεν κάλεσε στην Εθνική ομάδα τον Η. Ατματσίδη και τον Ντέμη Νικολαΐδη επειδή έχουν δηλώσει ότι δεν θέλουν να ξαναπαίξουν σ’ αυτήν. Δεν έδωσε σημασία στους διάφορους μαφιόζους της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας που απειλούσαν ότι «θα κόψουν την μπάλα» στους δύο ποδοσφαιριστές.
Δεν ξέρω πόσο καλός προπονητής είναι ο κυρ Βασίλης. Σίγουρα όμως είναι ένας έντιμος και αξιοπρεπής άνθρωπος. Ξέρει ότι οι υποχρεώσεις του καθενός προς την πατρίδα ρυθμίζονται από το Σύνταγμα και τη συνείδησή του. Οχι από τρίτους. Το Σύνταγμα δεν λέει τίποτε για την μπάλα. Αρα μένει η συνείδηση. Και η συνείδηση δύο ανθρώπων είναι πράγμα απολύτως σεβαστό. Δεν θέλουν; Δεν παίζουν!
Διάβαζα προχθές σε μια εφημερίδα τη διεισδυτική ερμηνεία ότι όσοι εξεγείρονται με τις αθλιότητες της τηλεοπτικής Ζούγκλας είναι «άτομα που έχουν κάποια ιδιαιτερότητα». Εννόησα τι εννοεί! Η μία εξήγηση είναι ότι ολόκληρος ο ελληνικός λαός αποτελείται από άτομα με ιδιαιτερότητες (κατά την έννοια που εννοεί ο σεβαστός συνάδελφος…) διότι με τη Ζούγκλα έχει ξεσηκωθεί σύσσωμος ο ελληνικός λαός.
Η άλλη εξήγηση είναι ότι δεν πρόκειται για άτομα με ιδιαιτερότητες, αλλά απλώς για άτομα που πιστεύουν ότι η ιδιαιτερότητα του καθενός αφορά τον ίδιο και τη συνείδησή του. Κανέναν άλλον! Ούτε τον Γιανναρά ούτε την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ούτε τον Ταρζάν ούτε τους καλεσμένους του.
Η δεύτερη εξήγηση μου φαίνεται πειστικότερη. Και ελκυστικότερη… Η απόλυτη ελευθερία των συνειδήσεων αποτελεί βασικό κανόνα για να μπορούμε να ζούμε όλοι μαζί. Διαφορετικά, θα γίνουμε κανονική ζούγκλα.
Ακούω την ένσταση: Μα, και η δημοσιογραφική αθλιότητα είναι μια άσκηση συνειδήσεως, πώς θα την περιορίσουμε; Κατ’ αρχήν αμφισβητώ ότι είναι μια φωνή της συνείδησης που σε κάνει να διακινείς κασέτες με Κορκολήδες και λοιπές τσόντες. Αλλα είναι τα κίνητρα!
Δεν θα κάνω όμως συζήτηση για τα κίνητρα διότι δεν με αφορούν. Αυτό που με αφορά είναι η αναγόρευση της ασυδοσίας σε φωνή της συνείδησης. Ο δημοσιογράφος, λέει, κάνει τη δουλειά του με μοναδικό οδηγό την αλήθεια και μοναδικό κριτή τη συνείδησή του! Σας παρακαλώ, μαζέψτε τους Μπερνστάιν και τους Γούντγουορντ διότι θα με πιάσουν τα κλάματα.
Εβλεπα προχθές στην τηλεόραση τρεις αγαπητούς συναδέλφους, διευθυντές εφημερίδων, που ομόφωνα καταδίκαζαν την αθλιότητα της Ζούγκλας. Μόλις όμως ετέθη το ζήτημα κάποιων μέτρων και οι τρεις ομοφώνησαν ότι δεν πρέπει να γίνει τίποτε, κανένα μέτρο. Είναι θέμα των δημοσιογράφων, είπαν.
Ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα; Οτι ολόκληρη η ελληνική κοινωνία θα συνεχίσει να εξαρτάται απλώς από τη συνείδηση ενός δημοσιογράφου για να μπορεί να κοιμάται ήσυχη. Αρκεί; Εξασφαλίζει; Καθησυχάζει; Δύσκολα! Και τι ακριβώς θα κάνουν οι καλοί δημοσιογράφοι; Θα ρυθμίσουν τη συνείδηση των κακών δημοσιογράφων; Μην τρελαθούμε εντελώς!
Γι’ αυτό σας λέω. Χρήσιμη η συνείδηση των δημοσιογράφων, αλλά και εκείνες οι προστιμάρες που εξήγγειλε ο Ρέππας με τον Βαγγέλη χρησιμότατες μου φαίνονται. jpretenteris@dolnet.gr
