Ο κ. Χριστόδουλος Παπαγεωργίου ερωτά:
«Την 24η Μαρτίου 1997 παραχώρησα στην κόρη μου με γονική παροχή την πλήρη κυριότητα ενός διαμερίσματος πολυκατοικίας, εμβαδού καθαρού 78,90 τ.μ. και μεικτού 98,05 τ.μ., αξίας 7.898.000 δρχ., όπως προέκυπτε από το φύλλο υπολογισμού. Λόγω του χαμηλού ύψους (72.207 δρχ.) του αναλογούντος φόρου, η κόρη μου δεν έκανε χρήση της απαλλαγής που εδικαιούτο, λόγω πρώτης κατοικίας. Τώρα προτίθεται να αγοράσει και με τη δική μου αφανή βοήθεια, σε άλλη πόλη (Θεσσαλονίκη), νέα κατοικία, εμβαδού μεταξύ 120 και 140 τ.μ. Η κόρη μου είναι άγαμη. Στο ένθετο «Φορο-οδηγός για ακίνητα», το οποίο περιλαμβανόταν σε μια από τις πρόσφατες εκδόσεις της εφημερίδας σας, και στο κεφάλαιο «Απαλλαγές από τον φόρο όταν αποκτάται πρώτη κατοικία, με αγορά, γονική παροχή, κληρονομιά» στη σελίδα 41 αναφέρεται ότι ο αγοραστής μπορεί να πληρώσει τον αναλογούντα φόρο στο ακίνητο που έτυχε απαλλαγής και να απαλλαγεί από τον φόρο στη νέα του αγορά. Για τη συγκεκριμένη περίπτωση, της κόρης μου, τι θα συμβεί; Θα πληρώσει για δεύτερη φορά για το ακίνητο που της παραχωρήθηκε με γονική παροχή το 1997 ή θα πληρώσει μόνο για το ακίνητο που θα αγοράσει τη διαφορά, για τα πάνω από τις 200.000 ευρώ ή για τα πάνω από τα 120 τ.μ.;».
Απάντηση: Η κόρη σας δεν εμπίπτει στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 1 του Ν. 1078/1980 (αγορά πρώτης κατοικίας για δεύτερη φορά κ.ο.κ.). Ανεξαρτήτως αυτού, η κόρη σας δεν μπορεί να αγοράσει άλλη κατοικία και να απαλλαγεί από τον φόρο, διότι έχει την πλήρη κυριότητα κατοικίας η οποία πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της.

Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας
Κληρονομιά ακινήτου και υποχρεώσεις
Ο κ. Μιχαήλ Σουμελίδης ερωτά:
«1. Η μητέρα μου απεβίωσε στις 11.3.2012. Στις 31.3.2012 δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο ιδιόχειρος διαθήκη, σύμφωνα με την οποία αφήνει ένα σπίτι στον σύζυγο και πατέρα μου – την επικαρπία και διαχείριση (ποσοστό 100%) – και σε μένα (γιο) την ψιλή κυριότητα (ποσοστό 100%). Ηδη έχω κάνει διαγραφή του ΑΦΜ της μητέρας μου στην Εφορία. Θα ήθελα να ρωτήσω ποιες είναι πλέον οι υποχρεώσεις μου ως υιού (αποδοχή κληρονομιάς, φόρος εισοδήματος). Ποιες δηλαδή διαδικασίες απαιτούνται με βάση τον νόμο από την πλευρά μου. 2. Ο πατέρας μου είναι συνταξιούχος του ΙΚΑ, άνω των 65 ετών. Θα ήθελα να ρωτήσω ποιο το αφορολόγητο του πατέρα μου, λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθαρό φορολογητέο εισόδημα (πραγματικό) είναι 11.080 ευρώ».
Απάντηση: 1. Οι υποχρεώσεις σας ως κληρονόμου είναι συνοπτικά οι ακόλουθες: α. Αποδοχή της κληρονομιάς. Μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση της κληρονομιάς, η οποία είναι τέσσερις μήνες από την επαγωγή, η κληρονομία θεωρείται ότι έγινε αποδεκτή. β. Μεταγραφή στο γραφείο μεταγραφών της περιφέρειας του ακινήτου της αποδοχής κληροδοσίας. γ. Υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομίας μέσα σε προθεσμία έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση της διαθήκης. δ. Το 2013 υποβολή δήλωσης φόρου εισοδήματος από τους κληρονόμους, στην οποία θα δηλωθεί το εισόδημα που αποκτήθηκε από την αποβιώσασα ως την ημερομηνία του θανάτου. ε. Υποβολή δήλωσης ακινήτων από εσάς και τον πατέρα σας, χωριστά ο καθένας.
2. Σύμφωνα με το δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 9 του ΚΦΕ για τους νέους ηλικίας ως 30 ετών, για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, το αφορολόγητο ποσό ορίζεται σε 9.000 ευρώ, εφόσον το δηλωθέν εισόδημα, πραγματικό ή αυτό που προκύπτει με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες και τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ. Οταν το εισόδημα των πιο πάνω προσώπων είναι από 9.000 ευρώ και άνω, το ποσό του φόρου που προκύπτει περιορίζεται ώστε το συνολικό εισόδημα που προκύπτει μετά την αφαίρεση του φόρου να μην υπολείπεται του ποσού των 9.000 ευρώ.

Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας
Ο κ. Πολύδωρος Καβακιώτης ερωτά:
«Στο τεύχος Β’ του ΦΕΚ 1839/11.6.2012 δημοσιεύθηκε η με αριθμ. ΠΟΛ. 1145/31.5.2012 απόφαση υπουργού Οικονομικών σχετικώς με τον καθορισμό των δικαιολογητικών τα οποία υποχρεούνται να υποβάλουν τα φυσικά πρόσωπα τα οποία δηλώνουν ότι φορολογούνται μόνο για τα εισοδήματά τους που προκύπτουν στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την ανωτέρω υπουργική απόφαση, για τα φυσικά πρόσωπα – μονίμους κατοίκους εξωτερικού – τα οποία υπόκεινται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά τους, απαιτείται πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας…
Ετσι προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα: α) Για το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία) και γενικότερα για τα κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας του εισοδήματος, ποια αρχή (της αλλοδαπής) θα εκδίδει το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας, σε ποιο χρόνο και κάτω από ποιες προϋποθέσεις;
Ερώτημα 2ο: Σύμφωνα με την παράγραφο 2 της ανωτέρω υπουργικής απόφασης (ΠΟΛ. 1145): «Σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής των παραπάνω εγγράφων (δηλ. του πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας) τα φυσικά πρόσωπα θα θεωρούνται κάτοικοι Ελλάδας και θα φορολογούνται στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά τους. Το ερώτημα: Το ανωτέρω φορολογικό μόρφωμα της παραγράφου 2 περί φορολογήσεως στην Ελλάδα του παγκόσμιου εισοδήματος του μη προσκομίζοντος – για οποιονδήποτε λόγο – το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας, στηρίζεται σε κανόνες του Διεθνούς Δικαίου ή γενικότερα σε κανόνες δικαίου και ποιους;».
Απάντηση: 1. Με τον νόμο 3943/2011 τροποποιήθηκε το άρθρο 2 του ΚΦΕ και εισήχθη στο φορολογικό δίκαιο η έννοια της φορολογικής κατοικίας και της συνήθους διαμονής. Οι νέες ρυθμίσεις εξακολουθούν να βασίζονται κατ’ αρχήν στην έννοια της κατοικίας, όπως ορίζεται στον Αστικό Κώδικα, λαμβάνουν ωστόσο υπόψη τους ορισμούς της κατοικίας, που αναφέρονται στις συμβάσεις αποφυγής της διπλής φορολογίας σχετικά με τους φόρους εισοδήματος και κεφαλαίου, καθώς και διατάξεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετσι σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 2 του ΚΦΕ, ως συνήθης θεωρείται η διαμονή στην Ελλάδα η οποία υπερβαίνει τις 183 ημέρες συνολικά στο ίδιο ημερολογιακό έτος.
2. Με τον πιο πάνω νόμο 3943/2011 εισήχθη ακόμη στο φορολογικό δίκαιο η έννοια του παγκοσμίου εισοδήματος. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 2 του ΚΦΕ, κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο εισοδήματος για το παγκόσμιο εισόδημά του, δηλαδή για το εισόδημα που αποκτά από πηγές που βρίσκονται στην Ελλάδα όσο και για αυτό που αποκτά από πηγές στο εξωτερικό, με την επιφύλαξη εφαρμογής των διατάξεων της υπάρχουσας σύμβασης αποφυγής της διπλής φορολογίας μεταξύ της Ελλάδας και της αλλοδαπής χώρας που προκύπτει αυτό το εισόδημα.
3. Με την ΠΟΛ. 1145/2013 υπουργική απόφαση ορίστηκε ότι τα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν τόπο κατοικίας ή συνήθους διαμονής στην αλλοδαπή και υποβάλλουν δήλωση στην Ελλάδα σύμφωνα με το άρθρο 61 του ΚΦΕ, υπόκεινται σε φόρο μόνον για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα, εφόσον προσκομίσουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας. Το πιστοποιητικό αυτό για τις χώρες με τις οποίες η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής της διπλής φορολογίας εκδίδεται από τις αρμόδιες κατά περίπτωση φορολογικές αρχές της αλλοδαπής χώρας, στις οποίες το φυσικό πρόσωπο θα πρέπει να απευθυνθεί. Φέρει δε ειδική σφραγίδα με την οποία αποδεικνύεται η γνησιότητά του.


Προστατευ-όμενα μέλη – Προϋποθέσεις
Ο κ. Ιωάννης Βλατάκης ερωτά:
«Ως πέρυσι (χρήση 2010) μία από τις δύο κόρες μου, γεννηθείσα το 1992, φοιτήτρια, δηλωνόταν προστατευόμενο μέλος, με πλήρη κυριότητα διαμερίσματος κενού ως τον Σεπτέμβριο 2011, όπως εμφανιζόταν στο δικό μου Ε9 με τον ανάλογο κωδικό.
Από τον Οκτώβριο 2011 το διαμέρισμα αυτό νοικιάστηκε αντί 300 ευρώ τον μήνα, οπότε η κόρη μου εμφανίζεται πλέον με προσωπικό εισόδημα 900 ευρώ μέσα στο 2011. Λόγω της μεταβολής αυτής θα παρακαλούσα να με ενημερώσετε αν:
1. Πρέπει να διαγράψω την κόρη μου από προστατευόμενο μέλος, να διαγράψω το διαμέρισμά της από το δικό μου Ε9 και να υποβάλει δική της φορολογική δήλωση (Ε1, Ε2 και Ε9) με μοναδικό εισόδημα τα 900 ευρώ, ή
2. Θα παραμείνουν όλα ως είχαν δηλώνοντας το ποσό των 900 ευρώ στη δική μου φορολογική δήλωση (Ε1, Ε2 και Ε9)»
Απάντηση: 1. Σύμφωνα με τη διάταξη της περίπτωσης δ’ της παρ. 1 του άρθρου 61 του ΚΦΕ, όσοι αποκτούν εισόδημα από εκμίσθωση ακινήτων πάνω από 600 ευρώ το έτος έχουν υποχρέωση να υποβάλουν φορολογική δήλωση. 2. Παρά ταύτα, εφόσον η κόρη σας είναι φοιτήτρια και κάτω από 25 ετών και το εισόδημα που απέκτησε το 2011 είναι κάτω από 2.900 ευρώ, εξακολουθεί να θεωρείται προστατευόμενο μέλος. Παύει να θεωρείται προστατευόμενο μέλος αν το ετήσιο εισόδημά της υπερβεί το ποσό των 2.900 ευρώ. 3. Θα πρέπει ως το τέλος Νοεμβρίου να υποβάλετε και οι δυο σας το έντυπο Ε9. Η κόρη σας θα δηλώσει το ακίνητο του οποίου την κυριότητα απέκτησε και εσείς θα το διαγράψετε.

Τακτοποίηση ημιυπαίθριων

Ο κ. Γεώργιος Ξενάκης ερωτά:

«Τακτοποιημένος ημιυπαίθριος δηλώνεται στο Ε1 και σε ποιον κωδικό;».
Απάντηση: Το εμβαδόν του ημιυπαίθριου χώρου που τακτοποιήθηκε θα αθροιστεί με το υπόλοιπο εμβαδόν της κατοικίας και το άθροισμα θα γραφεί στον κωδικό 211 του πίνακα 5 του εντύπου της δήλωσης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ