Ενα από τα μεγάλα «μυστήρια» της ζωής είναι η αθανασία των γεννητικών κυττάρων. Ενώ τα σωματικά κύτταρα γεννιούνται, ωριμάζουν, γερνούν και πεθαίνουν, τα βλαστικά γεννητικά κύτταρα (δηλαδή τα κύτταρα από τα οποία δημιουργούνται τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια) διατηρούν το σφρίγος τους. Οπως περιγράφεται στο άρθρο των ελλήνων επιστημόνων, η πυρηνοφαγία παίζει καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της νεότητας των γεννητικών κυττάρων. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι από τα κύτταρα αυτά απουσίαζαν τα χαρακτηριστικά μορφολογικά σημάδια της γήρανσης (όπως ο εκτεταμένος πυρηνίσκος) χάρη στην εξαρτώμενη από τη δράση της νεσπρίνης πυρηνοφαγία.
Το ενδιαφέρον είναι ότι το φαινόμενο είναι κοινό τόσο στα γαμετικά κύτταρα του νηματώδους σκώληκα όσο και του ποντικού. «Το γεγονός ότι οι μοριακοί μηχανισμοί που ελέγχουν την πυρηνοφαγία έχουν διατηρηθεί όμοιοι εξελικτικά, ανάμεσα σε πολύ διαφορετικούς οργανισμούς, υποδεικνύει ότι αντίστοιχες διαδικασίες διέπουν τη γήρανση και την αναπαραγωγή στον άνθρωπο» σημείωσε ο κ. Ταβερναράκης. Πράγματι, η ελληνική ερευνητική ομάδα έχει ισχυρές πειραματικές αποδείξεις για τη συσχέτιση της πυρηνοφαγίας με τη γονιμότητα στον άνθρωπο. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι «η πυρηνοφαγία συνεισφέρει ως μηχανισμός ποιοτικού ελέγχου στην εκκαθάριση δυσλειτουργικών πρόδρομων γεννητικών κυττάρων, κατά τη διαφοροποίησή τους, στο αναπαραγωγικό σύστημα του νηματώδους. Η διαταραχή αυτής της διαδικασίας κάθαρσης προκαλεί τη δημιουργία όγκων στο γεννητικό σύστημα του C. elegans και προοδευτική στειρότητα» σημείωσε ο κ. Ταβερναράκης και προσέθεσε: «Ομοίως, η απενεργοποίηση της νεσπρίνης σε θηλυκά ποντίκια προκαλεί καρκίνωμα των ωοθηκών, ενώ πολυμορφισμοί στην αντίστοιχη ανθρώπινη πρωτεΐνη, η οποία ονομάζεται Syne2, έχουν συνδεθεί με στειρότητα στις γυναίκες».
Με άλλα λόγια, τα ευρήματα των ελλήνων επιστημόνων έφεραν στο φως έναν νέο μηχανισμό, ο οποίος εξασφαλίζει τη νεότητα των βλαστικών γαμετικών κυττάρων και ο οποίος όταν υπολειτουργεί ευθύνεται για προβλήματα γονιμότητας σε πειραματικούς οργανισμούς αλλά και στον άνθρωπο. Ελπίζεται ότι τα ευρήματα αυτά θα ανοίξουν δρόμους για την αντιμετώπιση της ανθρώπινης υπογονιμότητας.
