Ο Φιλίπ Μπουσέ (Philippe Bouchet), έφορος του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Γαλλίας στο Παρίσι, είναι ειδήμων στα θαλάσσια μαλάκια. Κάθε φορά όμως που επιστρέφει από κάποιο ταξίδι εξερεύνησης στέλνει ορισμένα από τα δείγματα οργανισμών που έχει συλλέξει σε έναν οδηγό λεωφορείου στο Βέλγιο, έναν σύμβουλο επιχειρήσεων στις ΗΠΑ και έναν συνταξιούχο παιδίατρο στην Ισπανία. Γιατί; Επειδή αυτοί οι ερασιτέχνες επιστήμονες είναι καλύτεροι από επαγγελματίες! Σύμφωνα με τον Μπουσέ, ο βέλγος οδηγός λεωφορείου Κόεν Φράουσεν (Koen Fraussen) είναι ο κορυφαίος παγκοσμίως ειδήμων στην οικογένεια Buccinidae των θαλάσσιων σαλιγκαριών. Όσο για τον Ισπανό παιδίατρο Εμίλιο Ρολάν (Emilio Rolan), αυτός ξεπερνά κάθε ιστορικό προηγούμενο: από το 1980 που άρχισε να ασχολείται με τους θαλάσσιους οργανισμούς έχει ανακαλύψει και περιγράψει 1.500 νέα είδη! Μάλιστα η πλέον παραγωγική περίοδός του ήταν η δεκαετία 2009-2019, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ρολάν είχε περιγράψει σχεδόν το 5% των νεοανακαλυφθέντων τότε θαλάσσιων ειδών (988 από τα 21.000 συνολικά!).
«Το 60% των ειδών που περιγράφηκαν από το 1998 μέχρι το 2007 επί ευρωπαϊκού εδάφους ανακαλύφθηκαν από ερασιτέχνες ταξινομιστές»
Στην Ευρώπη, ο Ρολάν, ο Φράουσεν και ο Έλληνας οδηγός ταξί Σωτήρης Αλεξίου, ο οποίος ανακάλυψε την «ακρίδα του Κέκροπα», ανήκουν σε μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων οι οποίοι δίνουν σήμερα νέα πνοή στην επιστήμη της ταξινομικής (δηλαδή τη μελέτη και κατάταξη των οργανισμών σε είδη, γένη, οικογένειες κ.λπ.). Είναι χαρακτηριστικό ότι το 60% των ειδών που περιγράφηκαν από το 1998 μέχρι το 2007 επί ευρωπαϊκού εδάφους ανακαλύφθηκαν από ερασιτέχνες ταξινομιστές! Στην πραγματικότητα η λέξη «ερασιτέχνες» μάλλον αδικεί αυτούς τους μη επαγγελματίες επιστήμονες. Μπορεί να περιγράφει ορθά το γεγονός ότι δεν πληρώνονται για την επιστημονική δουλειά που κάνουν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι η ποιότητα της δουλειάς τους είναι κατώτερη των επαγγελματιών. Διόλου τυχαία οι επαγγελματίες ταξινομιστές είναι συνήθως ευγνώμονες για την εξωγενή βοήθεια που τους παρέχεται και συνεργάζονται με χαρά με τους μη επαγγελματίες. Τέτοιες συνέργειες βέβαια ωφελούν και τους παθιασμένους σύγχρονους φυσιοδίφες, που έτσι έχουν πρόσβαση σε εξοπλισμό που είναι δύσκολο να διαθέτει κανείς στο σπίτι του, όπως, παραδείγματος χάριν, μικροσκόπια υψηλής τεχνολογίας εγκατεστημένα σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα.
«Αν δεν γνωρίζουμε τη βιοποικιλότητα, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να την προστατεύσουμε»
Οι σύγχρονοι φυσιοδίφες συνεχίζουν μια παράδοση αιώνων, η οποία άνθησε τον 18ο και τον 19ο αιώνα στην Ευρώπη και η οποία διαμόρφωσε το πεδίο της ταξινομικής. Σήμερα όμως το έργο τους είναι περισσότερο καίριο από ποτέ: καθώς τα οικοσυστήματα πλήττονται από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα είδη που διαβιούν σε αυτά. Αν δεν γνωρίζουμε τη βιοποικιλότητα, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να την προστατεύσουμε! Και οι σύγχρονοι Δαρβίνοι της διπλανής πόρτας κάνουν ακριβώς αυτό: μας συστήνουν τον κόσμο μας και μας πείθουν διά του παραδείγματός τους ότι αξίζει να τον γνωρίσουμε και να τον προστατεύσουμε.
