Την περασμένη άνοιξη συμπληρώθηκαν 28 χρόνια από τότε που στον γαλλικό Τύπο διατυπώνονταν με πηχυαίους τίτλους ερωτήματα του είδους: Τέλος των διανοουμένων; Την εκστρατεία εκείνη την άρχισε ο γνωστός και μη εξαιρετέος κ. Μπερνάρ Ανρί Λεβί. Την ίδια περίοδο, ειρωνευόμενη τις ναρκισσιστικές πόζες του στην τηλεόραση, η Αλεξάνδρα Τατλ της Wall Street Journal σε άρθρο της με τίτλο «Ο Θεός πέθανε αλλά τα μαλλιά μου είναι άψογα» απαντούσε στο παραπάνω ερώτημα με ένα άλλο: «Το πρόσεξε κανείς;». Θυμήθηκα αυτό το μπαγιάτικο πλέον ερώτημα την περασμένη εβδομάδα που συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Τέοντορ Αντόρνο, ενός πραγματικού διανοουμένου και ταυτοχρόνως παθιασμένου υπερασπιστή του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Και αναπόφευκτα, τα θλιβερά περιστατικά (για να το πούμε επιεικώς) τα οποία συνέβησαν τη χρονιά του θανάτου του στο Ιδρυμα Κοινωνικών Ερευνών, που είχε ιδρύσει ο ίδιος και στεγαζόταν στο Πανεπιστήμιο Γκαίτε της Φρανκφούρτης:
Μια ομάδα φοιτητών της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς κατέλαβε το Ιδρυμα, όπου βρισκόταν και το γραφείο του Αντόρνο. Εκείνος τότε κάλεσε την αστυνομία. Ανάμεσα στους ριζοσπάστες και ακροαριστερούς φοιτητές προκλήθηκε σάλος. Πώς ήταν δυνατόν ένας διανοούμενος που έγραψε τόσα και τόσα εναντίον του φασισμού να συντάσσεται με τις Αρχές και να καταφεύγει στις δυνάμεις καταστολής; Η άποψη του Αντόρνο όμως ήταν διαφορετική: η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της έκφρασης παύουν να υφίστανται όταν καταρρακώνονται οι θεσμοί που τις διασφαλίζουν.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
