Πρόκειται για τον άνθρωπο που γνωρίζει καλύτερα από τον καθέναν την «οικονομική ακτινογραφία» της ευρωζώνης. Ο Τόμας Βίζερ, ο Αυστριακός που ηγείται του Euro Working Group, έχει επανειλημμένως σταθεί στο πλευρό της Αθήνας ώστε να βρεθούν συμβιβαστικές λύσεις σε δύσκολες στιγμές για την Ελλάδα. Γνωστός για την παροιμιώδη ψυχραιμία του, ο Βίζερ μιλάει στο «Βήμα» για τις καυτές διαπραγματεύσεις με την Αθήνα. «Η κοινή γνώμη υποτίμησε την κοινή επιθυμία για συνεργασία και εμπιστοσύνη» απαντά ερωτηθείς για το αν φθάσαμε κοντά στην επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων ή και Grexit, ενώ κατακεραυνώνει την ελληνική κυβέρνηση στο θέμα της ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών λέγοντας ότι ήταν μια «ατυχής επιλογή».
Ωστόσο, ο κ. Βίζερ συνδέει τέτοιου είδους επιλογές με το πρόβλημα ρευστότητας της Αθήνας και τη δυσκολία που αντιμετωπίζει ώστε να βρει τα απαραίτητα κονδύλια για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες Μαρτίου και Απριλίου. Για το ζήτημα της εκτέλεσης των αξιολογήσεων ο αυστριακός τεχνοκράτης αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα (ακόμη και της έλευσης των «θεσμών» στην Αθήνα). Ζητεί επίσης την παροχή σαφών στοιχείων επί των μεταρρυθμίσεων που πρότεινε η κυβέρνηση τα οποία πρέπει να συμφωνηθούν με τους εταίρους και να πληρούν τις διεθνώς αποδεκτές πρακτικές (έμμεση, πλην σαφής αναφορά στην ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ). Ερωτηθείς δε για την πιθανότητα τρίτου πακέτου βοήθειας προτιμά να εκφράσει την ευχή «να περάσουμε πρώτα τη γέφυρα όταν έλθουμε πιο κοντά».
Πολλοί αναλυτές έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι στις ελληνικές τράπεζες θα είχαν επιβληθεί έλεγχοι κεφαλαίων αν δεν είχε υπάρξει συμφωνία στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Ορισμένοι δε είπαν ότι το σενάριο του Grexit ήταν πολύ πιθανό. Υπήρξε τέτοιος κίνδυνος ή όχι;
«Αυτό που πιστεύω είναι ότι ο στόχος πάντοτε ήταν να ολοκληρώσουμε με επιτυχία τις συνομιλίες –και αυτό αφορά όλες τις πλευρές –ώστε να μπουν τα θεμέλια για μια σταθερή ανάπτυξη στην Ελλάδα. Εκτιμώ ότι η κοινή γνώμη υποτίμησε αυτή την κοινή επιθυμία για συνεργασία και εμπιστοσύνη».
Στη δήλωση του Eurogroup για την Ελλάδα δεν είναι σαφές από πού θα προέλθει η «ενδιάμεση χρηματοδότηση» που χρειάζεται η χώρα ώστε να καλύψει τις χρηματοδοτικές υποχρεώσεις της τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, ιδιαίτερα δε να αποπληρώσει τη δόση του ΔΝΤ τον Μάρτιο. Από πού θα προέλθουν τα χρήματα; Θα μπορούσε να υπάρξει μια «βήμα προς βήμα» προσέγγιση που θα συνδέει την υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων με την αποδέσμευση μικρότερων δόσεων; Ή μήπως υπάρχει πιθανότητα αύξησης του ορίου έκδοσης εντόκων γραμματίων;
«Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω εικόνα της χρηματοδοτικής κατάστασης στην Ελλάδα καθώς δεν διαθέτω πρόσφατη ενημέρωση. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καθόλου ενημέρωση τους τελευταίους μήνες. Αντιλαμβάνομαι τους κινδύνους σε σχέση με τη γενικότερη κατάσταση εξαιτίας και ενός πολύ άσχημα οργανωμένου σχήματος αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Εφορία. Επρόκειτο για μια πραγματικά ατυχή επιλογή. Και τούτο διότι οι πολιτικές που διασφαλίζουν πρωτογενές πλεόνασμα διασφαλίζουν επίσης ρευστότητα για την κυβέρνηση. Κατά συνέπεια, περιορίζεται και η ανάγκη για εξωτερική χρηματοδότηση».
Οι όροι «τρόικα» και «Μνημόνιο» δεν είναι πλέον παρόντες, αλλά η ερώτηση παραμένει: Πώς θα πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση του τρέχοντος προγράμματος; Θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα ή αλλού;
«Το ζήτημα της αξιολόγησης δεν έχει συζητηθεί λεπτομερώς. Είμαι όμως βέβαιος ότι οι θεσμοί και οι ελληνικές αρχές θα φθάσουν σε μια λύση που θα λαμβάνει υπόψη τις αμοιβαίες απαιτήσεις και θα διασφαλίζει μια αποτελεσματική συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών».
Είστε πιθανότατα ένας από τους ελάχιστους ανθρώπους που γνωρίζουν τόσο καλά τη δημοσιονομική κατάσταση στην Ελλάδα. Αυτή έχει χειροτερεύσει εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας και το δημοσιονομικό κενό μοιάζει να έχει αυξηθεί. Η ελληνική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δεν θα υιοθετηθούν νέα δημοσιονομικά μέτρα και η απόφαση για χαλάρωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα το 2015 το αποδεικνύει αυτό. Συμμερίζεστε αυτή την εκτίμηση;
«Οπως σας προανέφερα, δεν έχω πρόσφατη πληροφόρηση και είμαι βέβαιος ότι πολύ σύντομα θα λάβουμε στοιχεία. Θα ήθελα όμως να σας θυμίσω τις περυσινές ανακοινώσεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα του 2013. Ελπίζω ότι μπορούμε να τα διατηρήσουμε. Το Eurogroup πράγματι συμφώνησε ότι οι ελληνικές αρχές και οι θεσμοί θα λάβουν υπόψη τους την αναμφισβήτητα χειρότερη οικονομική κατάσταση το 2015. Ωστόσο, μια υγιής δημοσιονομική απόδοση –για την ακρίβεια, μια πολύ υγιής δημοσιονομική απόδοση –αποτελεί προϋπόθεση αν η Ελλάδα επιθυμεί να επανακτήσει μεσοπρόθεσμα πρόσβαση στις διεθνείς χρηματαγορές».
Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη ως τα τέλη Απριλίου να παράσχει ουσιαστικότερες λεπτομέρειες για το πώς θα εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις που αναφέρει στην επιστολή της 24ης Φεβρουαρίου. Αυτό σημαίνει π.χ. ακριβή στοιχεία για τα ποσά που αναμένει να συγκεντρώσει από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής; Τι θα συμβεί αν δεν γίνει αυτό;
«Οι ουσιαστικότερες λεπτομέρειες στις οποίες αναφέρεστε περιλαμβάνουν κυρίως λεπτομερή σχέδια εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, νομοθετικά κείμενα –όπου αυτό είναι δυνατόν –κ.ά. Προβλέψεις και στατιστικά στοιχεία είναι βέβαια αναγκαία σε ορισμένους τομείς ώστε να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε αν μια μεταρρύθμιση θα φέρει άμεσα αποτελέσματα ή αν αυτά θα έρθουν αργά και μεσοπρόθεσμα. Και αυτά τα στοιχεία πρέπει να τα συμφωνήσουμε και να βασίζονται σε διεθνώς συγκρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία και βέλτιστες πρακτικές».

Δυσκολίες
Τα επόμενα βήματα και η «γέφυρα»

Ησασταν παρών στη «δύσκολη» συνέντευξη Τύπου των κ.κ. Ντάισελμπλουμ και Βαρουφάκη, όταν ο πρόεδρος του Eurogroup επισκέφθηκε την Αθήνα. Φαίνεται ότι η ατμόσφαιρα τις τελευταίες 10-15 ημέρες δεν υπήρξε η ιδανική. Ορισμένοι μάλιστα κατηγόρησαν την Αθήνα ότι χρησιμοποιεί «Δούρειους Ιππους» για να παρακάμψει το τρέχον πρόγραμμα προσαρμογής ακόμη και κατά το αίτημα για παράταση. Διαβρώθηκε τόσο πολύ η εμπιστοσύνη; Και είστε ικανοποιημένος από τις δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης;

«Καθώς μέρος της συνέντευξης Τύπου έλαβε χώρα στα ελληνικά, δεν έχω άμεση άποψη, με εξαίρεση τα όσα είπε ο κ. Ντάισελμπλουμ και τα οποία ήταν δομημένα, βασισμένα σε στοιχεία και φιλικά διατυπωμένα. Η εντύπωσή μου από τις συναντήσεις με μέλη της ελληνικής κυβέρνησης είναι αυτή μιας φιλικής και με καλές προθέσεις ανταλλαγής απόψεων. Και φυσικά, με υψηλή πυκνότητα ακαδημαϊκών διαπιστευτηρίων».
Αν σας ρωτούσε κάποιος σήμερα να προβλέψετε τι θα συμβεί τον Ιούνιο, όταν η Ελλάδα και οι εταίροι της θα καθήσουν να συζητήσουν τα επόμενα βήματα, τι θα απαντούσατε; Ηδη πολλοί μιλούν για ένα πιθανό τρίτο πρόγραμμα…
«Ας διαβούμε αυτή τη γέφυρα όταν έλθουμε πιο κοντά ο ένας στον άλλον. Φαίνεται όμως ότι υπάρχει μια αμοιβαία επιθυμία να συνεργαστούμε στενά και σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ