Δύο σπουδαίες μορφές στην ιστορία του ευρωπαϊκού σινεμά, ο 82χρονος σήμερα Γερμανός σκηνοθέτης Βέρνερ Χέρτσογκ και ο συμπατριώτης του, εκκεντρικός ηθοποιός Κλάους Κίνσκι (1926 – 1991) πρωταγωνιστής σε πέντε κλασικές ταινίες του πρώτου, «συναντιώνται» ξανά μέσω του αφιερώματος «Herzog vs. Kinski (Together apart – O καλύτερος εχθρός μου)» που συνδιοργανώνουν η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, η Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Γκαίτε.

Το αφιέρωμα, που πραγματοποιήθηκε 18-21/1 στη Θεσσαλονίκη, έρχεται τώρα και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Oδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134 – 136, Κεραμεικός – Μετρό Στάση Κεραμεικός, τηλ. 210 3612046) : από τις 25 ως τις 28 Ιανουαρίου θα προβληθούν πέντε μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας που αναδεικνύουν την συνεργασία Χέρτσογκ – Κίνσκι αλλά και ένα ντοκιμαντέρ που ο Χέρτσογκ γύρισε για τον «Καλύτερό του εχθρό», τον Κίνσκι.

Η εκρηκτική συνεργασία

Ανυποχώρητες και ασυμβιβαστες προσωπικότητες που δεν ανέχονταν την παραμικρή έκπτωση στο καλλιτεχνικό τους όραμα, οι Χέρτσογκ – Κίνσκι συνέθεσαν ένα από τα πιο θυελλώδη και δημιουργικά ντουέτα που γνώρισε ποτέ η Έβδομη Τέχνη. Καρπός αυτής της εκρηκτικής συνεργασίας υπήρξαν οι πέντε αυτές ταινίες, κεντρικοί χαρακτήρες των οποίων (όλοι ερμηνευμένοι από τον Κίνσκι) είναι άνθρωποι που ξεφεύγουν από τον μέσο όρο, μπλέκουν σε απίθανες ιστορίες, τολμούν το αδιανόητο, βαδίζουν στο χείλος του γκρεμού και ψηλαφούν το αδύνατο.

Η πρώτη συνεργασία τους, «Αγκίρε, η μάστιγα του Θεού» (1972), μας προσκαλεί σε ένα εφιαλτικό και παραληρηματικό ταξίδι στις εσχατιές του Αμαζονίου, μα πάνω απ’ όλα στα σκοτεινά μονοπάτια της τρέλας, υφαίνοντας μια μεγαλειώδη παραβολή για την ανθρώπινη ματαιοδοξία και την απάνθρωπη φύση της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας.

Το «Νοσφεράτου: Ο Δράκουλας της Νύχτας» (1979), έχει την ατμόσφαιρα γοτθικό ονείρου και αποτίνει φόρο τιμής στη θρυλική βωβή ταινία του Φρίντριχ Βίλχελμ Μουρνάου, πλάθοντας μια μελαγχολική ιστορία αγάπης και μοναξιάς μέσα από το πιο αντισυμβατικό πρίσμα.

Ο «Βόιτσεκ», επίσης του 1979 (τα γυρίσματα του οποίου ξεκίνησαν μόλις πέντε ημέρες μετά την ολοκλήρωση του Νοσφεράτου, προτού καν προλάβει ο Κίνσκι και το συνεργείο να πάρουν ανάσα), είναι μια μεταφορά του ομότιτλου (και ανολοκλήρωτου) θεατρικού του Γκέοργκ Μπίχνερ, πάνω στην εκμετάλλευση του αδύναμου από τις σκοτεινές δυνάμεις της εξουσίας.

Ο «Φιτζκαράλντο, ο τυχοδιώκτης του Αμαζονίου» (1982), του οποίου τα γυρίσματα έγιναν κάτω από εντελώς εξωφρενικές συνθήκες υπερβαίνοντας ακόμη και την αδιανόητη πλοκή της ταινίας, είναι μια συνταρακτική ωδή στο αδύνατο που γίνεται εφικτό, στην απελευθερωτική δύναμη της εμμονής και του πάθους, συγχρόνως και μια συναρπαστική παραβολή για την κοσμογονική δύναμη του κινηματογράφου, αλλά και για το περιπετειώδες σινεμά του ίδιου του Χέρτσογκ.

Το πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο της συνύπαρξης Χέρτσογκ – Κίνσκι είναι το «Κόμπρα Βέρντε» (1987), βασισμένο στο βιβλίο «Ο αντιβασιλέας της Ουίντα» του Μπρους Τσάτουιν (για τον οποίο έμελλε να γυρίσει ντοκιμαντέρ ο Χέρτσογκ τριάντα δύο χρόνια αργότερα). Είναι ένα ντελιριακό ταξίδι στο βλέμμα του Άλλου, στις χυδαίες καταβολές της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας, αλλά και στην έμφυτη ανθρώπινη παρόρμηση της αυτοκαταστροφής.

Τέλος, το ντοκιμαντέρ με τον ευφυή μα και ενδεικτικό τίτλο «Ο καλύτερος μου εχθρός» (1999), γυρίστηκε οκτώ χρόνια μετά τον θάνατο του Κίνσκι και είναι διανθισμένο με σπάνιο αρχειακό υλικό και πολύτιμες μαρτυρίες-συνεντεύξεις, ρίχνοντας μια τρυφερή αλλά και ειλικρινή ματιά τόσο στα σκοτάδια της προσωπικότητας του Κλάους Κίνσκι. Σε αυτό το ντοκιμαντέρ υπάρχουν πολλές σκηνές από το παρασκήνιο των γυρισμάτων του Φιτζκαράλντο, όπου οι Χέρτσογκ – Κίνσκι παραλίγο να αλληλοσκοτωθουν!

Πρόγραμμα προβολών στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (τις ταινίες θα προλογίζουν δημιουργοί, δημοσιογράφοι και κριτικοί κινηματογράφου).

Πέμπτη 25/01

19.00 Αγκίρε, η μάστιγα του Θεού (1972, 93’)

Παρασκευή 26/01

21.00 Κόμπρα Βέρντε (1987, 111’)

Σάββατο 27/01

19.00 Βόιτσεκ (1979, 82’)

21.00 Φιτζκαράλντο, ο τυχοδιώκτης του Αμαζονίου (1982, 108’)

Κυριακή 28/01

19.00 Νοσφεράτου: Ο Δράκουλας της νύχτας (1979, 103’)

21.00 Ο καλύτερός μου εχθρός (1999, 95’)