Τι μπορεί να αλλάξει στο πολιτικό σκηνικό και, πρωτίστως, στη γεωγραφία της Κεντροαριστεράς το νέο σχήμα που έκανε την εμφάνιση του τη Δευτέρα το βράδυ στο Σεράφειο; Θα είναι η Νέα Αριστερά μια ακόμα φωτοβολίδα όπως αυτές που έκαναν την εμφάνιση τους στον μνημονιακό ουρανό της χώρας ή μπορεί να αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων στον χώρο που βρίσκεται στα αριστερά της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη;
Η πολιτική κυριαρχία της ΝΔ
Στην παρούσα φάση το μοναδικό και μάλιστα ακλόνητο δεδομένο είναι η πολιτική κυριαρχία της ΝΔ που επί της ουσίας παίζει χωρίς αντίπαλο. Ακόμα και τα δύσκολα και άλυτα προβλήματα της καθημερινότητας, που πιέζουν ασφυκτικά τους πολίτες, δεν δείχνουν να την απειλούν την ηγεμονία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Εξηγείται αυτή η συνθήκη από την ισχυρή εικόνα του Πρωθυπουργού ακόμα και στους κόλπους των ψηφοφόρων των άλλων κομμάτων. Αρκεί μια ματιά στο ερώτημα των δημοσκοπήσεων που αφορά το ποιος είναι κατάλληλος για Πρωθυπουργός. Οι αντίπαλοι του κ. Μητσοτάκη καταγράφουν ποσοστά χαμηλότερα από την πρόθεση ψήφου των κομμάτων τους.
Λέγεται ότι ο Πρωθυπουργός πιθανόν να αντιμετωπίσει πρόβλημα στα δεξιά του. Η στρατηγική επιλογή του να μετακινήσει τη ΝΔ στο κέντρο, αφήνει χώρο στα δεξιά του. Ναι, αλλά για να εκφραστεί αυτός ο δεξιά της ΝΔ χώρος, υπάρχει η προϋπόθεση του προσώπου που θα τον συσπειρώσει. Στην παρούσα φάση δεν φαίνεται να υπάρχει.
Εξηγείται, η ανθεκτικότητα της ΝΔ και από το γεγονός ότι δεν υπάρχει υποδοχέας της δυσαρέσκειας που υπάρχει στην κοινωνία. Για πρώτη φορά στην Μεταπολίτευση δεν υπάρχει το αντίπαλο δέος της κυβέρνησης. Το κόμμα που μπορεί ανά πάσα στιγμή να την διαδεχθεί στην εξουσία. Μπορεί να φαντάζει υπερβολικό αλλά αυτή τη στιγμή η επιλογή που έχουν οι πολίτες είναι «Μητσοτάκης η χάος».
Πολυδιάσπαση και νέοι ρόλοι
Την ίδια ώρα ο χώρος της κεντροαριστεράς που κυριάρχησε πολιτικά και εκλογικά στο μεγαλύτερο μέρος της Μεταπολίτευσης δείχνει να παραπατά και σε κάθε περίπτωση δεν φαίνεται να ικανός να ανοίξει περπατησιά εξουσίας. Η τράπουλα ανακατεύθηκε την περίοδο των μνημονίων, ανακατεύεται και πάλι αναδεικνύοντας νέους ρόλους.
Το νέο στοιχείο της τρέχουσας πολιτικής περιόδου είναι η απώλεια της ηγεμονίας του ΣΥΡΙΖΑ στο χώρο αριστερά της ΝΔ. Το κόμμα που έφερε ο Αλέξης Τσίπρας στην εξουσία δεν κατάφερε να αποκτήσει ρίζες στην κοινωνία και η αιφνίδια αναρρίχηση του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία, έφερε απανωτές αναταράξεις που το οδηγούν κατευθείαν στη ζώνη του 10%. Δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να εμφανιστεί ως διάδοχη κατάσταση της ΝΔ. Οι αναφορές του κ. Κασσελάκη για νίκη στις επόμενες εκλογές απλά δείχνουν την απόσταση που έχει από την πραγματικότητα. Είναι προφανές ότι ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ έχει αλλάξει. Από πρωταγωνιστής του χώρου μετατρέπεται σε κομπάρσο.
Ένα άλλο, νέο, στοιχείο είναι η επανάκαμψη του ΠαΣοΚ που δείχνει να κατοχυρώνει στις δημοσκοπήσεις, τη δεύτερη θέση, ανακτώντας την ηγεμονία στον χώρο. Ωστόσο, δεν δείχνει να έχει δυναμική εντυπωσιακής ανόδου. Οι επιδόσεις του αρκούν για να αμφισβητήσουν την πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ στο χώρο της κεντροαριστεράς αλλά απέχουν από το επίπεδο που θα του επιτρέψουν να αμφισβητήσει την κυριαρχία της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι το ΠαΣοΚ καταφέρει, όπως θα ήθελε η βάση και η ηγεσία του, να πάει στις Ευρωεκλογές ένα ποσοστό κοντά στο 20%, δύσκολα να μπορέσει να εμφανιστεί ως η άμεση διάδοχη κατάσταση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί η παρουσία στον κεντροαριστερό χώρο της «Νέας Αριστεράς». Τι μπορεί να κάνει, πόσο μπορεί να αλλάξει τους συσχετισμούς στο χώρο; Τα επιτελεία της Χαριλάου Τρικούπη και της Κουμουνδούρου αναμένουν τις πρώτες δημοσκοπικές επιδόσεις του νέου σχήματος. Αλλά στην πολιτική ζωή της χώρας τα κουκιά είναι πάνω-κάτω μετρημένα. Η «Νέα Αριστερά» είναι πιο πιθανό να αντλήσει από τη δεξαμενή του ΠαΣοΚ και του ΣΥΡΙΖΑ και όχι από αυτή της ΝΔ.
Το bing bang στην κεντροαριστερά
Ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι «η πολυδιάσπαση και ο πολυκερματισμός των προοδευτικών δυνάμεων ανοίγουν το δρόμο για την εδραίωση των συντηρητικών δυνάμεων στη διακυβέρνηση, αλλά και για την εδραίωση της ηγεμονίας των ιδεών της Ακροδεξιάς στις ευρωπαϊκές κοινωνίες». Δεν είπε κάτι περισσότερο από αυτό που δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις. Ότι το ΠαΣοΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ (από μόνοι τους) δεν μπορούν να αποτελέσουν εκλογική απειλή για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Μετριοπαθή στελέχη του χώρου εκτιμούν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την συνεργασία των δυνάμεων της κεντροαριστεράς. Και επισημαίνουν ότι η λέξη προσέγγιση ακόμα και η λέξη συνεργασία, που κάποτε απουσίαζαν πλήρως από το λεξιλόγιο του ΠαΣοΚ, εκφέρονται έστω και με υποσημειώσεις, από το στόμα του Νίκου Ανδρουλάκη. Όσοι μάλιστα γνωρίζουν την ανθρωπογεωγραφία του χώρου, κάνουν λόγο για ώσμωση μεταξύ των 40αρηδων της Χαριλάου Τρικούπη και της «Νέας Αριστεράς».
Θα μπορέσει αυτή η κινητικότητα να οδηγήσει σε ένα αναγκαίο κατά πολλούς, bing bang, στο χώρο της Κεντροαριστεράς; Είναι πολύ πρόωρο να υπάρξει η οποιαδήποτε εκτίμηση. Πολλά θα φανούν στη Βουλή, από τη στάση που θα κρατήσουν σε κρίσιμα νομοσχέδια τα δύο κόμματα. Είναι φανερό πάντως ότι υπάρχουν περιθώρια προσέγγισης του ΠαΣοΚ με τη «Νέα Αριστερά» ενώ δεν φαίνεται να υπάρχουν, όπως λέγεται, με τον ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη και του Πολάκη.
Η εκτίμηση που φαίνεται να είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι ότι το τοπίο στην Κεντροαριστερά και οι όποιες εξελίξεις στο χώρο θα καθοριστούν σε μεγάλο βαθμό από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Αν το άθροισμα του ποσοστού των κομμάτων της κεντροαριστεράς υπολείπεται αυτού της ΝΔ, τότε οι ηγεσίες τους θα βρεθούν μπροστά σε ένα μονόδρομο.
