Ενας από τους πιο ξεχωριστούς και αξιόλογους πολιτιστικούς θεσμούς που πραγματοποιούνται εκτός Αθήνας, το Μουσικό Φεστιβάλ Χίου (https://chiosmusicfestival.gr/), δίνει και εφέτος το «παρών» έως και τις 13 Αυγούστου στον πανέμορφο «τόπο της μαστίχας». Οι καλλιτεχνικοί διευθυντές, Ολγα Holdorff-Μυριαγκού και Λευτέρης Βενιάδης, έχουν ετοιμάσει ακόμη ένα πολυσυλλεκτικό και ενδιαφέρον πρόγραμμα, με εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν σε διάφορα σημεία της Χίου – από το λιμάνι του νησιού μέχρι τον Κάμπο ή τα Μεστά – αλλά και στις γειτονικές Οινούσσες. Η διοργάνωση σηκώνει αυλαία στο Μουσείο Μαστίχας, σήμερα Κυριακή (01/08).
Με την αφορμή της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση η Κατερίνα Παπαδοπούλου και οι Aegean Arc θα παρουσιάσουν τη μουσική παράσταση «Αποτυπώματα της Ελληνικής Επανάστασης στο Αιγαίο», η οποία εστιάζει στον αντίκτυπο της εξέγερσης των Ελλήνων στην προφορική λαϊκή παράδοση και στην ανάδειξή της σε όχημα διαπολιτισμικού διαλόγου: «Μουσικά στιγμιότυπα, τραγούδια που αφηγούνται ιστορίες – άλλοτε πραγματικές και άλλοτε συνυφασμένες με αρχέγονους μύθους – για το ψυχικό σθένος του ανώνυμου Ελληνα και τις καθημερινές μάχες για την ελευθερία, ταξιδεύουν ανά τους αιώνες χάρη στην αφοπλιστική δύναμη της μουσικής και έχουν αφήσει τα δικά τους αποτυπώματα στον μουσικό χάρτη του Αιγαίου». Μιλήσαμε με τη γνωστή μουσικό και τραγουδίστρια και μας έλυσε κάθε απορία σχετικά με την εκδήλωση.
Πώς καταλήξατε στην ιδέα για τη συναυλία «Αποτυπώματα της Ελληνικής Επανάστασης στο Αιγαίο»;
«Τα «Αποτυπώματα» είναι ένας τίτλος που μου ορίζει ένα γενικότερο πλαίσιο διαφορετικών προγραμμάτων, με θέμα την αποτύπωση μουσικών στιγμών, όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι. Δηλαδή σαν μια φωτογραφία μέσα σε μια μακρόσυρτη γραμμή από κίνηση, σαν αποτύπωμα μιας μόνο συγκεκριμένης στιγμής στην αιωνιότητα.
Ετσι, τα «Αποτυπώματα της Ελληνικής Επανάστασης» και λόγω της επετείου, είναι μια παρουσίαση στιγμιοτύπων από τον απόηχο της Επανάστασης στο σήμερα. Μπορεί να είναι μια προσπάθεια να ζήσουμε στιγμές όπως μπορεί να τις έζησαν είτε οι πολεμιστές (άνδρες – γυναίκες) στις επάλξεις είτε οι άνθρωποι στην καθημερινότητά τους στη διάρκεια της κατοχής ή αφηγήσεις γεγονότων. Κατ’ επέκταση θα μιλήσουμε για Επαναστάσεις σε οτιδήποτε μας ελέγχει και προσπαθεί να περιορίσει την ελευθερία μας».
Ποιο παραδοσιακό τραγούδι μπορεί να μη γνωρίζουμε οι περισσότεροι ότι συνδέεται με τον Αγώνα των Ελλήνων για Ανεξαρτησία;
«Τα παραδοσιακά μας τραγούδια, ως τραγούδια του λαού, χωρίς καθορισμένη αρχή και εύχομαι χωρίς τέλος, είναι η ζωή του σε όλες τις εκφράσεις της. Αρα, ένα μεγάλο κομμάτι, που δεν έχουμε συνδέσει με την Επανάσταση, είναι αυτό της καθημερινότητας, όλων των πραγμάτων που δεν έπαψαν να συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του Αγώνα. Οι άνθρωποι δεν έπαψαν να μοχθούν, να τρώνε, να κοιμούνται, να αστειεύονται, να ερωτεύονται, να γεννούν, να πεθαίνουν. Και όλα αυτά μπορούν να συνδεθούν με τον Αγώνα, εφόσον τους συντρόφευαν, τους δυνάμωναν, τους βοηθούσαν να συνεχίσουν να ζουν και να αγωνίζονται».
Εσείς, προσωπικά, πώς αντιλαμβάνεστε το νόημα της 200ής επετείου από την Επανάσταση του 1821;
«Η επέτειος είναι απλώς μια υπενθύμιση. Είναι άλλο ένα αποτύπωμα στην αιωνιότητα. Και ευκαιρία να αναλογιστούμε πως η ελευθερία αυτή δεν είναι δεδομένη. Αλλά και πως ακόμη και αν στα χαρτιά είμαστε ελεύθεροι, στην πραγματικότητα αντιμετωπίζουμε άπειρους περιορισμούς καθημερινά. Νομίζω πως είναι πολύ λεπτή η γραμμή που ορίζει την ελευθερία από τη σκλαβιά και σε μεγάλο βαθμό πολύ προσωπικό το όριο. Αλλα αντέχω εγώ, άλλα αντέχεις εσύ. Ποιος είναι ελεύθερος άραγε;».
Ασχολείστε με την παραδοσιακή μουσική από πολύ νεαρή ηλικία. Υπάρχει τα τελευταία χρόνια η αίσθηση ότι η νεολαία ειδικά την έχει αγκαλιάσει ξανά. Ισχύει αυτό;
«Ισχύει σε μεγάλο βαθμό. Μόνο που αγνοούμε το κομμάτι της επαρχίας που βίωνε όλα αυτά τα χρόνια αυτό που λέμε παραδοσιακή μουσική, χωρίς να το κάνει θέμα. Απλώς άρχισε τώρα η νεολαία των πόλεων περισσότερο να μελετά και να προσπαθεί να καταλάβει αυτό που οι παλαιότεροι γνώριζαν βαθιά. Και να το «κατακτήσει» με κάθε τρόπο. Καλό είναι αυτό. Οσο γίνεται με αγάπη, χωρίς να γίνει αυτοσκοπός. Αλλά θέλει προσοχή, γιατί αυτή η παράδοση δεν χρειάζεται πιστοποιητικά για να κατοχυρωθεί. Και γιατί τα πιστοποιητικά δεν μπορούν στην πραγματικότητα να αποδείξουν επιστημοσύνη στη βιωματικότητα μιας παράδοσης που είναι εξ ορισμού προφορική. Δεν είμαι αντίθετη στην ακαδημαϊκή προσέγγιση, απλώς αλλάζει το αντικείμενο».
Εχετε κάνει μέχρι τώρα στην καριέρα σας πολλές ξεχωριστές συνεργασίες. Ποια θα σας μείνει αξέχαστη;
«Δύσκολο να απαντήσω. Ολες οι μακρόχρονες συνεργασίες που έκανα ήταν για μένα και σχέσεις μαθητείας και με συντροφεύουν για μια ζωή. Η συνεργασία με τη Δόμνα Σαμίου θα έλεγα ότι με σημάδεψε, γιατί νιώθω πως ακόμη παίρνω πράγματα από αυτήν, όσο κι αν ακούγεται περίεργο. Η σχέση με τη Δόμνα ήταν κατά το τέλος σχεδόν οικογενειακή… «Κόρη μου» με έλεγε και ήταν τόσο ωραίο, γιατί ήταν αληθινό. Η Δόμνα ήταν απόλυτα αληθινή. Σίγουρα μεγάλη εμπειρία είναι η συνεργασία με τον Χορντί Σαβάλ (σ.σ.: ισπανογάλλο δεξιοτέχνη της βιόλας ντα γκάμπα), από την άποψη ότι ήρθα σε επαφή με μια πολύ διαφορετική αντιμετώπιση στη μουσική παρουσίαση, πολύ εκλεπτυσμένη, πολύ αξιοσέβαστη. Κάτι που εδώ στην Ελλάδα δύσκολα το συναντάς».
Τι άλλο περιλαμβάνουν τα μελλοντικά επαγγελματικά σχέδιά σας;
«Εχω στο μυαλό μου διάφορα προγράμματα, καλλιτεχνικά και εκπαιδευτικά, που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Εύχομαι σύντομα να γίνουν πράξη».
