Ο Παναγιώτης Λασκαρίδης είναι ένας από τους πλέον επιτυχημένους και δραστήριους έλληνες εφοπλιστές, και την ίδια στιγμή έχει αναπτύξει ένα σημαντικό κοινωφελές έργο, είτε αυτόνομα, είτε μέσω της Ενωσης Εφοπλιστών, είτε μέσω του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη. Με τις πρόσφατες δωρεές των πλοίων γενικής υποστήριξης «ΑΤΛΑΣ Ι» και «ΗΡΑΚΛΗΣ» στο ΠΝ έχει δείξει εμπράκτως πώς αντιλαμβάνεται τον ρόλο της επιχειρηματικής και εφοπλιστικής ελίτ.

Στη συνομιλία του με «Το Βήμα της Κυριακής» εξηγεί τη σημασία της ευεργεσίας στη σημερινή συγκυρία, μιλάει για τον ρόλο, τις ευθύνες και τις παραλείψεις του κράτους και επιμένει εμφατικά στη σημασία και την αναγκαιότητα ενίσχυσης των ΕΔ.

Το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη

Ευεργέτης και ευεργεσία

«Η χρήση της λέξης του ευεργέτη και της ευεργεσίας, όπως πάρα πολλά πράγματα, έχει λίγο φθαρεί. Αν πάρετε τους μεγάλους έλληνες ευεργέτες πριν από 100-150 χρόνια, ήταν άνθρωποι που ξεκίνησαν πάμπτωχοι, έγιναν πάμπλουτοι και στο τέλος άφησαν όλη τους την περιουσία στο Δημόσιο» λέει ο Π. Λασκαρίδης και εξηγεί τη διαφορά: «Σήμερα, σπανίως οι ευεργέτες αφήνουν όλη τους την περιουσία, ή σχεδόν ποτέ. Αφήνουν στα παιδιά τους, στην οικογένειά τους, στις επόμενες γενιές της οικογένειας κ.λπ. και δίνουν ενδεχομένως ένα ποσοστό, το οποίο συνήθως είναι μικρό. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά.

Δεύτερη μεγάλη διαφορά είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει πραγματικά τόσο μεγάλη αναγνώριση του ότι «έβγαλα πολλά λεφτά, άρα πρέπει να επιστρέψω κάποια». Υπήρχε ένα παλιό ρητό, το οποίο έλεγε: «εκ της κοινωνίας ελάβομεν και εις την κοινωνίαν θα αποδώσομεν»».

Γιατί θα αποτύχουν τα «εθνικά ταμεία»

Ωστόσο, το θέμα είναι μάλλον για ποιον σκοπό διατίθενται κάποια χρήματα, όχι αν απλώς κατατίθενται σε κάποιον λογαριασμό. Αλλωστε αυτό μάλλον έχει και κάποια άλλα προβλήματα.

«Ναι» απαντά ο κ. Λασκαρίδης, επισημαίνει όμως και αυτό: «Πριν δούμε τον σκοπό, να δούμε τον τύπο, τη διαδικασία. Είναι τρομερό το πόσοι άνθρωποι θέλουν να βοηθήσουν, είτε με λίγα χρήματα, είτε με πολλά, είτε με πάρα πολλά, αλλά απέχουν και δεν θέλουν με τίποτα να δώσουν «ζωντανά» χρήματα. Γιατί; Διότι έχουν απίστευτη δυσπιστία ως προς το αν αυτά θα τα διαχειριστούν κάποιοι με σωστό τρόπο. Και γι’ αυτό τον λόγο, όλες αυτές οι συζητήσεις και προσπάθειες και εκκλήσεις, να κάνουμε εθνικό ταμείο, εθνικό ταμείο του στόλου, εθνικό ταμείο ομογένειας κ.λπ., δεν πρόκειται να επιτύχουν. Αυτό είναι απολύτως σίγουρο, διότι κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη στο κράτος ότι θα διαχειριστεί τίμια τα χρήματα. Αυτό το θέμα το έχει επιτέλους καταλάβει το κράτος. Και εκεί έχει βοηθήσει κάπως η κυβέρνηση, με ορισμένες σχετικά πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις. Τι σημαίνει αυτό; Σου λέει, «θέλω αυτό, φτιάξ’ το εσύ και δώσ’ το μου». Εκεί πράγματι δεν τίθεται θέμα κακοδιαχείρισης και η διαδικασία απλοποιείται. Από ό,τι γνωρίζω, αυτή τη στιγμή, ό,τι γίνεται, γίνεται με αυτόν τον τρόπο».

Με τις πρόσφατες δωρεές των πλοίων γενικής υποστήριξης «ΑΤΛΑΣ Ι» και «ΗΡΑΚΛΗΣ» στο ΠΝ έχει δείξει εμπράκτως πώς αντιλαμβάνεται τον ρόλο της επιχειρηματικής και εφοπλιστικής ελίτ.

Η τουρκική απειλή και το μήνυμα

Τον Ιανουάριο, κατά την ομιλία του στην παρουσίαση των επετειακών δράσεων της «Πρωτοβουλίας 1821-2021» (πρόκειται για τη συνεργασία των 15 μεγαλύτερων κοινωφελών ιδρυμάτων της χώρας για τα 200 χρόνια της Επανάστασης, όπου συμμετέχει το «Ιδρυμα Αικ. Λασκαρίδη»), ο Π. Λασκαρίδης έκανε μια πολύ συγκεκριμένη αναφορά στην τουρκική απειλή. Λίγους μήνες αργότερα δώριζε το δεύτερο πλοίο γενικής υποστήριξης στο ΠΝ. Δεδομένης της κρίσιμης κατάστασης σήμερα, θα μπορούσε να σταλεί ένα μήνυμα, αν π.χ. οι εφοπλιστές αναλάμβαναν κάποιο μέρος εξοπλιστικών δαπανών, συντήρησης ή εκσυγχρονισμού των ΕΔ. Είναι εφικτό κάτι τέτοιο;

«Εγώ πιστεύω ότι δεν είναι εφικτό» απαντά και εξηγεί: «Ο λόγος είναι ότι στο μεγάλο σώμα των εφοπλιστών, η δαπάνη για τις ΕΔ δεν θεωρείται τόσο επείγουσα ανάγκη».

Οπως λέει, και λόγω επαγγέλματος και λόγω ενδιαφέροντος και λόγω ναυτιλίας, ο ίδιος γνώριζε κάποια πράγματα: «Με την πολιτεία και με την ηγεσία έχουμε μιλήσει πολλές φορές για το θέμα των ΕΔ. Βέβαια σε σχετικά χαμηλό επίπεδο. Και ο λόγος είναι ότι η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία δεν φαντάζεται ή δεν τολμά να ζητήσει πολύ μεγάλα πράγματα, τα οποία θα μπορούσε να ζητήσει, αλλά όχι φανερά και επισήμως. Δηλαδή, η κορυφή της πολιτείας, συνήθως ο Πρωθυπουργός, ο οποίος ξέρει τους 50 πλουσιότερους ανθρώπους στην Ελλάδα – έναν-έναν, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία – θα πρέπει να οργανώσει κάποια κίνηση».

Ο κ. Λασκαρίδης υπογραμμίζει ότι η ανάγκη στις ΕΔ είναι μεγάλη και ότι απαιτούνται πάρα πολλά χρήματα. «Μιλάμε για 1 ή 2 δισ., για κάποιο νέο πρόγραμμα, αν θα γίνουν π.χ. κάποιες μετατροπές φρεγατών. Αυτό δεν θα γίνει από ιδιώτες» λέει.

Οι ιδιώτες και το καθήκον

Συμπληρώνει όμως και ότι οι ιδιώτες ή κάποιοι από αυτούς έχουν το καθήκον να πιέσουν την πολιτεία να το κάνει, διότι η πολιτεία δεν το κάνει. Για ποιον λόγο; «Αυτό συμβαίνει ξεκάθαρα για πολιτικάντικους λόγους. Και η προηγούμενη κυβέρνηση και η σημερινή έδωσαν επιδόματα της τάξης των 700 εκατομμυρίων, θα δώσουν τώρα αναδρομικά κάποια δισ., ενώ θα μπορούσαν κάλλιστα να αναδιοργανώσουν τις ΕΔ και να τις βοηθήσουν, γιατί χρειάζονται βοήθεια».

«Δεν το έχουμε δει σωστά»

Επισημαίνει δε και το εξής: «Σκεφτείτε να ήταν οι ΕΔ μας πιο ισχυρές. Θα ενεργούσε με τον ίδιο τρόπο η Τουρκία; Προφανέστατα όχι. Τώρα ταξιδεύει ο υπουργός Εξωτερικών, έχει διαρκείς τηλεφωνικές επικοινωνίες ο Πρωθυπουργός, κινητοποιείται ο Στόλος, μπαινοβγαίνει στον Ναύσταθμο, μαχητικά πετούν σε αναχαιτίσεις κ.λπ. Και μόνο αυτά να είχαμε γλιτώσει σε μεροκάματα, θα ήμασταν πολύ καλύτερα. Δεν το έχουμε δει σωστά νομίζω».

Ποιες είναι οι δυνατότητες, αν θέλει κάποιος να είναι ρεαλιστής; «Υπάρχουν πράγματα να διορθωθούν και να έχουν ένα πολύ καλό value for money, τα οποία είναι στο πλαίσιο των δυνατοτήτων πολλών εφοπλιστών, επιχειρηματιών και βιομηχάνων. Επιμένω ότι εκεί πρέπει να υπάρχει μια πίεση εκ των άνω. Τώρα, αν θα είναι ο Πρωθυπουργός, αν μπορεί να συνεννοηθεί και με τον αρχηγό της αντιπολιτεύσεως και όλοι μαζί και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, να φωνάξουν 50 άτομα και να τους πουν, «εισφέρετε από ένα εκατομμύριο ο καθένας να φτιάξουμε 10 πράγματα στο Ναυτικό, στην Αεροπορία και στον Στρατό». Από πλευράς ποσών, αυτά είναι αστεία».

Τον Ιανουάριο, κατά την ομιλία του στην παρουσίαση των επετειακών δράσεων της «Πρωτοβουλίας 1821-2021» (πρόκειται για τη συνεργασία των 15 μεγαλύτερων κοινωφελών ιδρυμάτων της χώρας για τα 200 χρόνια της Επανάστασης, όπου συμμετέχει το «Ιδρυμα Αικ. Λασκαρίδη»), ο Π. Λασκαρίδης έκανε μια πολύ συγκεκριμένη αναφορά στην τουρκική απειλή.

Οραμα, λαός, ηγεσία

Μήπως όλα αυτά έχουν να κάνουν με κάποιο όραμα που πρέπει να υπάρχει και να υπηρετείται για λογαριασμό της χώρας;

«Θα σας πω το εξής: Ο περιβόητος Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος διέλυσε την Ελλάδα της Μικράς Ασίας, μετά το ’22, αν και απόλυτος κυρίαρχος στην Τουρκία, είχε και αυτός πολλά προβλήματα. Ελεγε λοιπόν τότε ότι για να προοδεύσει ένα έθνος πρέπει να συντρέχουν τρεις συνθήκες. Πρώτον, να υπάρχει ένα όραμα. Εγώ πιστεύω ότι στην Ελλάδα σήμερα υπάρχει ένα τέτοιο όραμα, το οποίον είναι, κατά τη δική μου γνώμη προφανώς, να γίνουμε ένα μοντέρνο, ευημερούν, ευρωπαϊκό κράτος. Δεύτερον, ο λαός πρέπει να πιστέψει σε αυτό το όραμα. Σήμερα, νομίζω ότι και αυτό σχεδόν το έχουμε καταφέρει. Οσοι δεν ήθελαν την Ευρώπη, το ευρώ ή τη Μέρκελ κι έλεγαν ότι όλοι αυτοί είναι κακοί άνθρωποι που μας τρώνε τα λεφτά, πιστεύω ότι έχουν ελαχιστοποιηθεί.

Η τρίτη συνθήκη είναι να υπάρχει μια ισχυρή, αξιόπιστη ηγεσία.

Η σύνδεση όλων αυτών με τα προηγούμενα είναι και το θέμα της Πρωτοβουλίας για το ’21, που είναι και μια πρωτοφανής για τη χώρα κοινή προσπάθεια 15 ιδιωτικών ιδρυμάτων. Θα μου πείτε, θα αλλάξει ο κόσμος με αυτό; Τι να σας πω, δεν αποκλείεται».