Με αφορμή δημοσίευμα στο ΒΗΜΑScience της περασμένης Κυριακής λάβαμε από τον κ. Δημήτρη Κουκουλόπουλο την παρακάτω επιστολή την οποία και δημοσιεύουμε ακολουθούμενη από την απάντηση του κ. Άλκη Γαλδαδά.
Επιστολή
Αξιότιμε κ. Διευθυντά,
Σας γράφω με αφορμή ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε σήμερα Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2019 στο ένθετο Science της εφημερίδας «Βήμα της Κυριακής» σχετικά με τη δουλειά μου πάνω στην εικασία των Duffin-Schaeffer. Το άρθρο περιέχει ορισμένες ανακρίβειες τις οποίες παραθέτω.
– Στην αρχή του άρθρου αναφέρεται ότι για κάποια περίοδο ήμουνα στο Χάρβαρντ. Όμως, δεν έχω ποτέ επισκεφτεί το Χάρβαρντ. Εκτός από τα πανεπιστήμια που αναφέρονται στο δημόσια διαθέσιμο βιογραφικό μου, επισκέφτηκα το Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών του Πρίνστον το ακαδημαϊκό έτος 2009-10, αλλά όχι ως επίσημα προσκεκλημένος. Ακολούθησα απλά τον επιβλέποντα καθηγητή του διδακτορικού μου Κέβιν Φορντ, ο οποίος έλαβε μέρος σε μια επιστημονική δραστηριότητα που διάρκεσε ένα χρόνο.
– Το άρθρο αναφέρει επίσης ότι ο συνεργάτης μου Τζέιμς Μέιναρντ δούλευε καιρό στην εικασία χωρίς αποτέλεσμα και ζήτησε τη βοήθειά μου. Αυτός ο ισχυρισμός είναι εντελώς εσφαλμένος. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε μαζί στο πρόβλημα, από το μηδέν. Ο Μέιναρντ μου ανέφερε το πρόβλημα το 2017 μιας και βρεθήκαμε από κοινού για ένα εξάμηνο στο ινστιτούτο Μαθηματικών Ερευνών του Μπέρκλει κι είχαμε ήδη συνεργαστεί με επιτυχία σε ένα άλλο πρότζεκτ. Αξίζει να σημειωθεί επίσης εδώ ότι ο Μέιναρντ είναι κορυφαίος και παγκοσμίως γνωστός αριθμοθεωρητικός για τη δουλειά του πάνω στην κατανομή των πρώτων αριθμών.
– Το άρθρο έχει πασιφανώς αντιγράψει περιεχόμενο άλλων άρθρων και συνεντεύξεων χωρίς να αναφέρει τις πηγές του. Η φράση που μου αποδίδεται σε εισαγωγικά στο τέλος της πρώτης στήλης ειπώθηκε στη συνέντευξή μου στο ΑΜΠΕ και στον κ. Κουταβά, διαθέσιμη εδώ: www.amna.gr/home/article/384225/D-Koukoulopoulos-35chronos-Ellinas-eluse-mathimatiko-grifo-78-eton—. Επίσης, υπάρχουν κοινά στοιχεία με το άρθρο του Quanta Magazine www.quantamagazine.org/new-proof-settles-how-to-approximate-numbers-like-pi-20190814/ και του Scientific American www.scientificamerican.com/article/new-proof-solves-80-year-old-irrational-number-problem/ στην περιγραφή του προβλήματος, όπως και στα σχόλια συναδέλφων για την απόδειξη. Σας παραπέμπω ενδεικτικά σε φράσεις των Τζεφ Βάαλερ και Μπεν Γκριν στο άρθρο του Quanta.
Ο κ. Γαλδαδάς δεν επικοινώνησε μαζί μου για να επιβεβαιώσει ότι το επιστημονικό κομμάτι και τα βιογραφικά στοιχεία είναι σωστά. Μου ζήτησε μόνο
απαντήσεις σε δύο ερωτήσεις εκπαιδευτικού περιεχομένου την Τρίτη 5 Νοεμβρίου, ζητώντας μου να απαντήσω αν δύναμαι εντός της ημέρας. Η πολύ στενή προθεσμία και το γεγονός ότι βρισκόμουν σε συνέδριο στη Γερμανία (όπου παρεμπιπτόντως παρουσιάσαμε με το Μέιναρντ τη δουλειά μας) δε μου επέτρεψε να απαντήσω.
Με θλίβει βαθιά να βλέπω τέτοια προχειρότητα, αυθαιρεσία και υπερβολή στο επιστημονικό ρεπορτάζ μιας από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της Ελλάδας, την οποία και διαβάζω τακτικά.
Προς αποκατάσταση της αλήθειας, σας παρακαλώ να διορθώσετε το άρθρο όταν αυτό δημοσιευτεί ηλεκτρονικά, όπως και να δημοσιεύσετε αυτή την επιστολή στην προσεχή έκδοση του Βήματος.
Με εκτίμηση, Δημήτρης Κουκουλόπουλος,
Αναπληρωτής καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ
Απάντηση
1. Είναι αποδεκτό πως ο κ. Κουκουλόπουλος έχει δίκιο και καλό είναι αυτό να αναφερθεί και να διορθωθεί το ότι από λάθος γράφτηκε το όνομα του πανεπιστημίου Χάρβαρντ αντί για το όνομα του Πανεπιστημίου του Πρίνστον.
2. Στο άρθρο του επιστημονικού περιοδικού Scientific American υπάρχει η εξής παράγραφος:
«A University of York professor suggested Maynard tackle the Duffin-Schaeffer conjecture after he gave a talk there. “I think he had an intuition that it might be beneficial to get someone slightly outside of that immediate field,” says Maynard. That intuition turned out to be correct, although it would not bear fruit for several years. Long after that initial conversation, Maynard suggested a collaboration to Koukoulopoulos on a suspicion that his colleague had relevant expertise».
Αν μάλιστα εστιάσουμε στην φράση: Long after that initial conversation, Maynard suggested a collaboration to Koukoulopoulos ποιος δεν καταλαβαίνει ότι πρώτα έγινε η συζήτηση με κάποιον καθηγητή, επωάστηκε η ιδέα στο μυαλό του Μέιναρντ για αρκετό καιρό μετά την πρώτη εκείνη συζήτηση και μετά έγινε η πρόταση προς τον κ. Κουκουλόπουλο χωρίς αυτό να ενέχει κάποιο υπαινιγμό.
Ας συγκρίνει λοιπόν ο αναγνώστης και τα όσα γράφτηκαν στην επίμαχη παρουσίαση στο ΒΗΜΑ:
«Ο Τζέιμς Μέιναρντ παιδευόταν για καιρό με την εικασία των Αμερικανών Ντάφιν και Σέφερ για να ζητήσει τελικά την βοήθεια του Δημήτρη Κουκουλόπουλου επειδή ο Έλληνας συνάδελφός του, έχοντας ως πεδίο εξειδίκευσης την Αναλυτική Θεωρία των αριθμών θα μπορούσε να βοηθήσει αποφασιστικά στο να προχωρήσουν μέσα από πιο απάτητους έως τότε δρόμους οι δυο τους στην λύση ενός προβλήματος που έμενε άλυτο επί δεκαετίες».
Και εδώ δεν χωράει ούτε καν το επιχείρημα ότι ΤΟ ΒΗΜΑ βασίστηκε σε αναξιόπιστη πηγή διότι ο κ. Κουκουλόπουλος είχε ήδη ευχαριστήσει την συγγραφέα του άρθρου με ανάρτησή του στο τουίτερ: Many thanks to Leila Sloman @slomanleila for the interview.
3. «Το άρθρο έχει πασιφανώς αντιγράψει περιεχόμενο άλλων άρθρων…». Εδώ ο κ. Κουκουλόπουλος συγχέει την ενημέρωση με την αντιγραφή. Αλλοίμονο αν κάποιος που γράφει για το ΒΗΜA-Science για το θέμα που πραγματεύεται δεν είναι ενημερωμένος ως προς το τι έχει γραφτεί σχετικά με συγκεκριμένο θέμα από έντυπα όπως τα Scientific American, Wired, Quanta. Αλλά θα πρέπει όταν επιμένει να χρησιμοποιεί την λέξη «αντιγράφω» να υποδεικνύει ακριβώς το κείμενο που εντόπισε να έχει αντιγραφεί. Αν και όπως φαίνεται και από την χρήση που κάνει και σε άλλες λέξεις στο κείμενό του μάλλον έχει ξεχάσει πια την βαρύτητα κάποιων ελληνικών λέξεων.
4. Του υποβλήθηκαν δυο ερωτήσεις που δεν χρειαζόταν να καθίσει να σκεφθεί πώς θα εξηγήσει κάποια δύσκολη μαθηματική έννοια ακριβώς γιατί εκτιμήθηκε πως μπορεί να μην υπήρχε ο απαιτούμενος χρόνος για κάτι τέτοιο. Εφ’ όσον αρνήθηκε στην 1 η ώρα την νύχτα πλέον λέγοντας ότι δεν έχει χρόνο και είναι σε συνέδριο κλπ δεν υπήρχε τρόπος να επικοινωνήσουμε ξανά. Αν είχε απαντήσει θετικά θα του είχε σταλεί το αντίστοιχο κομμάτι που θα τον αφορούσε. Όλοι όσοι έχουν συνεργαστεί με το ΒΗΜA-Science για την κατάρτιση ενός άρθρου που τους αφορά είναι μάρτυρες ότι πάντοτε βλέπουν τα στοιχεία που τους αφορούν και γι’ αυτό δεν είχαμε στο παρελθόν ούτε έναν που να έχει διαμαρτυρηθεί για τον ίδιο λόγο. Ο κ. Κουκουλόπουλος σε αυτό είναι ο πρώτος.
5. «…για να επιβεβαιώσει ότι το επιστημονικό κομμάτι και τα βιογραφικά στοιχεία είναι σωστά». Τελικά από το κείμενο, πέρα από το ότι γράφτηκε η λέξη Χάρβαρντ αντί για Πρίνστον δεν υπάρχει κάποια άλλη ουσιαστική παρατήρηση εκ μέρους του για λάθος σε βιογραφικά στοιχεία ή για τα μαθηματικά.
6. Το ότι παραλήφθηκε η αναφορά στο Μακεδονικό Πρακτορείο ήταν ένα εντελώς τυχαίο συμβάν και αποδεικνύεται πως δεν υπήρχε πρόθεση για κάτι ύποπτο από το ότι υπήρχαν εισαγωγικά και αποδιδόταν τα όσα είπε κατά λέξη.
7. «Με θλίβει βαθιά να βλέπω τέτοια προχειρότητα, αυθαιρεσία και υπερβολή». Εδώ είναι που μάλλον οι λέξεις έχουν χάσει την σημασία τους από την χρήση που τους κάνει ο κ. Κουκουλόπουλος. Πού ακριβώς υπάρχει αυθαιρεσία, πού γράφτηκε κάποια υπερβολή; Μήπως όμως η υπερβολή βρίσκεται στην αντίδρασή του; Διότι εκτός των άλλων βιάστηκε να αναρτήσει στο Facebook και να ανακοινώσει μέσωTwitter το παραπάνω κείμενο που απέστειλε στον διευθυντή της εφημερίδας χωρίς να περιμένει την απάντηση της άλλης πλευράς. Και το ερώτημα είναι πλέον αν θα θελήσει να αναρτήσει και αυτήν την απάντηση στα όσα καταμαρτυρεί στο επιστημονικό ρεπορτάζ του Βήματος.
