Μια δεύτερη ευκαιρία για μια καλύτερη ζωή

Την περασμένη εβδομάδα μέσα σε 24 ώρες 328 μετανάστες πέρασαν από τα τουρκικά παράλια στη Λέσβο, αριθμός που θυμίζει το καλοκαίρι του 2015, όταν εκατοντάδες άνθρωποι περνούσαν με βάρκες κάθε είδους τα νερά του Αιγαίου, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο μακριά από πολεμικές συρράξεις. Ανάμεσά τους βρίσκονται και νέοι οι οποίοι διέκοψαν αιφνίδια τις σπουδές τους και εκτός από μια καλύτερη ζωή στη Γηραιά Ηπειρο αναζητούν και μια δεύτερη ευκαιρία για να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.

Η Μπέιντα, ο Χασιμπουλάχ, ο Φριντούν και ο Μαχμούντ είναι τέσσερις νέοι που έφτασαν στην Ελλάδα το 2016 και από τον Φεβρουάριο συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα «Education Unites: From Camp to Campus», σε συνεργασία με το Deree – Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, το Αμερικανικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης – Anatolia και την Perrotis College – Αμερικανική Γεωργική Σχολή.

Οι τέσσερις νέοι ανήκουν στους 148 τυχερούς φοιτητές, από 20 διαφορετικές χώρες, που έλαβαν τις υποτροφίες της πρεσβείας και τη δυνατότητα να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους με την παροχή γνώσεων και δεξιοτήτων. Επίσης θα μπορούν να συγκεντρώσουν «εκπαιδευτικές μονάδες», που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν είτε παραμείνουν στη χώρα μας είτε μετακινηθούν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα στο μέλλον.

Κατά τη διάρκεια ενός δημιουργικού μαραθωνίου που διοργάνωσε η πρεσβεία σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Impact Hub, μια νεαρή Σύρα ανέβηκε στο βήμα και εκμυστηρεύθηκε στο κοινό ότι αυτό που της λείπει είναι η πρόσβαση στην εκπαίδευση. «Αυτή η νεαρή ήταν η έμπνευση για εμάς. Καθώς την παρακολουθούσαμε, σκεφτήκαμε να κάνουμε κάτι που θα μπορούσε να δώσει υποτροφίες, αλλά και ελπίδα σε αυτούς τους νέους. Η στήριξη προσφύγων και μεταναστών είναι μέρος των δραστηριοτήτων μας. Ετσι συνεργαστήκαμε με τα τρία εκπαιδευτικά ιδρύματα και ύστερα από χρηματοδότηση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών προσφέραμε τον Οκτώβριο 100 υποτροφίες στην Αθήνα και 100 στη Θεσσαλονίκη» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» η κυρία Ελένη Αλεξάκη, σύμβουλος πολιτιστικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων της πρεσβείας των ΗΠΑ.

Η οικογένεια του Φριντούν Τζοΐντα αποφάσισε να εγκαταλείψει το Αφγανιστάν έπειτα από χρόνια διώξεων για τη στάση της απέναντι στη διεφθαρμένη κυβέρνησης της χώρας. Υστερα από ένα ταξίδι μηνών έφτασε μαζί με τα δύο του αδέλφια, Τζαλάλ και Φαρντίν, στη Λέσβο και μεταφέρθηκαν στον καταυλισμό προσφύγων στη Μόρια. «Η κατάσταση ήταν τόσο πολύ δύσκολη που δεν θέλω να τη θυμάμαι. Γυναίκες και παιδιά να κοιμούνται κάτω από τον καυτό ήλιο χωρίς καταφύγιο. Περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι στέκονταν στην ουρά για φαγητό. Δεν ήθελα να αποκτήσω ψυχολογικά προβλήματα, ούτε να αυτοκτονήσω» περιγράφει ο Φριντούν.

Πολύ σύντομα τα τρία αδέλφια ανακάλυψαν ότι όσοι ζούσαν στη Μόρια βρίσκονταν εκεί για μήνες και ότι «όσοι έρχονταν για να μας μιλήσουν έψαχναν απλά την τέλεια φωτογραφία. Τότε άρχισα να δημιουργώ με το κινητό μου μικρά βίντεο περιγράφοντας τη ζωή των προσφύγων μέσα στον καταυλισμό. Μέχρι στιγμής έχω ετοιμάσει δύο ντοκιμαντέρ, μία ταινία και μερικά βίντεο μικρής διάρκειας» αναφέρει ο Φριντούν, ο οποίος δούλευε ως εικονολήπτης σε τηλεοπτικές παραγωγές στο Αφγανιστάν, ενώ παράλληλα σπούδαζε προγραμματισμό.

Αφήνοντας τις άσχημες αναμνήσεις πίσω του έχει θέσει ως προτεραιότητά του να συνεχίσει τις σπουδές του. «Το πρόγραμμα «Education Unites» ήταν ο λόγος που ήρθα στην Αθήνα από τη Λέσβο. Εψαχνα κάποιον τρόπο να συνεχίσω τις σπουδές μου, αλλά το γεγονός ότι δεν είχα επίσημα έγγραφα δεν μου επέτρεπε την έξοδο από τη χώρα. Τότε ένας φίλος μού έστειλε το link, δήλωσα συμμετοχή και με επέλεξαν» καταλήγει.

Η Μπέιντα Μασντάνι σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Χαλεπιού στη Συρία και για πέντε χρόνια εργαζόταν ως δικηγόρος, ώσπου οι βομβαρδισμοί κατέστρεψαν το γραφείο της. Το πρώτο διάστημα στην Ελλάδα ήταν δύσκολο, καθώς δεν μπορούσε να βγάλει τα κατάλληλα έγγραφα για να μετεγκατασταθεί στη Γερμανία. «Θέλω να συνεχίσω με τη δικηγορία και ειδικά στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εάν καταφέρω να πάω στη Γερμανία, θα μπορέσω να συνεχίσω τις σπουδές μου εκεί» λέει με ένα χαμόγελο στα χείλη.

Ο 22χρονος Χασιμπουλάχ Ασάντι σπούδασε και αυτός νομικά, αλλά στο Αφγανιστάν. «Εφυγα από τη χώρα μου για πολιτικούς λόγους. Μου είναι δύσκολο να σας περιγράψω το τι έχω βιώσει στην Ελλάδα τα δύο τελευταία χρόνια. Ομως εδώ τα πράγματα είναι πιο εύκολα για εμάς από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη» τονίζει. Ξεκίνησε και εκείνος τα μαθήματα στο Deree τον Φεβρουάριο και το όνειρό του είναι να ειδικευθεί στο ποινικό δίκαιο.

Ξεκίνησε να σπουδάσει ψυχολογία, όμως στην πορεία συνειδητοποίησε ότι το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν είχε μέλλον στη χώρα του. Με τη βοήθεια ενός φίλου του ο 21χρονος Μαχμούντ άρχισε να μαθαίνει φωτογραφία στη Βαγδάτη. «Σιγά-σιγά το ταλέντο μου αναγνωρίστηκε και έχω αρχίσει να γίνομαι γνωστός. Δύο χρονιές κέρδισα το πρώτο βραβείο του καλύτερου φωτογράφου» σχολιάζει. Του άρεσε να φωτογραφίζει πορτρέτα ηλικιωμένων ανθρώπων, γιατί, όπως λέει, τα μάτια και τα χαρακτηριστικά του προσώπου δείχνουν την ιστορία τους. Μέσω του προγράμματος δηλώνει ότι απέκτησε και πάλι την αυτοπεποίθησή του. «Μιλάω με μεγαλύτερη άνεση στον κόσμο που συναντώ. Θέλω να συνεχίσω τη φωτογραφία, όμως είναι δύσκολο να βρω δουλειά εδώ, γιατί δεν μιλάω ελληνικά» εκμυστηρεύεται.

Η διδασκαλία αλλιώς

Το πρόγραμμα της πρεσβείας των ΗΠΑ δεν άλλαξε τη ζωή μόνο των περίπου 150 φοιτητών που συμμετέχουν, αλλά και των καθηγητών τους. Πριν μπει στην αίθουσα για το πρώτο μάθημα, η κυρία Αρτεμις Μιχαήλ, καθηγήτρια Αγγλικών στο Deree, αισθανόταν αμήχανα. Μετά τις πρώτες συστάσεις η αγωνία της εξαφανίστηκε. «Η μόνη τους διαφορά από τους υπόλοιπους φοιτητές μου είναι η ιστορία που κουβαλούν» σχολιάζει.
Το ενδιαφέρον των υποψήφιων σπουδαστών ήταν ανέλπιστο, με τις αιτήσεις για κάθε εξάμηνο να φτάνουν τις 300-400. «Εκπλαγήκαμε όταν ξεκίνησε η όλη διαδικασία και αυτό που αντιληφθήκαμε είναι ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ανάγκη και όρεξη από νέους ανθρώπους για μάθηση. Πρόκειται για άτομα με σημαντικές επιτυχίες στο παρελθόν που έχουν γνώσεις, εμπειρίες και πραγματικά θα ξεχώριζαν σε οποιαδήποτε άλλη κοινότητα φοιτητών» σημειώνει η κυρία Κάθλιν Μακ Ντόνελ, σύμβουλος του προγράμματος. Σπουδαστές και καθηγητές δημιούργησαν μια ισχυρά δεμένη κοινότητα. Οι σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί με τους σπουδαστές έχουν ξεπεράσει τα στενά όρια ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.