Μακρόν ο Αντικομφορμιστής

Η Μαρίν Λεπέν, η αρχηγός του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία, μπορεί να είναι ιδρυτικό μέλος της λεγόμενης πλέον «Εθνικιστικής Διεθνούς», αλλά δεν είναι η μόνη «αντισυμβατική» πολιτικός η οποία πηγαίνει καλά στις δημοσκοπήσεις της χώρας της για τις προεδρικές εκλογές της άνοιξης.

Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι επίσης ένας αντικομφορμιστής, αλλά πολύ διαφορετικού τύπου. Αφού υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομίας, Βιομηχανίας και Ψηφιακών Υποθέσεων υπό τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, ίδρυσε το δικό του πολιτικό κίνημα «En Marche!» («Εμπρός!») και μπήκε στην κούρσα για την προεδρία ως ανεξάρτητος. Ο Μακρόν συγκεντρώνει ποσοστό περίπου 20% από τον πρώτο γύρο τον Απρίλιο. Αυτό εμφανίζεται ανεπαρκές για να δώσει ώθηση στον δεύτερο γύρο τον Μάιο, όταν οι δύο κύριοι υποψήφιοι θα αναμετρηθούν για να εκλεγεί ο νικητής.

Οι κύριοι αντίπαλοι του πρώτου γύρου είναι η Λεπέν που συγκεντρώνει ένα ποσοστό περίπου 27% στις δημοσκοπήσεις και ο δεξιός Φρανσουά Φιγιόν, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός υπό τον προηγούμενο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί. Αλλά η υποψηφιότητα του Φιγιόν είναι τώρα σε αμφισβήτηση μετά τις αποκαλύψεις ότι προσέλαβε τη γυναίκα του και τα παιδιά του σε πλασματικές θέσεις στο Δημόσιο όταν υπηρετούσε στην Εθνοσυνέλευση. Εν τω μεταξύ, ο αριστερός υποψήφιος Μπενουά Αμόν έχει εκτοξευθεί στις δημοσκοπήσεις από τότε που νίκησε τις προκριματικές εκλογές του Σοσιαλιστικού Κόμματος και τώρα πλησιάζει το 20%.

Αν και ο Μακρόν έχει τοποθετήσει τον εαυτό του εναντίον της παλιάς Αριστεράς και της παλιάς Δεξιάς, δεν είναι ούτε δεξιός ή αριστερός λαϊκιστής, ούτε ένας παραδοσιακός κεντρώος. Ο Μακρόν διεξάγει εκστρατεία για ψήφους από όλα τα τμήματα της κοινωνίας. Εχει προσπαθήσει να επικοινωνήσει με εργάτες που αισθάνονται προδομένοι από το «σύστημα» και έχουν απειληθεί από την παγκοσμιοποίηση και τις νέες τεχνολογίες. Αλλά αναζητεί επίσης υποστήριξη από μεταρρυθμιστές και επιχειρηματίες, οι οποίοι θέλουν ένα πιο ελεύθερο οικονομικό περιβάλλον.

Δεν έχει ακόμη διαμορφώσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Αλλά ο Ζαν Πιζανί-Φερί, ένας από τους κορυφαίους οικονομολόγους στη Γαλλία, πρόσφατα πήρε την απόφαση να γίνει επικεφαλής του προγράμματος του Μακρόν. Μέχρι τώρα ο Μακρόν έχει δώσει έμφαση σε έναν τύπο κοινωνικής αλληλεγγύης.

Σε αντίθεση με άλλους αντικομφορμιστές, η εκστρατεία του Μακρόν θα είναι θετική. Πιθανόν θα αποφύγει επικριτικές επιθέσεις σε άλλους υποψηφίους, υπερασπιζόμενος ότι η Γαλλία έχει περισσότερα να κερδίσει από συλλογικές μεταρρυθμίσεις παρά από το να κηρύσσει πόλεμο σε συγκεκριμένες ομάδες. Ο Μακρόν είναι συνεπώς ένα τίποτα μπροστά στους σημερινούς λαϊκιστές. Με το να χρησιμοποιεί λογικά επιχειρήματα και να επικαλείται ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αξίες προσπαθεί να ανανεώσει την Αριστερά, το «σπίτι του» όπως λέει, όπως και τμήματα της Δεξιάς. Και είναι ένας βαθιά πιστός οπαδός της ενωμένης Ευρώπης, υποστηρίζοντας προτάσεις για εγκαθίδρυση ενός οικονομικού υπουργού ευρωζώνης.

Ο Μακρόν οραματίζεται μία περισσότερο ενωμένη Ευρώπη, στηριζόμενη στην αποκέντρωση. Υποστηρίζει τοπικές αποφάσεις, όπου αυτό είναι εφικτό και αποτελεσματικό, αλλά και αποφάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου αυτό είναι κατάλληλο. Το κλειδί είναι ότι αυτές οι διαδικασίες πρέπει να είναι ευέλικτες και να δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετέχουν. Αναγνωρίζει ότι η διαμοιρασμένη κυριαρχία θα κάνει την Ευρώπη πιο ισχυρή, και με αυτόν τον τρόπο θα ενδυναμώσει τους πολίτες της. Και βλέπει την παγκοσμιοποίηση ως ένα καλό πράγμα, αλλά καταλαβαίνει ότι πρέπει να διοικείται μέσα από ανθεκτικές, αποτελεσματικές, διεθνείς συμφωνίες και οργανισμούς.

Οι δημοσκοπήσεις προς το παρόν κυμαίνονται, λόγω του σκανδάλου του Φιγιόν και της εκτόξευσης της υποστήριξης προς τον Αμόν. Αλλά εάν ο Μακρόν περάσει στον δεύτερο γύρο, θα αποτελέσει μια μεγαλύτερη απειλή για τη Λεπέν από ό,τι θα ήταν ένας δεξιός υποψήφιος. Θα μπορούσε να είναι εκείνος που θα αναστατώσει τα σχέδια της Εθνικιστικής Διεθνούς.

Πράγματι, η νίκη του Μακρόν θα μπορούσε να εισαγάγει μια αντίθετη τάση στον λαϊκισμό ο οποίος σαρώνει την υφήλιο, δίνοντας ελπίδα σε όσους ανησυχούν για την άνοδο του λαϊκισμού και του υπερεθνικισμού. Η εναλλακτική θα μπορούσε να είναι μία νίκη της Λεπέν και ένα βήμα πίσω στη δεκαετία του ’30, όταν τόσο πολλές χώρες γύρισαν την πλάτη τους στη διεθνή συνεργασία και στις συλλογικές λύσεις σε κοινά προβλήματα.