TO BHMA/ PROJECT SYNDICATE
Στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη του προεδρικού υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Γαλλίας, ο Φρανσουά Φιγιόν επικράτησε άνετα επί του αντιπάλου του Αλέν Ζιπέ, λαμβάνοντας σχεδόν το 67% των ψήφων.
Πριν από δύο εβδομάδες, το ενδεχόμενο μιας σαρωτικής νίκης για τον πολιτικό που, τουλάχιστον φαινομενικά, ήταν το αουτσάιντερ, θεωρούταν απίθανο. Αναμενόταν πως ο Ζιπέ, δήμαρχος του Μπορντώ και πρώην υπουργός του Ζακ Σιράκ, θα κέρδιζε το άλλο φαβορί, τον πρώην πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, στον δεύτερο γύρο της εκλογικής αναμέτρησης. Αλλά τελικά, ο Φιγιόν, πρώην πρωθυπουργός του Σαρκοζί, επικράτησε στον πρώτο γύρο, λαμβάνοντας το 44% των ψήφων.
Για πολλούς αναλυτές, το αποτέλεσμα έχει κοινά σημεία με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, τον περασμένο Ιούνιο, για το Brexit και με το αποτέλεσμα των πρόσφατων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Οι δημοσκοπήσεις που κατέτασσαν τον Φιγιόν τρίτο διαψεύστηκαν, εν μέρει γιατί αρκετοί ψηφοφόροι αποφάσισαν ποιον θα στηρίξουν μόλις μερικές ημέρες πριν από τη ψηφοφορία. Και για ακόμη μια φορά φαίνεται ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο.
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι εάν ο Φιγιόν θα μπορέσει να κερδίσει την επικεφαλής του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λεπέν, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών τον Μάιο του 2017.
Η εκλογική βάση του Φιγιόν κυριαρχείται από συνταξιούχους, καθολικούς άνδρες από την επαρχία. Κοινό σημείο των υποστηρικτών του Φιγιόν είναι η εναντίωσή τους στον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, και ο Φιγιόν, ένας ορκισμένος καθολικός, ήταν ο πιο συντηρητικός, κοινωνικά, διαθέσιμος υποψήφιος. Παρόλο που ο Φιγιόν δεν επιθυμεί την ανάκληση του δικαιώματος των ατόμων του ίδιου φύλου στον γάμο, τάσσεται κατά της κατοχύρωσης του δικαιώματος στην υιοθεσία.
Μεταξύ της Λεπέν και του Φιγιόν υπάρχουν λίγες διαφορές. Καταρχάς, ο Φλοριάν Φιλιπό, ένας από τους βουλευτές της Λεπέν είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος, και η Λεπέν υπήρξε προσεκτική όσον αφορά τη στάση της για ζητήματα κοινωνικού χαρακτήρα. Όσον αφορά την οικονομία, ο Φιγιόν ασπάζεται τον φιλελευθερισμό –και συχνά χαρακτηρίζεται η Μάργκαρετ Θάτσερ της Γαλλίας –ενώ η Λεπέν τάσσεται υπέρ του προστατευτισμού. Και ενώ ο Φιγιόν επιθυμεί μείωση των δημόσιων υπαλλήλων κατά 500.000 η Λεπέν υποστηρίζει έναν ισχυρό κρατικό μηχανισμό.
Η Λεπέν αντιτάσσεται στη συμμετοχή της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επιθυμεί την επιστροφή στο φράγκο ενώ Φιγιόν προτιμά περισσότερο την επιστροφή εξουσιών στα εθνικά κοινοβούλια. Ενόψει της προεκλογικής εκστρατείας, ο Φιγιόν δεν αποκλείεται να κινηθεί με βάση μια φιλο-ευρωπαϊκή πλατφόρμα, όπως αποδείχτηκε κατά τη διάρκεια των τηλεμαχιών πριν από τον δεύτερο γύρο των προκριματικών εκλογών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όταν άφησε να εννοηθεί ότι υποστηρίζει τη σύσταση μιας κυβέρνησης της ευρωζώνης.
Σε αντίθεση με τον Τραμπ και την εκστρατεία υπέρ του Brexit στη Βρετανία, το Εθνικό Μέτωπο διαθέτει ήδη μια προβλέψιμη εκλογική βάση η οποία αντιστοιχεί στο ¼ του εκλογικού σώματος. Η συμμαχία των παλιών ακροδεξιών της Γαλλίας και των αποξενωμένων μελών της εργατικής τάξης δεν θα αποτελέσει έκπληξη, όπως συνέβη στις ΗΠΑ και στη Βρετανία.
Ο Φιγιόν, από την πλευρά του, μπορεί να λάβει ανάλογη στήριξη, ενώ δεν αποκλείεται να πάρει ψήφους και από τη Λεπέν, δεδομένου ότι το 8% των ψηφοφόρων στις προκριματικές δήλωσαν πως υποστηρίζουν το Εθνικό Μέτωπο. Επιπρόσθετα, ο πολιτικός καθολικισμός εξακολουθεί να ασκεί επιρροή σε πολλούς Γάλλους, και η ίδια η Εκκλησία θέλει να απομακρύνει τους Καθολικούς από το Εθνικό Μέτωπο και να τους επανεντάξει σε ένα περισσότερο παραδοσιακό συντηρητικό πλαίσιο ενώ στις προκριματικές ο Φιγιόν έλαβε και τη στήριξη ακροδεξιών οργανώσεων καθώς τάσσεται υπέρ της θέσπισης νόμων που θα απαγορεύουν τη χρήση του μπουρκίνι.
Δεδομένης της τρέχουσας πολιτικής κατάστασης, κατά πάσα πιθανότητα ο Φιγιόν θα αντιμετωπίσει τη Λεπέν στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών τον επόμενο Μάιο. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ο Φιγιόν λαμβάνει το 26% των ψήφων ενώ η Λεπέν έρχεται δεύτερη με 24%. Προβλέπεται, ωστόσο, ότι ο Φιγιόν θα κερδίσει τον δεύτερο γύρο λαμβάνοντας το 67% των ψήφων.
Οι προβλέψεις για την έκβαση του δεύτερου γύρου βασίζονται στην «ενότητα των Ρεπουμπλικάνων» η οποία ωστόσο ενδέχεται να μην αντέξει. Οι ψηφοφόροι της Αριστεράς δεν αποκλείεται να επιλέξουν παραμείνουν στα σπίτια τους εξαιτίας των φιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών και του κοινωνικού συντηρητισμού του Φιγιόν. Δεδομένου του φιάσκου των δημοσκοπήσεων σε άλλες εκλογικές αναμετρήσεις φέτος, κανένας δεν θα πρέπει να βασιστεί σ’ αυτές έως την καταμέτρηση των ψήφων.
Ο Hugo Drochon είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ