Το τελευταίο του χαρτί για να αντιστρέψει την τάση στις δημοσκοπήσεις φαίνεται να παίζει με το θέμα του χρέους ο Αλέξης Τσίπρας, εμμένοντας σε λύση «εδώ και τώρα». Μιλώντας στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε ότι η δεύτερη αξιολόγηση και τα μέτρα απομείωσης του χρέους θα πρέπει να κλείσουν ταυτόχρονα. Κρατώντας σκληρή στάση απέναντι στους δανειστές όσον αφορά τη συγκεκριμενοποίηση των μέτρων αναδιάρθρωσης του χρέους είπε ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή οποιαδήποτε αόριστη υπόσχεση για υλοποίηση των συμφωνηθέντων στο μέλλον.
«Εμείς τη συμφωνία την τηρήσαμε στο ακέραιο και θα συνεχίσουμε να την τηρούμε. Και η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει στην ώρα της και θα είναι λιγότερο δύσκολη από την πρώτη. Αλλά ταυτόχρονα θα κλείσουν και τα μέτρα για την απομείωση του χρέους. Ταυτόχρονα θα μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση. Δεν υπάρχει «θα δούμε». Ταυτόχρονα» τόνισε ο κ. Τσίπρας.
Βεβαίως στο Eurogroup του περασμένου Μαΐου συμφωνήθηκε με τους δανειστές ένας συγκεκριμένος οδικός χάρτης για την ελάφρυνση του χρέους με τη συγκατάθεση της ελληνικής κυβέρνησης που προβλέπει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα με λίγο-πολύ συγκεκριμένες ρυθμίσεις. Επομένως θέμα ρύθμισης το χρέους ως το τέλος του έτους δεν υπάρχει. Και αυτό το γνωρίζει ο Πρωθυπουργός. Στην καλύτερη περίπτωση ως το τέλος του έτους μπορούν να ληφθούν κάποια από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα (σταθερά επιτόκια, επιμήκυνση κ.λπ.). Η μακροπρόθεσμη λύση θα έλθει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018, όπως προβλέπει η σχετική απόφαση και πάντως μετά τις γερμανικές εκλογές το φθινόπωρο του 2017.
Η συμφωνία του Μαΐου


Μάλιστα ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ερωτηθείς στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας για την ελάφρυνση του χρέους παρέπεμψε στη συμφωνία του Μαΐου, τονίζοντας ότι αυτή παραμένει στο τραπέζι. «Δεν θα ανοίγουμε θέμα για το χρέος κάθε μήνα» ανέφερε χαρακτηριστικά. Κοινοτικοί κύκλοι μιλώντας στο «Βήμα» επισήμαναν τον βραχύ χρονικό ορίζοντα που υπάρχει ως το τέλος του έτους για να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση και να υπάρξει συμφωνία για το χρέος. Οπως σημειώνουν οι Βρυξέλλες, παραλύουν στα μέσα Δεκεμβρίου εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων, πράγμα που σημαίνει ότι μέσα σε δύο μήνες θα πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση και ταυτόχρονα ΔΝΤ, ESM και ΕΕ να τα έχουν βρει στο χρέος. Και οι διαφορές που χωρίζουν τους Ευρωπαίους με το Ταμείο σήμερα φαντάζουν αγεφύρωτες.
Σύμφωνα με οικονομικούς κύκλους, ο κ. Τσίπρας επέλεξε τη σκληρή γραμμή απέναντι στους δανειστές ζητώντας ταυτόχρονη λύση για το χρέος μαζί με τη δεύτερη αξιολόγηση επειδή έχει καταλάβει ότι αν είναι να πάρει κάτι θα το πάρει ως το τέλος του έτους, καθώς τον Μάρτιο είναι οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία, ακολουθούν οι ολλανδικές και το φθινόπωρο του 2017 οι γερμανικές. Ως εκ τούτου θεωρούν ότι το πολιτικό μήνυμα που στέλνει είναι «δώστε μου κάτι για το χρέος για να μπορέσω να περάσω όσα απαιτούνται για τη δεύτερη αξιολόγηση και να εφαρμόσω τις διαρθρωτικές αλλαγές και τα «κόκκινα» δάνεια». Ο Πρωθυπουργός ανησυχεί ότι αν κάνει όλα αυτά που έχει συμφωνήσει και δεν πάρει κάτι για το χρέος, το οποίο θα μπορούσε να «πουλήσει» στο εσωτερικό ως επιτυχία, η δημοσκοπική υποχώρηση τόσο του ιδίου όσο και του ΣΥΡΙΖΑ θα πάρει χαρακτηριστικά κατάρρευσης.
Δύσκολη η εξίσωση


Αν και οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι οι δανειστές θα δώσουν τελικά κάτι στην κυβέρνηση και δεν θα της τραβήξουν το χαλί προκειμένου να βγάλουν την Ελλάδα από το κάδρο ως τις γερμανικές εκλογές, ωστόσο επισημαίνεται ότι η εξίσωση είναι εξαιρετικά δύσκολη. Αρχικά είναι τεράστιες οι διαφορές μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου. Το Ταμείο θα πρέπει να βρει μια εξαιρετικά δύσκολη νομική φόρμουλα η οποία με κάποιον τρόπο να του επιτρέπει να συμμετέχει στο πρόγραμμα χωρίς να έχει κάνει μια πλήρη Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους. Πηγές που γνωρίζουν τον τρόπο λειτουργίας του Ταμείου αναφέρουν ότι θα μπορούσε να κάνει μια περιορισμένη Ανάλυση Βιωσιμότητας, π.χ. για τα επόμενα 10 χρόνια που το χρέος βγαίνει βιώσιμο και όχι για 30 ή 40 χρόνια που κάνει συνήθως, ή να δεχθεί πρόσθετες διαρθρωτικές αλλαγές από την Ελλάδα για να δώσει το πράσινο φως.
Ωστόσο, κοινοτικές πηγές αναφέρουν πως με δεδομένο ότι στις 5-7 Δεκεμβρίου είναι το συνέδριο των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία για την εκλογή αρχηγού, είναι δύσκολο για το Ταμείο να συμφωνήσει με το Βερολίνο για το ελληνικό χρέος όταν δεν θα ξέρει ποιος θα είναι ο υποψήφιος καγκελάριος, ποια πολιτική θα ακολουθήσει και ποια στάση θα κρατήσει απέναντι στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, διαφορές υπάρχουν ανάμεσα σε Βερολίνο και Ουάσινγκτον για τον τρόπο που η κάθε πλευρά διαβάζει τη συμφωνία του περασμένου Μαΐου, με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να επιμένει ότι το ΔΝΤ έχει δεσμευθεί να συμμετέχει με χρήματα και το Ταμείο να υποστηρίζει ότι τα μέτρα που προβλέπονται στη συμφωνία δεν οδηγούν σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά, αλλά σε 1,5%, και ότι χρειάζονται πρόσθετα μέτρα, δηλαδή νέο Μνημόνιο για να είναι βιώσιμο το χρέος.
Οπως επισήμανε στην Επιτροπή της Βουλής για το Χρέος ο Νίκος Χριστοδουλάκης, αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος που ο Σόιμπλε θέλει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα. «Το ΔΝΤ» είπε «θα είναι υποχρεωμένο να ζητήσει τέταρτο Μνημόνιο αν γίνει μείωση χρέους».
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο κ. Τσίπρας καλείται να ελιχθεί για να διασφαλίσει το πολιτικό του μέλλον και το μέλλον του κόμματός τους. Και με τόσο πολλούς παράγοντες στην εξίσωση και όλους τους παίκτες να είναι, όπως αναφέρει κοινοτικός παράγοντας, «εξαιρετικά αμήχανοι», οι ελιγμοί θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να υπάρχει ευελιξία στη διαπραγμάτευση. Αν τηρήσει αδιάλλακτη στάση, παρόμοια με το 2015, οι Γάλλοι, Ολλανδοί και Γερμανοί εν όψει των εκλογών και με ανεβασμένα τα ποσοστά των ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων θα τηρήσουν σκληρή στάση. Εκτός βέβαια, όπως εκτιμούν εγχώριες πολιτικές πηγές, αν επιχειρήσει «ηρωική έξοδο» από την κυβέρνηση.

Βιωσιμότητα
Χάσμα στις θέσεις ΔΝΤ – Ευρωπαίων
Αναφερόμενος στις διαφορές ΔΝΤ – Ευρωπαίων,ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ σε πρόσφατη συνέντευξή του είχε δηλώσει ότι «υπάρχει ένα θέμα «χρόνου». Εκείνοι θέλουν να έχουν νούμερα για την ανακούφιση του χρέους ήδη από τώρα, κάτι που το καταλαβαίνω, διότι πρέπει να κάνουν υπολογισμούς για τη βιωσιμότητα του χρέους. Το Eurogroup είναι της γνώμης ότι είναι πολύ νωρίς, μπορούμε να είμαστε πιο πλήρεις προς το τέλος του προγράμματος, στα μέσα του 2018. Αυτό αφορούν οι μεταξύ μας συνομιλίες. Σήμερα είναι πολύ νωρίς». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ολλανδός υπουργός Οικονομικών ενώ τηρούσε θετική στάση για την Ελλάδα ως προς τη ρύθμιση του χρέους, στο τελευταίο Eurogroup άλλαξε στάση μετά από έντονες πιέσεις του Βερολίνου.

Βιωσιμότητα
Οι γνωρίζοντες τον τρόπο λειτουργίας του Ταμείου αναφέρουν ότι θα μπορούσε να κάνει μια περιορισμένη Ανάλυση Βιωσιμότητας, π.χ. για τα επόμενα 10 χρόνια που το χρέος βγαίνει βιώσιμο και όχι για 30 ή 40 χρόνια που κάνει συνήθως, ή να δεχθεί πρόσθετες διαρθρωτικές αλλαγές από την Ελλάδα για να δώσει το πράσινο φως.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ