Το «καρφί» της UBS, ο πρώην του ΤΧΣ και οι 1.000 ύποπτοι

«Ολοι ήξεραν ότι όταν παραπέμπαμε κάποιον Ελληνα στα κεντρικά μας γραφεία, ο λόγος της επίσκεψής του στην Ελβετία δεν ήταν για να αγοράσει σοκολάτες». Με τη φράση αυτή σχολίασε στους «Financial Times» ο πρώην τραπεζίτης της UBS Bradley Birkenfeld την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας ως προς τις δραστηριότητες νομιμοποίησης «μαύρου χρήματος». Αφορμή για τη δήλωση αυτή, η έφοδος του Κέντρου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου στις αρχές Ιουλίου στο σπίτι του πρώην προέδρου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) Χρήστου Σκλαβούνη, ο οποίος εργαζόταν για 25 χρόνια στην ελβετική τράπεζα σε Παρίσι, Λονδίνο και Αθήνα.

Ο Birkenfeld, ειδικός ως και το 2005 στην «εξαφάνιση» καταθέσεων… αγνώστου προελεύσεως, από το 2008, μετά τη δίωξή του για παράνομες δραστηριότητες, βοηθά τις αμερικανικές αρχές για τον εντοπισμό φοροφυγάδων, ανοίγοντας τον δρόμο για μεγάλες αντίστοιχες έρευνες και στη Ευρώπη.

Το αντάλλαγμα για αυτή τη βοήθεια ήταν το… αστρονομικό ποσό των 104 εκατ. δολαρίων που του δόθηκε βάσει της αμερικανικής νομοθεσίας η οποία προβλέπει τη γενναία ανταμοιβή όσων διευκολύνουν την αποκάλυψη περιπτώσεων φοροαποφυγής. Επιπλέον μειώθηκε ο χρόνος παραμονής του στη φυλακή στους 40 μήνες. Ο ίδιος αναφερόμενος στην Ελλάδα είπε στη βρετανική εφημερίδα: «Πρόκειται για ένα οικονομικό χάος. Γιατί; Διότι όλα τα λεφτά τους είναι στη Ζυρίχη και στη Γενεύη».

Η έρευνα στην Αθήνα

Στην Αθήνα η είδηση ελέγχου του κ. Σκλαβούνη έσκασε σαν βόμβα! Ο πρώην πρόεδρος του ΤΧΣ, του μεγάλου αφεντικού των ελληνικών τραπεζών και βασικού μετόχου τους, ελέγχεται για τη δράση του στη UBS. Ακόμη δεν έχει προκύψει κανένα στοιχείο και δεν υπάρχει καμία κατηγορία εναντίον του. Από το σπίτι του η Αστυνομία κατάσχεσε υπολογιστές, έγγραφα και ψηφιακούς δίσκους.

Ο κ. Σκλαβούνης σε δήλωσή του μετά τη δημοσιοποίηση του συμβάντος αρνείται κάθε εμπλοκή σε δραστηριότητες που διευκόλυναν φοροδιαφυγή. Οπως αναφέρει, στη UBS εργάστηκε πάνω από 20 χρόνια. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι «αυτή η μακροχρόνια θητεία μου αφορούσε αποκλειστικά τον τομέα του investment banking και όχι του private banking».

Και προσθέτει ότι «δεν μου έχει ασκηθεί καμία απολύτως δίωξη από την ελληνική Δικαιοσύνη, όπως κάποιοι αφήνουν να εννοηθεί. Θέλω να δηλώσω ταυτόχρονα ότι επ’ ουδενί σχετίζομαι με διαφθορά και διαπλοκή».

Σε αναζήτηση «μαύρων» από το 2008

Ο Birkenfeld παραιτήθηκε από τη θέση που κατείχε στη UBS πριν από περίπου 11 χρόνια το 2005. Ως τότε βοηθούσε ευκατάστατους αμερικανούς πολίτες να μην πληρώνουν φόρους αποκρύβοντας με διάφορες μεθόδους τα εισοδήματά τους από τις Αρχές.

Ωστόσο ο Birkenfeld δεν άργησε να πέσει στα χέρια της Δικαιοσύνης. Τρία χρόνια αργότερα η Επιτροπή Ελέγχου αμερικανού γερουσιαστή δημοσίευσε έρευνα η οποία βασιζόταν στις… εξομολογήσεις του πρώην τραπεζίτη. Με αυτήν αποκαλύφθηκαν όλα τα κόλπα και οι τεχνικές που χρησιμοποιούσαν ως τότε ελβετικές τράπεζες για να ξεγελάσουν τις αμερικανικές αρχές.

Η πρώτη νίκη των ΗΠΑ ενάντια στη UBS έρχεται το 2009 με την πληρωμή από την τράπεζα ενός προστίμου 780 εκατ. δολαρίων με αντάλλαγμα να μην ασκηθούν διώξεις εναντίον της και να παραδοθεί η λίστα με τις καταθέσεις όλων των αμερικανών πελατών της. Πρόκειται για την πρώτη «τρύπα» που άνοιξε στο άλλοτε «σφραγισμένο» από εξωτερικούς ελέγχους ελβετικό τραπεζικό σύστημα.

Ο ρόλος της Γερμανίας

Τη σκυτάλη στις έρευνες παίρνει τρία χρόνια αργότερα η Γερμανία. Το 2012 οι Αρχές στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας αγοράζουν ένα CD που περιλαμβάνει στοιχεία με λογαριασμούς της UBS στους οποίους βρίσκονται πάνω από 3,5 δισ. δολάρια. Η ελβετική τράπεζα πληρώνει πρόστιμα 300 εκατ. ευρώ στο γερμανικό Δημόσιο το 2014 για να κλείσει η υπόθεση.

Ωστόσο οι Γερμανοί μοιράζονται τις πληροφορίες που είχαν με άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και της Ελλάδας. Με βάση αυτά τα δεδομένα ξεκίνησαν οι έρευνες και στην Αθήνα.