Νικητές και ηττημένοι πέραν κάθε προσδοκίας. Πολλά τα χαμόγελα, άλλα τόσα τα δάκρυα και ένα το συγκλονιστικό απρόοπτο: οι Βρετανοί είπαν οριστικά «αντίο» στην ΕΕ έπειτα από 43 χρόνια ένταξης, προκαλώντας τσουνάμι πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων εντός και εκτός Ηνωμένου Βασιλείου. Ηδη ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε. Εχοντας κάνει εκστρατεία υπέρ του «Μέσα», ο Συντηρητικός Ντέιβιντ Κάμερον είναι το πρώτο μεγάλο θύμα του Brexit. Το πολιτικό ντόμινο στο εσωτερικό των κομμάτων συνεχίστηκε με πρόταση μομφής κατά του ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, που κατέθεσαν βουλευτές του κόμματος. Στο άλλο στρατόπεδο επικρατεί ευφορία. Μέσα σε ζητωκραυγές υποδέχθηκε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ο επικεφαλής του ακροδεξιού ευρωφοβικού UKIP Νάιτζελ Φάρατζ, πρωτοστάτης του Brexit, ο οποίος δήλωσε ότι «τώρα μπορώ να ονειρευτώ ένα ανεξάρτητο Ηνωμένο Βασίλειο». «Ας ξεφορτωθούμε την ευρωπαϊκή σημαία των Βρυξελλών και όλο αυτό το σχέδιο που έχει αποτύχει. Ας ανακηρύξουμε την 23η Ιουνίου ημέρα της ανεξαρτησίας μας» είπε ενώπιον παραληρούντος πλήθους υποστηρικτών. Επισκιάζοντας τον Φάρατζ, ο έτερος ηγέτης του Brexit, ο Συντηρητικός πρώην δήμαρχος Λονδίνου Μπορίς Τζόνσον βλέπει το πολιτικό άστρο του να ανατέλλει. Δεινός ρήτορας και δημοφιλής, λένε ότι φιλοδοξεί να διεκδικήσει την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος μετά τη νίκη της εκστρατείας για το «Εξω», αν και ο εκρηκτικός χαρακτήρας του θεωρείται από πολλούς μοιραίο εμπόδιο στο σκληρότατο παζάρι που θα ξεκινήσει ανάμεσα στο Λονδίνο και το ιερατείο των Βρυξελλών. «Μπορούμε να βρούμε και πάλι τη φωνή μας στον κόσμο, μια φωνή που να είναι ανάλογη της πέμπτης μεγαλύτερης οικονομίας στη Γη» δήλωσε μόλις ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα.

Ντέιβιντ Κάμερον
Στον δρόμο προς την πολιτική αυτοχειρία
Επαιξε και έχασε το μεγαλύτερο πολιτικό στοίχημα της καριέρας του. Μοιραίος πρωταγωνιστής του Brexit είναι βέβαια ο πρωθυπουργός. Ο Ντέιβιντ Κάμερον προκήρυξε το δημοψήφισμα για να εξουδετερώσει δύο απειλές. Την πρώτη την αντιμετώπιζε το κόμμα του, που έχανε αθρόα ψηφοφόρους προς το UKIP. Η δεύτερη ήταν η ανταρσία των ευρωσκεπτικιστών μέσα στους Τόρις, η οποία είχε στόχο τον ίδιο. Μετά το Brexit, ο Κάμερον θα μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που μπορεί να έπαιξε τον καταλυτικό ρόλο για τη διάλυση της Ευρώπης, αλλά και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ηδη το αποτέλεσμα έγινε το καρφί στο φέρετρο της καριέρας του, που έμοιαζε τόσο πολλά υποσχόμενη πριν από μόλις έναν χρόνο, όταν ο 49χρονος πρωθυπουργός κέρδισε απρόσμενα την αυτοδυναμία στις βουλευτικές εκλογές. Για να τα καταφέρει, δεσμεύθηκε να αναδιαπραγματευθεί τη σχέση με την ΕΕ και να θέσει την παραμονή της χώρας στην κρίση του λαού.
Συνεπής στον συγκρατημένο αλλά σταθερό ευρωσκεπτικισμό του, κολάκευε ως τότε ανοικτά τη δυσαρέσκεια του μέσου πολίτη του Ηνωμένου Βασιλείου απέναντι στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάτι από το χαμένο μεγαλείο και από την ισχύ της αυτοκρατορίας μπορεί να ανακτηθεί αν σταματήσουν οι παρεμβάσεις πέρα από τη Μάγχη.
Και μετά, παγιδευμένος στην προσπάθεια να συσπειρώσει το κόμμα του και να υπερβεί τον σκόπελο των ευρωσκεπτικιστών στους κόλπους των Συντηρητικών, επέλεξε τη ριψοκίνδυνη πρωτοβουλία του δημοψηφίσματος ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου. Εκ των υστέρων, φάνηκε ότι με τη στρατηγική που διάλεξε, αντί να ενώσει, δίχασε τη χώρα σε βαθμό που κανείς δεν περίμενε, ούτε είχε προβλέψει.
Τους τελευταίους μήνες ο Κάμερον έκανε εκστρατεία υπέρ του «Μέσα» θεωρώντας πως θα πείσει, κυρίως με οικονομικά επιχειρήματα. Επιστράτευσε όλα τα νούμερα του υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Αγγλίας για να δείξει ότι οι Βρετανοί θα χάσουν εισόδημα και δύναμη στον κόσμο από ένα Brexit. Ηταν ένας πολύ κακός υπολογισμός που έγινε μπούμερανγκ όταν άνοιξαν οι κάλπες.
Μπροστά στη νίκη του Brexit, δεν είχε άλλη επιλογή από το να ανακοινώσει την παραίτησή του. Μένει στην Ντάουνινγκ Στριτ ως τον Οκτώβριο μέχρις ότου το επόμενο συνέδριο των Τόρις εκλέξει τον διάδοχό του στην ηγεσία και στην πρωθυπουργία. Η παραίτησή του και η κατάρρευση της στερλίνας ήταν οι πρώτες δραματικές επιπτώσεις. Αλλά ακόμη και προτού γίνουν γνωστές αυτές οι συνέπειες, ο διχασμός του δημοψηφίσματος είχε ήδη προλάβει να δηλητηριάσει τον δημόσιο διάλογο με ισχυρές δόσεις ξενοφοβίας, ρατσισμού και ισλαμοφοβίας και να σημαδευθεί από τη δολοφονία της βουλευτού των Εργατικών Τζο Κοξ.

Τζέρεμι Κόρμπιν
Αρχισε να πληρώνει το τίμημα της αμφιθυμίας
Οι βρετανοί Εργατικοί τάχθηκαν σε επίπεδο βουλευτών συντριπτικά υπέρ του Bremain. Αλλά ο νέος ηγέτης τους, ο Αριστερός Τζέρεμι Κόρμπιν, ήταν βετεράνος επικριτής της ΕΕ και κατηγορήθηκε από πολλούς ότι δεν ρίχτηκε ολόψυχα στη μάχη, από προσωπική αντιπάθεια για τους θεσμούς των Βρυξελλών.

Αμέσως μετά την επικράτηση του Brexit, ο Κόρμπιν άρχισε να πληρώνει το τίμημα της αμφιθυμίας. Δύο βουλευτές έσπευσαν να υποβάλουν πρόταση μομφής εναντίον του και προβεβλημένα στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι ο Κόρμπιν θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όπου οι Εργατικοί βρέθηκαν στο ηττημένο στρατόπεδο της παραμονής.
Φαίνεται ότι ο Κόρμπιν εξαγρίωσε βουλευτές του όταν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, κάλεσε την κυβέρνηση «να ξεκινήσει άμεσα τη διαδικασία απόσυρσης από την ΕΕ», προειδοποιώντας μάλιστα ότι «πολλοί πολίτες έχουν απαυδήσει με τις περικοπές και τη λιτότητα». Είχε προηγηθεί εσωκομματική ενημέρωση με οδηγία όλοι οι βουλευτές να δηλώσουν στα ΜΜΕ ότι ο ηγέτης των Εργατικών είναι «τώρα ο μόνος πολιτικός που μπορεί να ενώσει μια διχασμένη χώρα, γιατί εκφράζει και τις δύο πλευρές»(!)
Προκαλώντας περαιτέρω σύγχυση, ο Κόρμπιν δήλωνε «ισόβια ευρωσκεπτικιστής» και οι μισοί από τους ψηφοφόρους των Εργατικών είπαν ότι δεν κατάλαβαν αν το κόμμα τους ήταν υπέρ ή κατά του Brexit. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Εργατικοί έχασαν προπύργιά τους, που παραδόθηκαν στο ακροδεξιό UKIP.
Μπορίς Τζόνσον
Χίτλερ, Ναπολέων και «πρωθυπουργικές» εμφανίσεις
Αν και αρνείται ότι πίσω από την απόφασή του να υποστηρίξει με τέτοιο πάθος την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ κρύβονται προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες, ο Μπόρις Τζόνσον κάνει ήδη πρωθυπουργικές εμφανίσεις. Δημοφιλής, εύστροφος και εύγλωττος ρήτωρ, επικοινωνιακός αλλά και εκκεντρικός, ο πρώην δήμαρχος Λονδίνου έγινε το πρόσωπο της εκστρατείας του Leave, και τώρα βέβαια πανηγυρίζει. Οι ακρότητες και οι υπερβολές δεν τον φοβίζουν. Εχει φτάσει στο σημείο να πει ότι η ΕΕ ακολουθεί τον δρόμο του Αδόλφου Χίτλερ και του Ναπολέοντος, προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό υπερκράτος. Καταγγέλλει με πύρινους λόγους το έλλειμμα δημοκρατίας και τον συγκεντρωτισμό των Βρυξελλών και καλεί τον κόσμο να μην υποκύψει στην εκστρατεία του φόβου και της τρομοκρατίας των ελίτ. «Οι Βρετανοί γίνονται οι ήρωες της Ευρώπης ξανά!» θριαμβολόγησε μετά τη νίκη, χρησιμοποιώντας φρασεολογία που παραπέμπει σε εκείνη του Γουίνστον Τσόρτσιλ. Του αρέσει να ξυπνάει μνήμες Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με αντι-γερμανική ρητορική, λέγοντας ας πούμε ότι η ΕΕ επέτρεψε στη Γερμανία να αυξήσει τη δύναμή της, να «κατακτήσει» την οικονομία της Ιταλίας και να «καταστρέψει» την Ελλάδα. Οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι προσπαθεί να συγκρίνει τον θεσμό που διατήρησε την ειρήνη στην Ευρώπη επί δεκαετίες με τον Χίτλερ, για να παίξει προσωπικά πολιτικά παιχνίδια.

Νάιτζελ Φάρατζ
Ο παραδοξολόγος με τις λύσεις στο τσεπάκι
Πανταχού παρών στην εκστρατεία υπέρ του Brexit, μάστορας στην παραδοξολογία, πύρινος και συχνά υβριστικός στις ομιλίες, ο εθνικιστής Νάιτζελ Φάρατζ είναι μακράν ο πιο επιτυχημένος πολιτικός στη Βρετανία σήμερα. Από την άποψη ότι πήρε ένα περιθωριακό κόμμα του 3,1% και το έφτασε στο 27,5%, πρώτη δύναμη στις Ευρωεκλογές και τώρα φυσικό νικητή στο δημοψήφισμα.

Μιλάμε για το απολύτως αντιευρωπαϊκό, ξενοφοβικό, λαϊκιστικό, εθνικο-πατριωτικό Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP).

Το οποίο έδωσε ανένδοτο για την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ και βρίσκεται σε ανοδική τροχιά. «Δεν θέλω να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ενωση μόνο η Βρετανία. Θέλω να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ενωση ολόκληρη η Ευρώπη. Αυτή είναι μια νέα ημέρα ανεξαρτησίας» δήλωσε ο Φάρατζ.

Το μήνυμά του ήταν πάντα ένα και απλό: η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα λύσει όλα τα μεγάλα προβλήματα –από τον έλεγχο της μετανάστευσης ως τη μείωση των φόρων και τη βελτίωση της Υγείας και της Παιδείας. Χειμαρρώδης και επιθετικός, εκμεταλλεύεται στο έπακρο τις κάμερες και τα ΜΜΕ με εμπρηστικά σχόλια και προβλέψεις όπως «το ευρώ θα πεθάνει από έναν αργό και επώδυνο θάνατο». Εμμονή και επωδός σε όλα τα ξεσπάσματά του; Η ανάγκη για επιστροφή της Βρετανίας, και κάθε άλλης χώρας, στην «εθνική κυριαρχία», τουτέστιν η διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τόρις και Εργατικοί ψάχνουν όραμα και αρχηγούς
Βαθύ σκοτάδι πριν από την «επόμενη ημέρα» επικρατεί στα δύο μεγάλα παραδοσιακά κόμματα, τους Τόρις και τους Εργατικούς
Ο Ντέιβιντ Κάμερον και ο Τζέρεμι Κόρμπιν είναι οι μεγάλοι χαμένοι του βρετανικού δημοψηφίσματος, αφού αμφότεροι δέχονται επικρίσεις για λάθος πολιτικούς χειρισμούς που θα οδηγήσουν τη Βρετανία εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης έπειτα από 43 ολόκληρα χρόνια. Ο Κάμερον έπαιξε και έχασε, στο μεγαλύτερο στοίχημα της πολιτικής του καριέρας.
Πολλοί Συντηρητικοί βουλευτές επιθυμούσαν ο Κάμερον να παραμείνει πρωθυπουργός ανεξαρτήτως αποτελέσματος, όπως εξάλλου είχε δηλώσει ότι θα έκανε πριν από το δημοψήφισμα. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος όμως ο βρετανός πρωθυπουργός, αναγνωρίζοντας την ήττα του, δήλωσε ότι θα αποχωρήσει από τον πρωθυπουργικό θώκο μόλις ολοκληρωθεί το συνέδριο του κόμματος τον Οκτώβριο.
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες η μάχη για τη διαδοχή θα ενταθεί. Και στα δύο μεγάλα παραδοσιακά κόμματα ζητούνται επειγόντως όραμα και νέοι αρχηγοί. Ηδη βουλευτές του Εργατικού Κόμματος θέλουν να κινηθούν διαδικασίες για πρόταση μομφής εναντίον του Κόρμπιν, αν και κάποιοι άλλοι λένε ότι είναι πιο λογικό να χάσει πρώτα κάποιες εκλογές και μετά να αποχωρήσει. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι ο αρχηγός των Εργατικών δεν υποστήριξε με θέρμη την παραμονή της χώρας στην ΕΕ, με αποτέλεσμα αρκετοί ψηφοφόροι τους να μην πειστούν από τα επιχειρήματα του στρατοπέδου του Bremain. Οπως έγραψε η εφημερίδα «The Independent», κυκλοφορούσε ένα ανέκδοτο στη Βουλή των Κοινοτήτων μεταξύ των υποστηρικτών της παραμονής: «Ο Κόρμπιν θα αλλάξει στρατόπεδο και θα εμφανιστεί ως υποστηρικτής του Bremain».
Παρότι ο αρχηγός των Εργατικών εξαρχής τάχθηκε υπέρ του «Μέσα», σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, οι μισοί ψηφοφόροι του κόμματος δεν γνώριζαν (!) αν οι Εργατικοί ήταν υπέρ ή κατά της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ. Φήμες κάνουν λόγο για εντατικοποίηση της προσπάθειας ανατροπής του τον Σεπτέμβριο, ωστόσο, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα στον βρετανικό Τύπο, η ηγεσία της «αντικορμπινικής» τάσης δεν έχει ακόμη αποκρυσταλλωθεί.
Και η επόμενη ημέρα στους Συντηρητικούς; Ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των ψηφοφόρων του παραμένει ο πρώην δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που στο πρόσωπό του βλέπουν το βρετανικό αντίστοιχο του Ντόναλντ Τραμπ και θεωρούν ότι δεν είναι κατάλληλη επιλογή για πρωθυπουργός.
Ο Τζορτζ Οσμπορν, παρότι χαίρει μεγάλης εκτίμησης από πολλά στελέχη των Συντηρητικών, πιστεύεται ότι θα πρέπει να «θυσιαστεί» μαζί με τον Κάμερον προκειμένου το κόμμα να συνεχίσει με ηγεσία που δεν θα έχει συνδεθεί τόσο έντονα με το στρατόπεδο του «Μέσα». Η υπουργός Εσωτερικών Τερέζα Μέι κρίνεται ως μια καλή επιλογή αφού στη διάρκεια της εκστρατείας προς το δημοψήφισμα είχε τηρήσει σχετικά ουδέτερη στάση υποστηρίζοντας ότι αν η Βρετανία ψηφίσει υπέρ της παραμονής θα πρέπει να λάβουν χώρα επιπλέον διαπραγματεύσεις σχετικά με τη θέση της στην ΕΕ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ