Ζούμε ημέρες πλούσιες σε ποδοσφαιρικά γεγονότα. Θάλασσες οπαδών, ντυμένων στα κόκκινα, στα πράσινα, στα μπλε, άλλοτε ήρεμες και άλλοτε πολύ αγριεμένες, δίνουν τον τόνο. Ομως στον βυθό του ποδοσφαίρου υπάρχει μια άλλη ζωή. Οι επόμενες σελίδες απευθύνονται πιο πολύ στους αναγνώστες που ενδιαφέρονται για αυτή την αθέατη δράση που έχει να κάνει με τη χρήση των μαθηματικών και των υπολογιστών στη διαμόρφωση του ποδοσφαίρου, ενός τόσο ελκυστικού στις ημέρες μας εμπορικού προϊόντος. Αρχίζοντας από την απροσδόκητη ίσως διαπίστωση ότι η διαδικασία των πέναλτι που ισχύει τώρα στους αγώνες του Euro σχετίζεται με τη Θεωρία Παιγνίων, τον Φον Νόιμαν και τον Τζον Νας, προχωρούμε στην ανάλυση των τρόπων εκμετάλλευσης των δεδομένων ενός ποδοσφαιρικού αγώνα από συνεργείαολόκληρα ανθρώπων της πληροφορικής. Με τη βοήθεια των μαθηματικών εξάγουν προχωρημένα συμπεράσματα ως προς την προπονητική μέθοδο και τη συμπεριφορά των παικτών μέσα στον αγώνα, έως και έναν εναλλακτικό τρόπο επιλογής των μεταγραφικών στόχων μιας ομάδας.
Η θερμοκρασία στα γήπεδα της Γαλλίας από αυτό το Σαββατοκύριακο ανεβαίνει ψηλά. Τελείωσαν οι κάπως χλιαρές συναντήσεις των ομίλων όπου οι ομάδες έπρεπε να συγκεντρώσουν βαθμούς, ξεχώρισαν οι 16 καλύτερες και τώρα είμαστε στα νοκ άουτ παιχνίδια, δηλαδή στο χάνεις-βγαίνεις οπωσδήποτε. Οπότε και αν ακόμη ο αγώνας λήξει ισόπαλος, θα χτυπήσουν οι παίκτες πέναλτι ώσπου να υπερτερήσει μία από τις δύο ομάδες. Ο χαμένος επιστρέφει στην πατρίδα του.
Το δράμα του «μικρού Βούδα»
«Ηταν η πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας μου. Προτού φύγω με την αποστολή της ομάδας ο βουδιστής δάσκαλός μου είχε πει ότι θα αντιμετωπίσω πολλά προβλήματα. Οταν ήταν να χτυπήσω το πέναλτι είχα καθαρό μυαλό. Ηξερα ότι ο Ταφαρέλ (ο αντίπαλος τερματοφύλακας) πάντα έπεφτε, και μάλιστα προς τα αριστερά του, γι’ αυτό αποφάσισα να σουτάρω ακριβώς στο κέντρο. Δεν ξέρω πώς η μπάλα πήρε ύψος και πέρασε πάνω από την οριζόντια δοκό… Αυτό με επηρέασε για χρόνια. Ηταν η χειρότερη στιγμή της καριέρας μου και αν μπορούσα να αφαιρέσω μία από την καριέρα μου θα ήταν αυτή».
Οι παραπάνω γραμμές είναι παρμένες από την αυτοβιογραφία που έγραψε πολλά χρόνια μετά ο «μικρός Βούδας», όπως αποκαλούσαν οι συμπατριώτες του Ιταλοί τον Ρομπέρτο Μπάτζιο διότι είχε ασπαστεί τον βουδισμό. Εναν μεγάλο ποδοσφαιριστή, ο οποίος έχοντας στείλει την μπάλα έξω, τον Ιούνιο του 1994 στην Πασαντένα της Καλιφόρνιας, στη διαδικασία των πέναλτι, ύστερα από το ισόπαλο αποτέλεσμα στον τελικό με την Εθνική Βραζιλίας επέτρεψε στους Βραζιλιάνους να πανηγυρίσουν για έναν ακόμη παγκόσμιο τίτλο.
Ηταν το 1970 που η FIFA, η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, αποφάσισε να υιοθετήσει τη δύο δεκαετίες παλαιότερη ιδέα ενός ισπανού δημοσιογράφου, του Ραφαέλ Μπαγεστέρ: σε ισόπαλους αγώνες, όταν από την έκβασή τους κρίνεται κάποιος τίτλος ή πρέπει να προχωρήσει η μία ομάδα σε κάποια διοργάνωση, άρα πρέπει να αναδειχθεί οπωσδήποτε νικητής, να χτυπούν οι αντίπαλοι πέντε ή και περισσότερα πέναλτι, αν χρειαστεί, εναλλάξ και να αρχίζει αυτός που θα τον ευνοήσει το στρίψιμο ενός νομίσματος. Αυτό το γεγονός υπάρχει δημοσιευμένο και στο 5ο κεφάλαιο του βιβλίου «Beautiful Game Theory», του βασκικής καταγωγής οικονομολόγου Ιγκνάθιο Παλάθιος-Ουέρτα, καθηγητή στο London School of Economics, όπου ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι η κατανόηση οικονομικών όρων δίνει μια πιο βαθιά γνώση γύρω από το ποδόσφαιρο ενώ ταυτόχρονα μελετώντας το ποδόσφαιρο με συγκεκριμένο τρόπο προκύπτουν ευκαιρίες να ελεγχθεί η εγκυρότητα οικονομικών θεωριών.
Ο φόβος και των δύο για το πέναλτι
Ο καθηγητής Παλάθιος-Ουέρτα, ο οποίος έχει ασχοληθεί και με τις Ακαδημίες Ποδοσφαίρου της Αθλέτικ Μπιλμπάο, αφιέρωσε μερικά χρόνια από τη ζωή του (και πολύ χώρο στο υπόγειο του σπιτιού του για να αποθηκεύσει τις βιντεοκασέτες), βλέποντας 9.017 χτυπήματα πέναλτι σε αγώνες που έγιναν από τον Σεπτέμβριο του 1995 ως τον Ιούνιο του 2012 σε Ιταλία, Ισπανία, Αγγλία και άλλες χώρες, προσπαθώντας να συνδυάσει τα αποτελέσματα με τη θεωρία παιγνίων. Μια θεωρία που αποκρυσταλλώθηκε σε ένα βιβλίο γραμμένο το 1944 από τον οικονομολόγο Οσκαρ Μόργκενστερν και τον μαθηματικό Τζον φον Νόιμαν. Αναφερόταν στις λεγόμενες στρατηγικά επηρεαζόμενες αντιδράσεις, δηλαδή στην οποιαδήποτε περίπτωση όπου οι συμμετέχοντες «αντίπαλοι» θα πρέπει να λάβουν υπόψη και την αντίδραση της απέναντι πλευράς.
Για παράδειγμα, το σουτ στην ελεύθερη βολή του μπάσκετ δεν ενέχει κάποια στρατηγικά επηρεαζόμενη αντίδραση, αφού (πλην σπανίων περιπτώσεων) δεν λαμβάνεται υπόψη ο αντίπαλος αλλά είναι ο παίκτης μόνος με το καλάθι. Αντίθετα, το χτύπημα πέναλτι μέσα στον αγώνα ή στο τέλος ενέχει τις αντιδράσεις δύο πλευρών: του τερματοφύλακα και αυτού που εκτελεί το σουτ.
Αγνό παίγνιο μηδενικού αθροίσματος
Αυτό λοιπόν είναι ένα «παίγνιο», υπόκειται δηλαδή σε περιγραφή με μαθηματικούς όρους και πρέπει να καταγραφούν οι ανταμοιβές των παικτών που θα προκύψουν από τις διάφορες δυνατές στρατηγικές. Μόνο που η θεωρία των παιγνίων δεν είχε αποδειχθεί να ισχύει εντελώς πρακτικά, γιατί στον οικονομικό τομέα δεν ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν οι απαραίτητες, τέλεια αντικειμενικές συνθήκες. Το χτύπημα των πέναλτι όμως σε περίπτωση ισόπαλου αποτελέσματος αποδείχθηκε ότι προσφέρεται για κάτι τέτοιο, όντας μια ειδική περίπτωση της θεωρίας, και αναφέρεται ως «zero-sum game» ή παίγνιο μηδενικού αθροίσματος.
Το ΒΗΜΑScience θεωρώντας ότι το Euro 2016 δίνει την κατάλληλη αφορμή με τα παιχνίδια χάνεις-βγαίνεις (δηλαδή τα νοκ άουτ) που έρχονται, ζήτησε από τον καθηγητή Ιγκνάθιο Παλάθιος-Ουέρτα να φωτίσει κάπως περισσότερο τα σχετικά με την έρευνά του αυτήν. Και εκείνος εξήγησε πρόθυμα την ιδέα του ως εξής: «Τα παίγνια με «μηδενικό άθροισμα» είναι περιπτώσεις που μελέτησαν ο Τζον Νας και πιο πριν ο Φον Νόιμαν. Εδώ ό,τι κερδίζει ο ένας το χάνει ο αντίπαλος. Αντίθετα από τις γενικότερες περιπτώσεις όπου μπορεί τα κέρδη και οι απώλειες να μην είναι τα ίδια (π.χ. κρατούμενοι ως ύποπτοι που ομολογούν και αστυνομικοί). Εδώ όμως έχουμε τον ανταγωνισμό στην πιο αγνή και καθαρή μορφή του, κάτι που ζητούν επίμονα να μελετήσουν αλλά δεν καταφέρνουν να βρουν με τόσο αποστειρωμένες συνθήκες οι οικονομολόγοι σε περιπτώσεις όπου έχουν παρουσία τράπεζες, χώρες, επιχειρήσεις, κόμματα».
Η σημασία του «κορόνα-γράμματα»
Τα συμπεράσματα του κ. Παλάθιος-Ουέρτα ήταν πως οι παίκτες και από τις δύο πλευρές –ο τερματοφύλακας όταν διαλέγει το πού θα πέσει και ο παίκτης όταν διαλέγει αν θα στείλει την μπάλα αριστερά, δεξιά ή στο κέντρο –έχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας αν συμπεριφέρονται εντελώς τυχαία. Χωρίς να επηρεάζονται από ό,τι ξέρουν ή έκαναν σε προηγούμενες περιπτώσεις. Επίσης μεγαλύτερες πιθανότητες να κερδίσει τελικά, όπως έδειξε η Στατιστική, έχει η ομάδα που το στρίψιμο του νομίσματος της δίνει τη δυνατότητα να αποφασίσει αν θα χτυπήσει εκείνη το πρώτο πέναλτι. Για να εξισορροπηθεί μάλιστα αυτό το μειονέκτημα, ο κ. Παλάθιος-Ουέρτα ύστερα από έρευνα και πειράματα με 200 πέναλτι χτυπημένα σε τρεις διαφορετικές διατάξεις προτείνει ότι η σειρά, αν ονομάσουμε Α την ομάδα που χτυπάει πρώτη και Β την άλλη, πρέπει να είναι ΑΒΒΑΒΑΑΒ, δηλαδή μετά το πρώτο της Α ομάδας δύο συνεχόμενα της Β, ένα της Α, μετά αντίστροφα και πάλι το ίδιο!
Μέσι: «Ούτε κι εγώ ξέρω πού…»
Η επόμενη ερώτηση όμως έρχεται μάλλον φυσικά: Φαίνεται να αποδείξατε κάτι που οι παίκτες το εφαρμόζουν διαισθητικά σχεδόν και οι θεατές το περίμεναν, ή κάνουμε λάθος; «Κατά μία έννοια είναι έτσι, κατά μία άλλη όμως όχι. Οταν ο Νεύτων ή ο Γαλιλαίος σημείωναν τις πτώσεις των αντικειμένων, τα δεδομένα επιβεβαίωναν τη θεωρία τους για τη βαρύτητα. Ηταν ό,τι αναμενόταν. Αλλά αυτό συμβαίνει όταν η θεωρία είναι σωστή, κάτι που δεν το ξέραμε από πριν. Ως τις αρχές της δεκαετίας του 2000 κανένας δεν είχε επιβεβαιώσει τη θεωρία του Τζον Νας για τις μεικτές στρατηγικές, ώσπου είχα την ιδέα (και την υπομονή) να εξετάσω την ανθρώπινη συμπεριφορά στις χιλιάδες τα χτυπήματα πέναλτι. Μου πήρε πέντε χρόνια αλλά άξιζε τον κόπο. Οι παίκτες διαλέγουν να στείλουν την μπάλα περίπου 55% αριστερά, 10% στο κέντρο, 35% δεξιά, με ποσοστό επιτυχίας 80%, και έχουν τόσο μεγαλύτερη επιτυχία όσο λιγότερο σκέφτονται να ακολουθούν συστηματικά κάποια μέθοδο. Ακουσα μάλιστα τον Μέσι να λέει κάποτε ότι αρχίζοντας να τρέχει προς την μπάλα δεν ξέρει συχνά πού θα τη στείλει. Και αυτό είναι το τέλειο, όντας απρόβλεπτο και για τον ίδιο».
Το τεράστιο προπονητικό ρομπότ Footbonaut εκτοξεύει 200 μπάλες στα 10 λεπτά και ο παίκτης πρέπει να τις στείλει σε πορτούλες που ανοίγουν τυχαία
Τα μαθηματικά κάνουν καλό;
Στην ερώτηση αν η χρήση των μαθηματικών κάνει καλό στο ποδόσφαιρο αφού αυτό γίνεται πιο προβλέψιμο, ο κ. Παλάθιος-Ουέρτα έχει αντίρρηση ακόμη και ως προς τη διατύπωση: «Πιστεύω πως δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη «προβλέψιμο» αλλά τη λέξη «επιστημονικότερο». Και εδώ έχω υπόψη μου την ταινία «Moneyball» (σ.σ.: με τον Μπραντ Πιτ, που προβλήθηκε στην Ελλάδα το 2011), η οποία βασίζεται σε αληθινή ιστορία, αποτυπωμένη στο βιβλίο του Μίκαελ Λιούις με τον ίδιο τίτλο. Αυτό που μου αρέσει είναι πως υπάρχουν και στα σπορ όπως και στη βιομηχανία κέρδη που μπορείς να αποκομίσεις επειδή οι άλλοι δεν τα εξέτασαν, δεν τα αντιλήφθηκαν ή δεν τα εκμεταλλεύθηκαν κατάλληλα γιατί δεν είχαν την απαιτούμενη έμπνευση. Η επιστήμη μπορεί να βοηθήσει εδώ. Και προβλέπω ότι όπως έγινε και στην ταινία οι μικρότερες ομάδες μπορούν να το δοκιμάσουν και να βγουν μπροστά».
Καλύτερη πάσα ο βάσκος παλιός ερασιτέχνης ποδοσφαιριστής και σημερινός οικονομολόγος δεν θα μπορούσε να μας δώσει, αφού το επόμενο ενδιαφέρον θέμα που αξίζει να δούμε κάπως περισσότερο στον βυθό του ποδοσφαίρου είναι η αξιοποίηση κάθε είδους δεδομένων μέσα σε έναν αγώνα από ειδικά εκπαιδευμένους λόχους (πλέον) ανθρώπων που χειρίζονται υπολογιστές και κατορθώνουν να εξορύσσουν πολύτιμα συμπεράσματα για λογαριασμό των ομάδων και πληρώνονται φυσικά αδρά γι’ αυτό. Κάποια λίγα στατιστικά στοιχεία που δίδονται κατά τη διάρκεια του αγώνα από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, όπως είναι η κατοχή μπάλας, τα χιλιόμετρα που έκαναν ο κάθε παίκτης και συνολικά η ομάδα, οι πάσες, σωστές και λανθασμένες, τα σουτ στο τέρμα και εκτός, θεωρούνται πλέον από τους ειδικούς ξεπερασμένα και μικρής αξίας. Αν και όλοι προσπαθούν να κρατήσουν μυστικό το αν μετρούν και τι μετρούν, ξέρουμε πλέον ότι καταγράφονται οι κινήσεις κάθε παίκτη μέσα στο γήπεδο, χιλιοστό προς χιλιοστό. Και αξιολογείται το πού βρέθηκε σε ποια στιγμή, σε ποιον έδωσε πάσα και ποιες άλλες δυνατότητες είχε. Σε ποια θέση βρισκόταν όταν έκανε σουτ και αν αυτή η θέση είναι μέσα σε όσες έχουν αξιολογηθεί ως αποτελεσματικές για το γκολ, οι έξοδοι του τερματοφύλακα, η αμυντική αλληλοκάλυψη των παικτών και πολλά ακόμη. Επειδή όμως εύκολα προκύπτει το ερώτημα μήπως πρόκειται για υπερβολή και μαθηματικό αυτισμό που δεν οδηγεί κάπου, υπάρχουν ήδη κάποιες success stories. Και μάλιστα πραγματικές και όχι σαν κι αυτές των πολιτικών.
Το ποδόσφαιρο στον μαυροπίνακα
Ενα τέρμα έχει πλάτος τρεις φορές το ύψος του. Αν το πλάτος του είναι 732 εκατοστά, πόσο είναι το ύψος του;
Ενα τέρμα έχει πλάτος τρεις φορές το ύψος του. Αν το πλάτος του είναι 732 εκατοστά, πόσο είναι το ύψος του;
Ευκολάκι; Εξαρτάται σε ποιον απευθύνεται η ερώτηση. Και υπάρχουν και πιο δύσκολες. Οπως το ποια είναι η πιθανότητα ένας αριθμός παικτών από τις 24 ομάδες, που καθεμία έχει 23 άτομα στην αποστολή, να έχει την ίδια ημέρα γενέθλια.
Αυτά και άλλα πολλά σχετικά με το Euro 16 υπάρχουν στη διεύθυνση: fussballmathe.de/material/aufgaben/. Εκεί λοιπόν γερμανοί μαθηματικοί σκέφθηκαν ότι η δυναμική που μπορεί να έχει ένα γεγονός όπως το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα κρατών θα ήταν δυνατόν να κινητοποιήσει μαθητές όλων των τάξεων να ασχοληθούν με προβλήματα σχετικά με την μπάλα, τα γήπεδα, τις πιθανότητες των ομάδων να προχωρήσουν. Υπάρχουν ακόμη και έπαθλα. Για τους πρώτους από διάφορες εκπαιδευτικές μονάδες το κέρδος θα είναι μια επίσκεψη της ομάδας των Μαθηματικών στο σχολείο όπου σε μια ημέρα θα τους μιλήσουν για τα μαθηματικά του ποδοσφαίρου, της μπάλας, των σουτ και των πιθανοτήτων. Μια αξιοπρόσεκτη και αξιομίμητη πρωτοβουλία.
Ομάδες hi-tech
Κάν’ το όπως ο Μπένχαμ
Πήρε Πτυχίο στη Φυσική, εργάστηκε σε τράπεζα, έφθασε να χειρίζεται τεράστια ποσά ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου και μετά ίδρυσε στοιχηματική εταιρεία. Με τη βοήθεια της Στατιστικής, διάφορων μαθηματικών μοντέλων, ίσως και κάποιων εσωτερικών πληροφοριών, έβγαλε εκατομμύρια στερλίνες ο Αγγλος Μάθιου Μπένχαμ. Μερικά από αυτά τα επένδυσε σε μια λονδρέζικη ομάδα ποδοσφαίρου τρίτης κατηγορίας, την Brentford. Την ανέβασε κατηγορία και αυτή τη χρονιά θα διεκδικήσει την άνοδό της στην ανώτερη κατηγορία, την Premiere League. Δεν στάθηκε όμως σε αυτό. Αγόρασε με 6,2 εκατ. στερλίνες και μια ομάδα στη Δανία, τη Midjylland (Μιντγίλαντ είναι η σωστή προφορά και όχι Μίντιλαντ, όπως επικράτησε στα ελληνικά), και κατάφερε να την κάνει πέρυσι πρωταθλήτρια Δανίας με καλή πορεία και στις διεθνείς διοργανώσεις. Οπου διακρίθηκε ιδιαίτερα στα γκολ από τις λεγόμενες στημένες φάσεις, δηλαδή από χτυπήματα με φάουλ, κόρνερ, επαναφορά, πέναλτι. Είχε δείκτη απόδοσης 0,88 γκολ ανά αγώνα, ήταν δεύτερη, αμέσως μετά την Ατλέτικο Μαδρίτης, που είχε 1,06, ενώ η Αρσεναλ, π.χ., είχε μόλις 0,57. Χρησιμοποιείται κατά κόρον το πρόγραμμα e4talent που καταγράφει ακόμη και το πόσες φορές ένας παίκτης κοίταξε γύρω του προτού δεχθεί την μπάλα! Επίσης, αντίθετα με τις παλιές πρακτικές, δημιουργείται πρώτα ένα σύνολο απαιτήσεων για παίκτη που χρειάζεται η ομάδα και μετά ψάχνουν να βρουν ποιος είναι αρκετά κοντά στο διάγραμμα που δίνει ο υπολογιστής. Και έτσι οι μικροί, όπως ακριβώς το είπε και ο κ. Παλάθιος-Ουέρτα, εκμεταλλεύονται τον χώρο που αφήνουν οι μεγάλοι. Αν και δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Και οι μεγάλοι δεν μένουν με σταυρωμένα τα χέρια. Π.χ., η δεύτερη ομάδα της Γερμανίας, η αγαπητή Μπορούσια Ντόρτμουντ, χρησιμοποιεί όχι μόνον από το 2012 έναν τεράστιο ρομποτικό μηχανισμό, τον Footbonaut, που κοστίζει 1 εκατ. ευρώ, εκτοξεύει 200 μπάλες στα 10 λεπτά προς το κέντρο μιας επιφάνειας 200 τ.μ. και ο παίκτης από εκεί πρέπει να τις στέλνει μία προς μία να περάσουν από μικρές πόρτες που ανοίγουν εντελώς τυχαία, αλλά βελτιώνει τον αριθμό των γκολ της με προγράμματα όπως το e4talent. Οπως παραδέχθηκε ο προπονητής της Τόμας Τούχελ σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Zeit» στις 27.3.2015, όχι μόνο γνωρίζει αλλά έχει συναντηθεί με τον Μάθιου Μπένχαμ (www.zeit.de/2015/13/thomas-tuchel-fussball-trainer-auszeit/seite-2) αλλά, όπως λέγεται, παίκτες όπως ο Ρόις και ο Ομπαμεγιάνγκ βελτίωσαν τη στατιστική τους στα γκολ γιατί το σχετικό πρόγραμμα τους έδειξε ποιες θέσεις μέσα στην περιοχή δεν έχουν καμία τύχη για γκολ, ό,τι και αν κάνουν. Στατιστικές, θεωρήματα, υπολογιστές και οι παίκτες με κολλημένα επάνω τους διάφορα ηλεκτρόδια, τουλάχιστον μέσα στα άδυτα των ομάδων, γίνονται πειραματόζωα, «αντικείμενα» παρατήρησης και χιλιάδων μετρήσεων. Βγαίνοντας βέβαια από τον βυθό στην επιφάνεια και στις κάμερες όλα αυτά δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, το εμπόρευμα είναι συσκευασμένο με αυστηρότατες προδιαγραφές. Απαγορεύεται οι φανέλες να είναι έξω από το παντελονάκι, οι κάλτσες κατεβασμένες. Ακόμη τρέχουν άνθρωποι πίσω από την μπάλα.
Κάν’ το όπως ο Μπένχαμ
Πήρε Πτυχίο στη Φυσική, εργάστηκε σε τράπεζα, έφθασε να χειρίζεται τεράστια ποσά ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου και μετά ίδρυσε στοιχηματική εταιρεία. Με τη βοήθεια της Στατιστικής, διάφορων μαθηματικών μοντέλων, ίσως και κάποιων εσωτερικών πληροφοριών, έβγαλε εκατομμύρια στερλίνες ο Αγγλος Μάθιου Μπένχαμ. Μερικά από αυτά τα επένδυσε σε μια λονδρέζικη ομάδα ποδοσφαίρου τρίτης κατηγορίας, την Brentford. Την ανέβασε κατηγορία και αυτή τη χρονιά θα διεκδικήσει την άνοδό της στην ανώτερη κατηγορία, την Premiere League. Δεν στάθηκε όμως σε αυτό. Αγόρασε με 6,2 εκατ. στερλίνες και μια ομάδα στη Δανία, τη Midjylland (Μιντγίλαντ είναι η σωστή προφορά και όχι Μίντιλαντ, όπως επικράτησε στα ελληνικά), και κατάφερε να την κάνει πέρυσι πρωταθλήτρια Δανίας με καλή πορεία και στις διεθνείς διοργανώσεις. Οπου διακρίθηκε ιδιαίτερα στα γκολ από τις λεγόμενες στημένες φάσεις, δηλαδή από χτυπήματα με φάουλ, κόρνερ, επαναφορά, πέναλτι. Είχε δείκτη απόδοσης 0,88 γκολ ανά αγώνα, ήταν δεύτερη, αμέσως μετά την Ατλέτικο Μαδρίτης, που είχε 1,06, ενώ η Αρσεναλ, π.χ., είχε μόλις 0,57. Χρησιμοποιείται κατά κόρον το πρόγραμμα e4talent που καταγράφει ακόμη και το πόσες φορές ένας παίκτης κοίταξε γύρω του προτού δεχθεί την μπάλα! Επίσης, αντίθετα με τις παλιές πρακτικές, δημιουργείται πρώτα ένα σύνολο απαιτήσεων για παίκτη που χρειάζεται η ομάδα και μετά ψάχνουν να βρουν ποιος είναι αρκετά κοντά στο διάγραμμα που δίνει ο υπολογιστής. Και έτσι οι μικροί, όπως ακριβώς το είπε και ο κ. Παλάθιος-Ουέρτα, εκμεταλλεύονται τον χώρο που αφήνουν οι μεγάλοι. Αν και δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες. Και οι μεγάλοι δεν μένουν με σταυρωμένα τα χέρια. Π.χ., η δεύτερη ομάδα της Γερμανίας, η αγαπητή Μπορούσια Ντόρτμουντ, χρησιμοποιεί όχι μόνον από το 2012 έναν τεράστιο ρομποτικό μηχανισμό, τον Footbonaut, που κοστίζει 1 εκατ. ευρώ, εκτοξεύει 200 μπάλες στα 10 λεπτά προς το κέντρο μιας επιφάνειας 200 τ.μ. και ο παίκτης από εκεί πρέπει να τις στέλνει μία προς μία να περάσουν από μικρές πόρτες που ανοίγουν εντελώς τυχαία, αλλά βελτιώνει τον αριθμό των γκολ της με προγράμματα όπως το e4talent. Οπως παραδέχθηκε ο προπονητής της Τόμας Τούχελ σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Zeit» στις 27.3.2015, όχι μόνο γνωρίζει αλλά έχει συναντηθεί με τον Μάθιου Μπένχαμ (www.zeit.de/2015/13/thomas-tuchel-fussball-trainer-auszeit/seite-2) αλλά, όπως λέγεται, παίκτες όπως ο Ρόις και ο Ομπαμεγιάνγκ βελτίωσαν τη στατιστική τους στα γκολ γιατί το σχετικό πρόγραμμα τους έδειξε ποιες θέσεις μέσα στην περιοχή δεν έχουν καμία τύχη για γκολ, ό,τι και αν κάνουν. Στατιστικές, θεωρήματα, υπολογιστές και οι παίκτες με κολλημένα επάνω τους διάφορα ηλεκτρόδια, τουλάχιστον μέσα στα άδυτα των ομάδων, γίνονται πειραματόζωα, «αντικείμενα» παρατήρησης και χιλιάδων μετρήσεων. Βγαίνοντας βέβαια από τον βυθό στην επιφάνεια και στις κάμερες όλα αυτά δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, το εμπόρευμα είναι συσκευασμένο με αυστηρότατες προδιαγραφές. Απαγορεύεται οι φανέλες να είναι έξω από το παντελονάκι, οι κάλτσες κατεβασμένες. Ακόμη τρέχουν άνθρωποι πίσω από την μπάλα.
Ή μήπως όπως οι Βάσκοι;
Πιστεύω πάντως ότι αξίζει να κλείσουμε την αναφορά μας αυτή στη μαθηματικοποίηση του ποδοσφαίρου με σκοπό βέβαια μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα που οδηγεί σε περισσότερα κέρδη (διαφημίσεις, χρηματικά βραβεία, εισιτήρια) με την απάντηση που έδωσε ο συνομιλητής μας, βασκικής καταγωγής –μην το ξεχνάμε αυτό –στην ερώτηση σχετικά με την απόφαση εδώ και πολλά χρόνια της βασκικής ομάδας Αθλέτικ Μπιλμπάο, που παίζει στην κορυφαία κατηγορία της Ισπανίας, να χρησιμοποιεί αποκλειστικά βάσκους παίκτες: «Είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι που πράττουμε με αυτόν τον τρόπο. Διαλέξαμε να αγωνιζόμαστε διαφορετικά και είναι μοναδικό γιατί κανείς άλλος δεν το κάνει. Αγωνιζόμαστε με τους δικούς μας ανθρώπους, διαλέξαμε να κερδίζουμε λιγότερο συχνά αλλά παίρνουμε περισσότερα όταν κερδίζουμε. Δεν έχουμε πέσει ποτέ σε κατώτερη κατηγορία και το κλειδί δεν είναι οι νίκες αλλά το να αγωνίζεσαι με τη βοήθεια των δικών σου ανθρώπων».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ