Βρυξέλλες
Επισείοντας πάντοτε το φόβητρο του Brexit στον ορίζοντα, ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον φλερτάρει τη Γερμανία για να προωθήσει το «μεράκι» της χώρας του, την αναμόρφωση της ΕΕ. Λάθος πόρτα –έπρεπε στη Γαλλία να κάνει λόμπι. Λογικό, βέβαια, είναι να ξεκινήσει από το Βερολίνο, καθώς, ιδιαίτερα με την κρίση, η Γερμανία ενδιαφέρεται όσο η Βρετανία για την ελευθερία του εμπορίου.
Αλλά η δεξιοτεχνία της Γερμανίας και η αύρα που περιβάλλει την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ δεν αρκούν για τη Βρετανία. Γι’ αυτό χρειάζεται να καλοπιάσει τη Γαλλία και τον Φρανσουά Ολάντ, τον λιγότερο δημοφιλή πρόεδρο στην Ιστορία της Γαλλίας, ο οποίος όμως δεν έχει σπουδαία κίνητρα για να υποκύψει στα φούμαρα της Βρετανίας. «Ο Ντέιβιντ Κάμερον πρέπει να πείσει τους Γάλλους, όχι απαραίτητα τους Γερμανούς, για να γίνουν μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ» λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ Χίλκε Ντιγίστρα. «Και ακριβώς επειδή ο Φρανσουά Ολάντ νιώθει ότι είναι λίγος στο εσωτερικό, θα είναι πολύ δύσκολο στη Γαλλία να υποχωρήσει σε μια σειρά από πράγματα».
Ο Κάμερον λέει ότι οι συμβιβασμοί που προωθεί είναι καλοί για την Ευρώπη, όχι μόνο για τη Βρετανία. Στόχος του να καταλήξει σε συμφωνία τον Δεκέμβριο, ώστε να δείξει στους βρετανούς ψηφοφόρους, κατά το πρωθυπουργικό σενάριο, ότι θα κερδίσει το δημοψήφισμα (το υπολογίζει προς το τέλος του 2017) και θα κρατήσει τη Βρετανία στην ΕΕ.
Φευ, η ευρωπαϊκή Ιστορία είναι γεμάτη από χαμένα δημοψηφίσματα, ιδιαίτερα στη Γαλλία, όπου η ήττα στο δημοψήφισμα του 2005 για το σύνταγμα της ΕΕ εξακολουθεί να βαραίνει το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Εκείνο το μάθημα κάνει διστακτική τη Γαλλία στο να θίξει τους κανόνες της ΕΕ, πόσω μάλλον να «ξαναμοντάρει» την κοινότητα στα βρετανικά μέτρα της ελεύθερης αγοράς.
Ο υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Οσμπορν παρουσίασε στη Γερμανία τη στρατηγική της Βρετανίας. Με κάθε λεπτομέρεια, έδειξε τι θέλει να γίνει –περισσότερη ελευθερία κινήσεων στις υπηρεσίες –κάτι που αποκλείει η Γαλλία με την υποστήριξη της Γερμανίας -, κάποια χαλάρωση της αρχής «προσκόλληση στην ένωση» κ.ά. Η ομιλία του Οσμπορν ήταν αξιοσημείωτη για εκείνα που δεν έθιξε: για την εκστρατεία της Βρετανίας εναντίον των ξένων που καταχρώνται το κοινωνικό σύστημα, για το ότι πρέπει να περάσουν τέσσερα χρόνια ώσπου να πάρει κάποιο επίδομα το παιδί ενός αλλοδαπού, ενώ σχεδόν πρόφερε κάτι που έμοιαζε με αίτημα βέτο για χώρες εκτός ευρώ σε ζητήματα επιχειρήσεων, εμπορίου κ.λπ.
Η Γαλλία ήταν ανέκαθεν οπαδός της «οικονομικής κυβέρνησης» των –σήμερα –19 κρατών της ευρωζώνης. Το αίτημά της έγινε ισχυρότερο από τη στιγμή που η Γερμανία κυριάρχησε στο θέμα της δανειακής κρίσης και «έπαιξε» δημόσια με την ιδέα της απομάκρυνσης της Ελλάδας από το ευρώ. Αυτή η ενστικτώδης γαλλική στάση έρχεται σε σύγκρουση με τον βρετανικό στόχο της ισότητας μεταξύ των χωρών που μετέχουν στο ευρώ και εκείνων που δεν μετέχουν. Ετσι, με τη Γαλλία να θέλει περισσότερη Ευρώπη και τη Βρετανία να θέλει λιγότερη, η Βρετανία θα χρειαστεί να αλλάξει τη διπλωματία της. «Στο υπόλοιπο της εκστρατείας της, η Βρετανία δεν πρέπει να παραλείψει το Παρίσι. Πρέπει να επικεντρώσει την προσοχή της στο γαλλικό κατεστημένο για να εξασφαλίσει υποστήριξη» λέει ο Στίβεν Μπλόκμανς του Ινστιτούτου CEPS των Βρυξελλών.
Η Γαλλία είναι πολύ ενοχλημένη με τον Κάμερον, όπως ήταν και στις διαπραγματεύσεις του 1974-1975 για την ένταξη της Βρετανίας. Το έδειξε πολύ καθαρά ο Ολάντ στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα, απαντώντας στον υποστηρικτή της βρετανικής εξόδου Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτη του Ανεξάρτητου Κόμματος της Βρετανίας. «Τον άκουσα» δήλωσε ο Ολάντ. «Ο μοναδικός δρόμος για όσους δεν πιστεύουν στην Ευρώπη είναι να φύγουν από την Ευρώπη. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος».