Οι υπόγειες διαδρομές της NSA οδηγούν στο Βερολίνο

Οι πολύωρες συζητήσεις στην αμερικανική Γερουσία για τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA) και για μερικές αλλαγές στο γενικότερο πλαίσιο της πολιτικής ασφαλείας που διαμορφώθηκε μετά την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους έβγαλαν στο προσκήνιο και κάτι απρόβλεπτο. Ενα πρόβλημα στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με το Βερολίνο και μάλιστα για ένα ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας για τους Γερμανούς: την παρακολούθησή τους από κάποιο ξένο «μάτι». Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε, παρά τις αντιδράσεις των Ρεπουμπλικανών, την περασμένη Τρίτη και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε το σχετικό έγγραφο αλλά οι γερουσιαστές θα έχουν να ασχοληθούν τις ερχόμενες εβδομάδες με τις «λεπτές σχέσεις» μεταξύ Λευκού Οίκου και γερμανικής καγκελαρίας, όπως αποκαλύπτει η ιστοσελίδα του αμερικανικού «Weekly Standard».

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου

Στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και καθώς έξι από τους σαουδάραβες συνωμότες είχαν ζήσει ένα διάστημα στο Αμβούργο η κυβέρνηση του τότε προέδρου Τζορτζ Μπους διαπραγματεύθηκε με το Βερολίνο το 2002 τη «συνεργασία» των Υπηρεσιών Πληροφοριών των δύο χωρών. Ως «αντίτιμο» προσέφερε τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων της γερμανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (BND) στο Μπαντ Αϊμπλινγκ της Βαυαρίας. Οπως ήταν επόμενο, η συνεργασία τους δεν περιορίστηκε σε παρακολούθηση μόνο τρομοκρατών. Επεκτάθηκε σε ιδιώτες, σε ξένους φίλους και σε συμμάχους –ακόμη και στο γραφείο του γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ – και αυτό δημιούργησε πρόβλημα. Οχι φυσικά για την Αμερική αλλά για τη Γερμανία, ιδιαίτερα για την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ.

Δύο επιτροπές της Γερουσίας θα ασχοληθούν με τη «διευρυμένη νομιμότητα» των παρακολουθήσεων και, όπως προβλέπουν πηγές στην Ουάσιγκτον, «αρκετά περίεργα πράγματα και άσχημες συμπτώσεις θα επιπλεύσουν» μέσα στο κλίμα κομματικών ανταγωνισμών που διαμορφώνεται εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2016. Το πραγματικό πρόβλημα όμως το έχει η Ευρώπη και ιδιαίτερα η Γερμανία. Ο γερμανικός Τύπος και τα ΜΜΕ αποκάλυψαν τελευταία ότι η γερμανική BND «διευκόλυνε» την αμερικανή ομόλογο της NSA να παρακολουθεί χιλιάδες άτομα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, σε επιχειρήσεις, στα γραφεία της ΕΕ, ακόμη και στην Κομισιόν.

Οι αποκαλύψεις «προκάλεσαν δέος και οργή στις Βρυξέλλες και ασφαλώς δημιουργούν προβλήματα στις σχέσεις της Γερμανίας με την ΕΕ» δήλωσε ο Ράινχαρντ Μπιτκόφερ, πρόεδρος των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στο Βερολίνο. Η Καγκελαρία σιωπά αλλά, όπως δήλωσε ένας βουλευτής του κυβερνητικού συνασπισμού, συνεχίζεται «ένας σκυλοκαβγάς μεταξύ BND και Καγκελαρίας για τις παρακολουθήσεις». Μεταξύ σοβαρού και αστείου ένας βουλευτής ρώτησε τον αρχηγό του BND Γκέρχαρντ Σίντλερ μήπως και εκείνος ήταν στον κατάλογο που παρακολουθεί η υπηρεσία του. Δεν ήταν αβάσιμη η ανησυχία του βουλευτή. Η αμερικανική NSA προμήθευε τη γερμανική «επιλεγμένες» διευθύνσεις Διαδικτύου, τηλεφώνων, e-mail κ.τ.λ. για ηλεκτρονική παρακολούθηση. Αλλά η γερμανο-αμερικανική συμφωνία απέκλειε την παρακολούθηση γερμανικών και αμερικανικών στόχων.

Τώρα αποκαλύπτεται ότι δεν τηρήθηκε αυτή η δέσμευση. Τα γερμανικά ΜΜΕ παρουσίασαν έγγραφο της BND το οποίο βεβαίωνε ότι «διέγραψε 12.000 επιλεγμένες διευθύνσεις», μεταξύ των οποίων πολλές γερμανικές. Σημείωναν ιδιαίτερα ότι η BND παρανομούσε καθώς δεν έχει αρμοδιότητα για το εσωτερικό. Αρμοδιότητα για το εσωτερικό έχει η BIV.