Μοντέλο «βλέποντας και περιμένοντας»…

Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα έκλεισε τον κύκλο της μεγάλης αυταπάτης και σήμανε την ώρα των μεγάλων αποφάσεων: θα κάνει ο Πρωθυπουργός ό,τι απαιτείται για να σταθεροποιηθεί η χώρα εντός του ευρώ ή θα επιλέξει τον εκλογικό αιφνιδιασμό που, όπως λέγεται, του εισηγούνται ορισμένοι στενοί συνεργάτες του; Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας είχαν ο καθένας το δικό του στυλ διακυβέρνησης. Αλλος ήταν ασκητικός, άλλος ήταν λαοπλάνος, άλλος κυβερνούσε με το μπλοκάκι του, άλλος με το ραχάτι του, άλλοι με την αυλή τους. Κανένας όμως δεν απέφυγε να αναλάβει τα ηνία της χώρας και της κυβέρνησής του.

Ο κ. Τσίπρας μοιάζει καθηλωμένος στον αντιπολιτευτικό ακτιβισμό, παρότι ενδυματολογικώς υιοθέτησε τη φινέτσα των sur mesure χειροποίητων κοστουμιών. Παραμένει δεσμώτης όχι μόνο των προεκλογικών δεσμεύσεων αλλά και της μεθόδου που τον έφερε στην εξουσία: καταγγελτικός, βίαιος λόγος, ισοπέδωση, κατασκευή εσωτερικών εχθρών, αντίσταση στην πραγματικότητα. Αυτό που ήταν μέθοδος κατάκτησης της εξουσίας έγινε φιλοσοφία διακυβέρνησης. Τα προβλήματα όμως έχουν ζώσει την κυβέρνηση όπως τα φίδια τον Λαοκόωντα και δεν αρκεί η επίκληση ενός παραποιημένου κόσμου για να διορθωθεί η κατάσταση.

Η διάψευση των προσδοκιών

Ο κ. Τσίπρας διεκδίκησε την εξουσία στηριζόμενος σε ένα κόμμα το οποίο γιγαντώθηκε μέσα σε πέντε χρόνια: από το 4,6% το 2009 έφτασε στο 36% το 2015. Οι παρενέργειες είναι ορατές στη διαχείριση των εσωτερικών και των εξωτερικών υποθέσεων. Η συμμαχία του Νότου αποδείχθηκε χίμαιρα: η Γαλλία και η Ιταλία δεν ήταν πρόθυμες να διαταράξουν τη σχέση τους με τη Γερμανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία βρέθηκαν απέναντι στην Ελλάδα και οι Podemos δεν ήταν αυτοί που οραματιζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Την 25η Ιανουαρίου δεν φύσηξε επαναστατικός αέρας στην Ευρώπη, η οποία παρέμεινε ο ίδιος αργοκίνητος συντηρητικός μηχανισμός. Οι ΗΠΑ δεν αποδείχθηκαν ο σύμμαχος που διαφήμιζε το Μέγαρο Μαξίμου, η Κίνα και η Ρωσία προτάσσουν τα δικά τους συμφέροντα και πάντως δεν εμφανίζονται πρόθυμες να επενδύσουν σε μια χρεοκοπημένη Ελλάδας εκτός του γίγνεσθαι της ευρωζώνης. Ο Παναγιώτης Καμμένος απειλεί τους εταίρους με εξαγωγή τζιχαντιστών αν συνεχιστεί η οικονομική ασφυξία, άλλοι υπουργοί δηλώνουν ότι η κυβέρνηση δεν θα πληρώσει το ΔΝΤ αλλά μισθούς και συντάξεις, ο Γιάνης Βαρουφάκης σπεύδει στην Ουάσιγκτον ανήμερα το Πάσχα των καθολικών για να διαπραγματευθεί το Ασφαλιστικό και καταλήγει να διαβεβαιώνει την Κριστίν Λαγκάρντ ότι η Αθήνα θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στο διηνεκές. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έστειλε τον κ. Τσίπρα στο ΔΝΤ, όπως έκανε ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ με τον Γιώργο Παπανδρέου, τον έστειλε στους ευρωπαίους εταίρους του.

Και όλα αυτά την ώρα που η Ζωή Κωνσταντοπούλου οργανώνει ολόκληρο προπαγανδιστικό μηχανισμό για τη διαγραφή του επαχθούς χρέους, την ώρα που καίγονται τα Εξάρχεια και ομάδες αντιεξουσιαστών κάνουν καταλήψεις σε πανεπιστήμια και γραφεία οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ, γράφουν συνθήματα πέριξ του Αγνώστου Στρατιώτου και υπουργοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για απομονωμένες ομάδες που θα αυτοδιαλυθούν. Στο μεταξύ το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη παραμένει στο υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να μελετηθούν τα σοβαρά διοικητικά θέματα που προκύπτουν από τη μετακίνησή του στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Το νομοσχέδιο του υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου εγείρει υποψίες σε πολιτικούς και νομικούς κύκλους για φωτογραφικές διατάξεις που ξεπερνούν την υπόθεση του Σάββα Ξηρού. Στις Σκουριές η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου, κάτοικοι-κουκουλοφόροι με στολές παραλλαγής εκτόξευσαν μπουλόνια στους μεταλλωρύχους, ο Γιάννης Πανούσης προειδοποίησε ότι μπορεί να υπάρξει νεκρός, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης επιτέθηκε στους εργαζομένους και η βουλευτής Κατερίνα Ιγγλέση στην Αστυνομία.

Αντιφάσεις; Πολλές. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως κέρδισε τις εκλογές σε ένα φαντασιακό και όχι σε ένα πραγματικό μέτωπο, το οποίο διευρύνθηκε εξαιτίας των πολλών αποτυχιών του παλαιού συστήματος. Οσο περνάει ο καιρός ο κ. Τσίπρας βρίσκεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα. Θα συνεχίσει να κολακεύει την εκλογική του πελατεία επιμένοντας στη ρητορική του παρελθόντος, κατασκευάζοντας εσωτερικούς εχθρούς (π.χ., τα ΜΜΕ), ποινικοποιώντας την πολιτική ζωή μέσω Εξεταστικών Επιτροπών; Ή θα επιβάλει μια πολιτική διάσωσης με τους αναγκαίους συμβιβασμούς και το αναπόφευκτο κόστος; Με άλλα λόγια, μπορεί ο κ. Τσίπρας να γίνει ένας κλασικός πρωθυπουργός;

Η ώρα των επιλογών

Ο κ. Τσίπρας βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους, μέτρησε τις αντοχές τους και τα όριά του, η παρουσία του εκτός Ελλάδας είναι μετρημένη και στο εσωτερικό αλλάζει διακριτικά τον κύκλο των συνομιλητών του, ιδίως στα θέματα της οικονομίας. Στο εξωτερικό η στρατηγική της έντασης δεν έχει αποδέκτες, οι Γερμανοί απέφυγαν τις επιθέσεις και όλα εκτυλίσσονται θεσμικά στις συνεδριάσεις του EuroWorking Group και του Eurogroup, όπου σφίγγει η θηλιά για μια συνολική συμφωνία μεταρρυθμίσεων ως τις 24 Απριλίου. Η εφαρμογή της συμφωνίας θα απαιτήσει μια απάντηση στο δίλημμα «ρήξη με τις αυταπάτες ή ρήξη με τους εταίρους;». Η πρώτη επιλογή σημαίνει αυτοκατάργηση του ΣΥΡΙΖΑ της αντιπολίτευσης και ενδεχομένως νέες συμμαχίες όχι κατ’ ανάγκην κυβερνητικές. Ο Πρωθυπουργός όμως με το ένα χέρι ζητεί βοήθεια και με το άλλο ερημώνει το τοπίο γύρω του –ακόμη και το Ποτάμι λαμβάνει καθαρές αποστάσεις –υποχωρώντας στον αξιακό κώδικα των ΑΝΕΛ και εμφανιζόμενος ως αυτόκλητος υπερασπιστής της οικογενειοκρατίας Καραμανλή και Παπανδρέου που ξέρουν από πρώτο χέρι πόσο σκληρός είναι ο αποχαιρετισμός της εξουσίας.