Μορφή ντόμινο παίρνουν οι έλεγχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ευνοϊκή μεταχείριση πολυεθνικών από χώρες κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον κατάλογο να συμπεριλαμβάνει πλέον Fiat και Volkswagen και τις δραστηριότητες τους, σε Λουξεμβούργο και Πορτογαλία.
Προηγήθηκαν οι αντίστοιχες ανακοινώσεις για την Apple και τα Starbucks όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαλεί την Ιρλανδία, στην πρώτη περίπτωση, και την Ολλανδία στη δεύτερη, να λογοδοτήσουν για φοροελαφρύνσεις σε θυγατρικές των δύο εταιρειών (οι οποίες θα μπορούσαν να εκληφθούν ως κρατικές ενισχύσεις που αντίκεινται στα ισχύοντα περί ανταγωνισμού).
Πλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξαγγέλλει αντίστοιχους ελέγχους, για την ευνοϊκή φορολόγηση θυγατρικής της Fiat-Chrysler Automobiles από το Λουξεμβούργο, αλλά και για την πρόθεση της πορτογαλικής κυβέρνησης να επιδοτήσει εργοστάσιο του ομίλου VW.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις, στο μικροσκόπιο της Ε.Ε. θα βρεθεί απόφαση των αρχών του Λουξεμβούργου η οποία ελήφθη το 2012 και με την οποία, η Fiat Finance and Trade Ltd -μέρος του χρηματοπιστωτικού σκέλους του ιταλικού ομίλου- είχε έκτοτε ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση.
Η σχετική ανακοίνωση αναφέρει ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμία απόδειξη που να δείχνει ότι η συγκεκριμένη απόφαση θα μπορούσε να θεωρηθεί συμβατή με τις αρχές που διέπουν την ενιαία αγορά», υποδεικνύοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι, όπως και στην περίπτωση της Apple, η ολοκλήρωση της σχετικής έρευνας θα μπορούσε να σημαίνει ότι η θυγατρική του ιταλικού ομίλου θα κληθεί να επιστρέψει όσα έχει λάβει με την μορφή φοροελαφρύνσεων και το Λουξεμβούργο να λογοδοτήσει για την παραβίαση των ευρωπαϊκών κανόνων περί ανταγωνισμού.
Σε προηγούμενη τοποθέτηση του, ο Χοακίν Αλμούνια, επίτροπος ανταγωνισμού της Ε.Ε –και προσεχώς απερχόμενος- αναφέρει ότι οι αρχές του Λουξεμβούργου δεν συνεργάστηκαν ως όφειλαν, μην παρέχοντας όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες μετά την ανακοίνωση για τη διερεύνηση του ζητήματος, και, πλέον, η E.E θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να απευθυνθεί στην Fiat για να αποκτήσει πρόσβαση στα σχετικά δεδομένα.
Το Λουξεμβούργο, από την πλευρά του, καταρρίπτει ως αβάσιμες τις αιτιάσεις του ευρωπαίου επιτρόπου υποστηρίζοντας ότι συνεργάστηκε ως όφειλε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την εποχή της υπό διερεύνησης απόφασης «υπέρ» της Fiat από τις αρχές του δουκάτου, πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου ήταν ο, προσεχώς νέος, πρόεδρος της Ε.Ε, Ζαν Κλόντ Γιουνγκέρ και κατά τους επικριτές του, ο άνθρωπος που κατά τη διάρκεια της πολυετούς πρωθυπουργίας του, μετέτρεψε το Λουξεμβούργο σε «φορολογικό παράδεισο».
Στην περίπτωση του ομίλου VW και της Πορτογαλίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα διερευνήσει σε βάθος την πρόθεση της πορτογαλικής κυβέρνησης να επιδοτήσει με 36,15 εκατομμύρια ευρώ τα σχέδια του γερμανικού ομίλου να παράγει την ευέλικτη πλατφόρμα MQB στο εργοστάσιο της Παλμέλα στη χερσόνησο Σετουμπάλ, σε μια συνολική επένδυση ύψους 672 εκατομμυρίων ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει και πάλι ότι με δεδομένο ότι η VW κατέχει 25% μερίδιο στην πορτογαλική αγορά, το ύψος της κρατικής επιδότησης, σε συνάρτηση με τη συνολική επένδυση, θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερο απ’ όσο επιτρέπει η κοινοτική νομοθεσία ανταγωνισμού και οι οποίες σύμφωνα με την Ε.Ε. θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως παραβίαση των κανόνων περί ανταγωνισμού.
Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν, δεν δίνει, επί του παρόντος, χρονοδιάγραμμα της ολοκλήρωσης διερεύνησης των παραπάνω υποθέσεων ούτε και μια εικόνα για τις πιθανές κυρώσεις, παρά μόνο επιφυλάσσεται για «έρευνα σε βάθος».
Ανεξαρτήτως της τελικής γνωμοδότησης αναλυτές αναφέρουν ότι όσο περνάει ο καιρός, το φαινόμενο θα πολλαπλασιάζεται καθώς η κρίση στην Ευρώπη βαθαίνει και τα κράτη-μέλη θα αποδύονται σε ένα ολοένα και πιο ευρηματικό αγώνα προσέλκυσης κεφαλαίων και διατήρησης θέσεων εργασίας.
