Λίγο πριν από τις οκτώ το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αιφνιδίασε τους συνεργάτες του και τους δημοσιογράφους εγκαταλείποντας φουριόζος το Μέγαρο Μαξίμου. Πριν από σχεδόν δύο ώρες είχε ξεκινήσει η συνάντησή του με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ευάγγελο Βενιζέλο, η πρώτη μετά τις ευρωεκλογές για τις απαραίτητες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα. Οι περισσότεροι αναρωτήθηκαν αν οι δυο πολιτικοί αρχηγοί «τα έσπασαν» στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους. Ηταν αδύνατον να μαντέψουν την αιτία της βιασύνης του Πρωθυπουργού: ένα δείπνο για την 24η επέτειο του γάμου του με τη σύζυγό του Γεωργία Σαμαρά.
Η συνάντηση Σαμαρά – Βενιζέλου έγινε σε καλό κλίμα, αλλά με διαφωνίες σε πολλά ζητήματα. Το κορυφαίο όλων, που θα αποτελέσει και το «κλειδί» του ανασχηματισμού, είναι η επιλογή του επόμενου υπουργού Οικονομικών. Πέρα από τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχει ο ανασχηματισμός προτού λήξει η ελληνική προεδρία της ΕΕ, οι δυο πολιτικοί αρχηγοί δεν ήταν έτοιμοι να προχωρήσουν σε μια επί της ουσίας συζήτηση. Το υπουργείο Οικονομικών πάντως δεν πρόκειται να σπάσει στα δύο και ο «τσάρος» της οικονομίας θα είναι πάλι ένας.
Η φημολογία των προηγούμενων ημερών «φεύγει – μένει ο Στουρνάρας» που ενόχλησε τον υπουργό Οικονομικών, εξαιτίας των επιθέσεων που δέχεται από «γαλάζια» στελέχη δεν ήταν αστήρικτη. Οπως λένε όλοι οι έμπειροι πολιτικοί «ανασχηματισμός, χωρίς αλλαγή του υπουργού Οικονομικών δεν είναι ανασχηματισμός». Φαίνεται πάντως ότι έχει κλειδώσει την μετακίνηση του Γιάννη Στουρνάρα στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ο Σταύρος Παπασταύρου μάλλον δεν πρόκειται να μετακινηθεί από το Μέγαρο Μαξίμου, όχι επειδή είχε αντιρρήσεις για εκείνον ο κ. Βενιζέλος, αλλά γιατί έχει αναλάβει καθήκοντα συντονισμού των υπουργείων που σηκώνουν το μεγαλύτερο μνημονιακό βάρος και ο Πρωθυπουργός τον χρειάζεται δίπλα του.
Το πρόβλημα των δύο αρχηγών δεν είναι τα κριτήρια επιλογής του προσώπου, όπως είπε ο κ. Βενιζέλος βγαίνοντας από το Μέγαρο Μαξίμου, αλλά το ίδιο το πρόσωπο. Ο κ. Σαμαράς επιθυμεί ο νέος υπουργός Οικονομικών να συμβολίζει το τέλος των μνημονίων και την αλλαγή σελίδας στην ελληνική οικονομία.
Ο κ. Βενιζέλος από την πλευρά του θέλει κάποιον να υποδηλώνει ριζική στροφή προς την κοινωνία και τις ανάγκες της. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης εκτιμά ότι ο επικείμενος ανασχηματισμός δεν είναι θέμα μετακίνησης κάποιων προσώπων. Στο μυαλό του έχει ένα σχέδιο ευρύτερων αλλαγών στο Υπουργικό Συμβούλιο και σε ισχυρούς οργανισμούς του Δημοσίου, ώστε να αλλάξει συνολικά η εικόνα της κυβέρνησης συνεργασίας. Πιστεύει ότι η πολιτική σταθερότητα μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με τη διεύρυνση της κοινωνικής και πολιτικής βάσης της κυβέρνησης.
Μάλιστα, εκτιμάται ότι θα ασκήσει ασφυκτικές πιέσεις στον Πρωθυπουργό για να πετύχει προοδευτικές αλλαγές και ενίσχυση της κυβέρνησης με προσωπικότητες από τον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο. Το στίγμα της δημοκρατικής παράταξης θέλει να είναι ισχυρό και διακριτό μέσα στην κυβέρνηση. Αυτή του η επιδίωξη ενδεχομένως να προκαλέσει τριβές στη σχέση του με τον κ. Σαμαρά, ο οποίος δέχεται εισηγήσεις να διεμβολίσει τον χώρο στα δεξιά του, ο οποίος εμφανίστηκε ενισχυμένος μετά τις ευρωεκλογές. Εξάλλου, υπάρχουν στελέχη της ΝΔ, ορισμένοι εκ των οποίων αποτελούν τακτικούς συνομιλητές του κ. Σαμαρά, που τονίζουν ότι δεν πρέπει να συρθεί πίσω από τους σχεδιασμούς του κ. Βενιζέλου.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα προτείνει αλλαγές στην προγραμματική συμφωνία και τη θέσπιση αποτελεσματικότερων κανόνων λειτουργίας της κυβέρνησης. Σύμφωνα με συνεργάτες του, πιστεύει ότι ο συντονισμός πρέπει να είναι απόλυτος και ότι δεν μπορεί να χάνεται χρόνος με λάθος ή με ελλιπώς προετοιμασμένα μέτρα, τα οποία προκαλούν αναταράξεις στην κυβέρνηση και μηδενικό όφελος.
Επιπλέον, ο κ. Βενιζέλος πιστεύει ότι οι καλοκαιρινοί μήνες θα πρέπει να είναι διάστημα εντατικής προετοιμασίας και διαπραγματεύσεων για την επιβεβαίωση της βιωσιμότητας του χρέους. Αλλωστε, το momentum στην Ευρώπη μετά τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών ευνοεί τέτοιου είδους χειρισμούς και επιδιώξεις. Παρότι θεωρεί ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια πολύ ευνοϊκή ρύθμιση στο χρέος, απορρίπτει το σενάριο των πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο με δίλημμα τη λύση για το χρέος. «Τι θα σημάνει αυτό για τον πολίτη;» διερωτάται όταν του θέτουν το θέμα. «Τι θα σημάνει για την καθημερινότητά του η περιγραφή των καλύτερων επιτοκίων ή της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής των δανείων;» προσθέτει.
Αλλά και ο Πρωθυπουργός δεν εμφανίζεται θερμός θιασώτης των πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο. Ωστόσο στο βάθος του ορίζοντα υπάρχει η προεδρική εκλογή και το ερώτημα αν μπορεί η παρούσα Βουλή να εκλέξει τον ανώτατο πολιτειακό άρχοντα.
Ο Πρωθυπουργός θέλει στο νέο σχήμα να τοποθετηθούν και νέα πρόσωπα και να δοθούν ευκαιρίες ακόμα και σε νεοεκλεγέντες βουλευτές, ενώ ήδη έχουν αξιολογηθεί η στήριξη όλων των «γαλάζιων» μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, υπουργών και υφυπουργών, στη συνολική προσπάθεια της κυβέρνησης, αλλά και η στάση τους κατά την προεκλογική περίοδο.
Σημείο διαφωνίας των δύο αρχηγών είναι η αλλαγή του εκλογικού νόμου επί το αναλογικότερο όσο και το θέμα του μπόνους των 50 εδρών που λαμβάνει το πρώτο κατά σειρά κόμμα στις εθνικές εκλογές. Ο κ. Βενιζέλος το θεωρεί κατάλοιπο του παλαιού συστήματος με τα μεγάλα κόμματα, ενώ ο Πρωθυπουργός παραμένει αρνητικός στο αίτημα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης.
Ο Πρωθυπουργός συνομίλησε με τον Πρόεδρο της ΒουλήςΕυάγγελο Μεϊμαράκη, που παρενέβη μεσοβδόμαδα, σε μια από τις επιλεγμένες και με πολιτική σημασία εμφανίσεις του, απορρίπτοντας την πρόταση για κατάργηση του μπόνους.

«Οι κυβερνήσεις συνεργασίας πρέπει να έχουν έναν βασικό κορμό. Δεν μπορεί να είναι κατακερματισμένες»τόνισε ο κ. Μεϊμαράκης, απηχώντας και την κεντρική γραμμή του πρωθυπουργικού γραφείου, ενώ διερωτήθηκε για ποιον λόγο άνοιξε ένα τέτοιο θέμα την επομένη των ευρωεκλογών.
Παράλληλα, υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη υπογραμμίζουν ότι σε συνθήκες πόλωσης και έπειτα από ένα αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα για την κυβέρνηση η οποιαδήποτε κίνηση αλλαγής εκλογικού νόμου μόνο ως ένδειξη πανικού θα μεταφραστεί με απροσδιόριστες παρενέργειες.
Οι «απαραίτητοι» του Μαξίμου
Σταθερό θα παραμείνει το πρωθυπουργικό επιτελείο το επόμενο διάστημα, παρά την κριτική που ασκείται στο παρασκήνιο από διάφορους βουλευτές. Ανασχηματισμός δεν προβλέπεται για τους στενούς συνεργάτες του Αντώνη Σαμαρά, ανεξάρτητα από τα «φίλια πυρά» που δέχθηκαν. Αμετακίνητος είναι ο υπουργός Επικρατείας Δημήτρης Σταμάτης που έχει αυξημένες αρμοδιότητες και αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου και Χαρ. Τρικούπη και είναι αυτός που πολλές φορές συνομιλεί και με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ευάγγελο Βενιζέλο και κορυφαία στελέχη του ΠαΣοΚ. Δίπλα στον Πρωθυπουργό θα παραμείνει πιθανότατα και ο Σταύρος Παπασταύρου που τον εμπιστεύεται απόλυτα ο κ. Σαμαράς, παρά τα σενάρια περί υπουργοποίησής του, ενώ αναβαθμισμένος στο εσωτερικό περιβάλλον είναι και ο Δημήτρης Πτωχός που έχει αναλάβει επιπλέον αρμοδιότητες. Καθοριστικός θα συνεχίσει να είναι σε πολλά επίπεδα ο ρόλος του Χρύσανθου Λαζαρίδη.
Ο Κώστας Μπούρας, εκ των στενών συνεργατών του κ. Σαμαρά, θα έχει τον κρίσιμο ρόλο της επαφής και με την ΚΟ της ΝΔ, αναλαμβάνοντας και ειδικές αποστολές. Στον τομέα της επικοινωνίας συνεχίζουν, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού, ο Γιώργος Μουρούτης που δέχεται ιντερνετικά πυρά και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σίμος Κεδίκογλου που έχει να προχωρήσει το θέμα της εύρυθμης λειτουργίας της ΝΕΡΙΤ. Καθοριστικό ρόλο θα συνεχίσει να διαδραματίζει και ο γενικός γραμματέας συντονισμού, ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος, που έχει απευθείας επικοινωνία με τον Πρωθυπουργό.

Τα ονόματα, οι αμετακίνητοι και οι προς… αποχώρηση
Το ντόμινο του ανασχηματισμού θα ξεκινήσει από δύο θέσεις. Του υπουργού Οικονομικών και του ή της επιτρόπου της Ελλάδας στην ΕΕ. Ο κ. Στουρνάρας έχει την εκτίμηση και την αναγνώριση του Πρωθυπουργού και αναμένεται να έχει τιμητική μεταχείριση, μετακινούμενος στην Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ κάποια στιγμή κυκλοφόρησε και το σενάριο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο μια δεύτερη θητεία στην Κομισιόν δεν αφήνει αδιάφορη τη Μαρία Δαμανάκη.
Ο Πρωθυπουργός κρατάει κλειστά τα χαρτιά του και δεν συζητεί ούτε με τους στενούς του συνεργάτες για πρόσωπα που θα συμμετάσχουν στο νέο σχήμα ή θα τεθούν εκτός. Υπάρχουν εισηγήσεις για ένταξη στο κυβερνητικό σχήμα των Αρη Σπηλιωτόπουλου και Γιώργου Κουμουτσάκου επειδή ήταν υποψήφιοι στον Δήμο Αθηναίων και στην Περιφέρεια Αττικής, αλλά θεωρείται δύσκολο καθώς διατυπώνονται ισχυρές αντιδράσεις στην ΚΟ της ΝΔ, με πιο χαρακτηριστική τη δήλωση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου Σοφίας Βούλτεψη. Αντίθετα, ο Σταύρος Καλαφάτης, που ήταν υποψήφιος για τον Δήμο Θεσσαλονίκης, πιο προνοητικός, επισκέφθηκε το Μέγαρο Μαξίμου και δήλωσε πως δεν θέλει να συμμετάσχει στην κυβέρνηση.
Στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας θα μείνει ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, ενώ είναι πολύ πιθανόν εκτός Υπουργικού Συμβουλίου να βρεθεί ο Κωστής Χατζηδάκης τον οποίο έχει στο στόχαστρο και το ΠαΣοΚ, ενώ για προσωπικούς λόγους φέρεται να μην επιθυμεί τουλάχιστον την επόμενη περίοδο να είναι στο νέο σχήμα ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου. Ερωτηματικό είναι τι θα γίνει με τον Αδωνι Γεωργιάδη που ήταν από τους λίγους, μαζί με τον υπουργό Εσωτερικών Γιάννη Μιχελάκη, που έδωσαν προεκλογικές μάχες. Υπό μετακίνηση είναι ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος που δέχεται σκληρό εσωκομματικό πόλεμο λόγω της δημοτικής μάχης στον Πειραιά, ενώ ακούγεται για το υπουργείο Ναυτιλίας. Θετικό πρόσημο υπάρχει για τον Κυριάκο Μητσοτάκη που πιθανότατα θα παραμείνει στο πόστο του, ενώ στο νέο σχήμα θα συμμετέχουν ο Πάνος Παναγιωτόπουλος και ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. Είναι πολύ πιθανόν να αναβαθμιστεί ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και να μετακινηθεί στο υπουργείο Υγείας και να αναλάβει τα οικονομικά της Υγείας, ενώ δεν αποκλείεται να τοποθετηθεί σε παραγωγικό υπουργείο ο Νίκος Δένδιας, τον οποίο θεωρεί πετυχημένο ο Πρωθυπουργός και είναι απόλυτα ευχαριστημένος μαζί του. Πάντως, ορισμένα πρόσωπα ήδη θεωρείται πως έχουν προβάδισμα για είσοδο στην κυβέρνηση, όπως ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος Μάκης Βορίδης και η εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Αννα Ασημακοπούλου.
Ο κ. Βενιζέλος δεν ανοίγει συζήτηση για τα πρόσωπα του ανασχηματισμού ούτε με τους στενότερους συνεργάτες του. Ωστόσο στο πασοκικό παρασκήνιο συζητώνται διάφορα ονόματα: αυτά των Πάρι Κουκουλόπουλου, Συλβάνας Ράπτη, Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, Παντελή Καψή, Γιώργου Κουτρουμάνη, Κυριάκου Πιερρακάκη, Ανδρέα Λοβέρδου, αλλά και του Βασίλη Οικονόμου (πρώην βουλευτή του ΠαΣοΚ και νυν κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της ΔΗΜΑΡ). Κάποιοι κύκλοι διακινούν και το όνομα της Αννας Διαμαντοπούλου η οποία όμως έχει βρεθεί πολλές φορές απέναντι από την κυβέρνηση και το ΠαΣοΚ –πρόσφατη περίπτωση η αλλαγή του εκλογικού νόμου –μετά το «ξήλωμα» της εκπαιδευτικής της μεταρρύθμισης. Ενδιαφέρον θα έχουν και τυχόν μετακινήσεις των προσώπων που συμμετέχουν ήδη στο κυβερνητικό σχήμα καθώς όπως ακούγεται, η ΝΔ ζητεί κάποιο από τα παραγωγικά υπουργεία τα οποία σήμερα εποπτεύονται από υπουργούς του ΠαΣοΚ –αμετακίνητος πάντως θεωρείται ο Γιάννης Μανιάτης, τον οποίο εμπιστεύεται και ο Πρωθυπουργός.
Επιπλέον, λέγεται ότι ο Λεωνίδας Γρηγοράκος έχει εκφράσει ξανά την επιθυμία του για το υπουργείο Υγείας. Ο Παναγιώτης Ρήγας διεμήνυσε ότι επιθυμεί να συνεχίσει ως γραμματέας της ΚΟ του ΠαΣοΚ, ενώ θα προκύψει θέμα γραμματέα του κόμματος αν ο Νίκος Ανδρουλάκης επιλέξει τις Βρυξέλλες. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης πάντως, παρότι υφίσταται εσωτερικές πιέσεις, δεν κοιτάζει μόνο στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του αλλά αναζητεί και πρόσωπα που θα συμβολίζουν την ευρύτητα της παράταξης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ