Εβδομήντα πέντε περιστατικά ρατσιστικής βίας κατέγραψαν η μη κυβερνητική οργάνωση Γιατροί του Κόσμου (ΓτΚ) μαζί με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) κατά τη διάρκεια της δράσης τους ενάντια στον ρατσισμό μέσω του προγράμματος «Enough! – Αρκετά!».

Τα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσίασαν το πρωί της Τρίτης η πρόεδρος της οργάνωσης κυρία Άννα Μαΐλη μαζί με την πρόεδρο του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες κυρία Λίλιαν Αργυροπούλου-Χρυσοχοΐδου, σε κοινή συνέντευξη Τύπου στα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Τα τελευταία χρόνια τα περιστατικά ρατσιστικής βίας ολοένα αυξάνονται ή μάλλον βλέπουν πιο συχνά το φως της δημοσιότητας, όπως και το περιστατικό της αποτρόπαιης πράξης που συνέβη περίπου έναν χρόνο πριν στην περιοχή της Μανωλάδας. Μια διαφωνία μεταξύ εργατών από το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν και των εργοδοτών τους από την εταιρεία παραγωγής φράουλας «Βαγγελάτος ΑΕ» για τη μη καταβολή των δεδουλευμένων τους απασχόλησε τα εγχώρια και διεθνή μέσα ενημέρωσης όταν τρεις επιστάτες πυροβόλησαν και τραυμάτισαν περισσότερα από 30 μετανάστες-εργαζόμενους.
Σε έναν χρόνο 75 θύματα, ανάμεσά τους 4 γυναίκες και 4 παιδιά
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος (1.2.2013 – 1.2.2014) καταγράφηκαν 75 θύματα βίας εκ των οποίων οι 67 ήταν άνδρες, οι 4 γυναίκες αλλά και 4 ανήλικα παιδιά. Εκ των οποίων 31 θύματα ήταν ηλικίας 18-30 ετών, 28 από 31-40 ετών και 10 άνω των 40 ετών.
«Το συμβάν στις καλλιέργειες φράουλας της Μανωλάδας, αυτό από μόνο του είναι ένα ξεχωριστό συμβάν» σημείωσε η πρόεδρος των ΓτΚ καθώς οι μετανάστες-θύματα δεν έχουν συμπεριληφθεί στον συνολικό αριθμό των περιστατικών βίας.
Στην πλειονότητά τους τα περισσότερα θύματα προέρχονταν από το Αφγανιστάν (25) ενώ ακολουθούν το Μπανγκλαντές (7), το Πακιστάν (6), η Νιγηρία (5), το Ιράν (5), το Κονγκό και η Αλγερία (4), η Συρία (3), το Μαρόκο και το Σουδάν (2) κ.ά. μεμονωμένα.
Σε Άγιο Παντελεήμονα, πλατεία Αττικής…
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που συγκέντρωσαν οι δύο οργανώσεις, τα 58 από τα 75 περιστατικά συνέβησαν εντός των ορίων του δήμου Αθηναίων και συγκεκριμένα σε περιοχές του κέντρου όπως ο Άγιος Παντελεήμονας, η πλατεία Αττικής και η πλατεία Ομονοίας. Δύο επιθέσεις συνέβησαν στη Νίκαια και από μία στην Κομοτηνή, στη Λαμία και στη Ραφήνα ενώ έχουν καταγραφεί και επιθέσεις σε Άλιμο, Παλλήνη, Πειραιά και σε αστυνομικά τμήματα (τέσσερις το σύνολο).
Επίσης τα θύματα ανέφεραν ότι οι περισσότερες επιθέσεις γίνονταν νυχτερινές ώρες, με τους δράστες να χρησιμοποιούν όπλα όπως σιδερολοστούς, πτυσσόμενα κλομπ, αλυσίδες, σιδερογροθιές κ.ά. Αρκετοί δήλωσαν πως οι δράστες ήταν ντυμένοι με μαύρα ρούχα που έφεραν ναζιστικά σύμβολα και δήλωναν συμμετοχή σε φαστιστικές ομάδες.
Καθημερινότητα…
«Αυτό που ξεχωρίζει ως το πιο ανησυχητικό είναι ότι η ρητορική του μίσους και οι ρατσιστικές πρακτικές είναι πια μέσα στην καθημερινότητά μας. Όμως μια κοινωνία που ανέχεται μέσα στην καθημερινότητά της τη ρατσιστική εγκληματικότητα είναι υπεύθυνη και συνυπεύθυνη για αυτό που συμβαίνει» σχολίασε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης η κυρία Μαΐλη.
Τη σημαντικότητα της πρωτοβουλίας του προγράμματος «Enough – Αρκετά!» υπογράμμισε και χαιρέτησε ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κ. Κωστής Παπαϊωάννου: «Είναι εξαιρετικής και καίριας σημασίας ότι σε μια χώρα που το 2009 έστελνε επισήμως στο εξωτερικό στοιχεία τα οποία έλεγαν ότι είχε γίνει στη διάρκεια του έτους μία ρατσιστική επίθεση, κυριολεκτικά, να υπάρχουν πρωτοβουλίες από τους πολίτες, από τις οργανώσεις για να αναδειχθεί η ανάγκη της καταγραφής».

«Πέρυσι ζήσαμε μια κλιμάκωση της βίας που κορυφώθηκε με τον θάνατο του Παύλου Φύσσα. Η κορύφωση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας επιτρέψει να πιστέψουμε ότι το ζήτημα της ρατσιστικής βίας βρίσκεται πίσω μας. Βρίσκεται μπροστά μας και αν και υπήρξε ύφεση και αποκλιμάκωση για λίγους μήνες, υπάρχει ξανά μια κινητικότητα τους τελευταίους δύο μήνες» σχολίασε ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και συντονιστής του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κ. Παπαϊωάννου.
Εκδίκαση υποθέσεων μετ’ εμποδίων
Από το σύνολο των περιστατικών τα 52 ήταν αρχικά θετικά ως προς την περαιτέρω νομική υποστήριξη και καταγγελία της επίθεσης. Από αυτούς οι 20 δεν προχώρησαν περαιτέρω ενώ 10 θέλησαν να υποστηριχθούν νομικά μόνο σε σχέση με το αίτημα ασύλου τους, καθώς η έλλειψη νομιμοποιητικών εγγράφων δεν επιτρέπει την περαιτέρω δικαστική διερεύνηση και εκπροσώπηση της υπόθεσής τους.
Μέχρι στιγμής για 20 περιπτώσεις έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι νομικές ενέργειες, δύο επιθέσεις εκδικάστηκαν, δύο επιθέσεις συσχετίστηκαν με την ευρύτερη δικογραφία της Χρυσής Αυγής κατόπιν υπομνήματος του ΕΣΠ στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου και εκκρεμεί η εκδίκαση 17 υποθέσεων σε διάφορα στάδια της διαδικασίας.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αποτύπωσης του φαινομένου διεξήχθη μια ακόμη έρευνα σε τυχαίο αντιπροσωπευτικό δείγμα ατόμων που απευθύνθηκαν στις δομές των ΓτΚ και του ΕΣΠ μέσω ενός ερωτηματολογίου τριών ερωτήσεων οι οποίες αναφέρονταν στο χρονικό διάστημα που βρίσκονταν στην Ελλάδα, στο αν περιορίζουν τις κινήσεις του εξαιτίας του φόβου μιας ενδεχόμενης επίθεσης αλλά και την ενδεχόμενη ρατσιστική αντιμετώπιση σε επίσημους φορείς του Δημοσίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κυρία Χριστίνα Ψαρρά, συντονίστρια του έργου, «στο σύνολο των 262 ατόμων που ερωτήθηκαν στους χώρους υποδοχής των Γιατρών του Κόσμου, το 61% δήλωσε ότι έχει δεχθεί κάποιου είδους ρατσιστική συμπεριφορά. Το 47% πως περιορίζει της δραστηριότητες και αποφεύγει τις μετακινήσεις σε δημόσιους χώρους και το 53% έχει επίσης υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά κατά τις συνδιαλλαγές του με κάποια δημόσια υπηρεσία, με την πλειοψηφία να αφορά αστυνομικά τμήματα».
Όσον αφορά το ΕΣΠ, το ερωτηματολόγιο συμπλήρωσαν 157 άτομα με το 70% να δηλώνει ότι έχει υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά, το 60,1% περιορίζει της δραστηριότητές του ενώ το 81,3% έχει υποστεί ρατσιστική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της συνδιαλλαγής του με δημόσια υπηρεσία. Ποσοστό το οποίο όπως εξηγεί και η κυρία Ψαρρά «έχει μεγαλύτερη σχέση με τις υπηρεσίες που προσφέρονται και από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες».
Πρόγραμμα «Enough – Αρκετά!»
Σε μια περίοδο πρωτοφανούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, όπως αυτή που διανύει η χώρα, η οποία οδηγεί στην έξαρση των φαινομένων της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, οι Γιατροί του Κόσμου και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες ένωσαν τις δυνάμεις τους υλοποιώντας το πρόγραμμα «Enough! – Αρκετά!». Σκοπός της δράσης αυτής είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση για τις επώδυνες επιπτώσεις του ρατσισμού, η καταπολέμηση των ρατσιστικών εγκλημάτων και της ατιμωρησίας που τα συνοδεύει, η προστασία των θυμάτων και η προώθηση των απαραίτητων ενεργειών για τη χάραξη μιας επίσημης εθνικής στρατηγικής για την καταπολέμηση του φαινομένου μέσω και της εκπόνησης εθνικής έκθεσης.