Ισως μια θεραπεία για το τζετ λαγκ να μην βρίσκεται μακριά μετά την ανακάλυψη ότι ένα χημικό του εγκεφάλου μπορεί να επανασυντονίσει το βιολογικό μας ρολόι.
Δύο φορές ταχύτερη απαλλαγή από το τζετ λαγκ
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις ανακάλυψαν ότι η αύξηση των επιπέδων του χημικού VIP (vasoactive intestinal polypeptide, αγγειοδραστικό εντερικό πολυπεπτίδιο) στον εγκέφαλο μπορεί να βοηθήσει στο να ξεπεραστεί το τζετ λαγκ δύο φορές ταχύτερα από το φυσιολογικό.
Σύμφωνα με μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», όταν ποντίκια έλαβαν μια ένεση του VIP 24 ώρες προτού αλλάξουν χρονική ζώνη, κατάφεραν να προσαρμοστούν πολύ πιο γρήγορα στις νέες συνθήκες.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν βρεθεί ένας τρόπος αύξησης των επιπέδων του χημικού στον οργανισμό με φυσικό τρόπο παρά μέσω ένεσης, τότε θα μπορούμε να έχουμε στα χέρια μας μια αποτελεσματική νέα θεραπεία του τζετ λαγκ για τον άνθρωπο.
Αποσυντονισμός του βιολογικού ρολογιού
Ηταν γνωστό ότι το VIP παίζει καθοριστικό ρόλο στο να κρατά συντονισμένο το βιολογικό ρολόι. Ωστόσο τώρα οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον είδαν ότι οι υψηλότερες δόσεις του χημικού έχουν αντίθετο αποτέλεσμα – δηλαδή αντί να διατηρούν το σώμα πιο «πιστό» στο φυσιολογικό μοτίβο της ημέρας και της νύχτας, αποσυντονίζουν πλήρως το ρολόι του οργανισμού.
Αυτή η απώλεια συγχρονισμού φάνηκε να ωθεί τα εγκεφαλικά κύτταρα να αντιδρούν δύο φορές ταχύτερα στις αλλαγές του κύκλου φωτός-σκότους σε σύγκριση με το φυσιολογικό.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Ερικ Χέρζογκ «ανακαλύψαμε ότι στα ποντίκια μπορούσαμε να ‘κόψουμε’ το τζετ λαγκ στο μισό χορηγώντας τους μια ένεση του VIP την ημέρα προτού εκείνα ‘πετάξουν σε άλλη χρονική ζώνη’ μέσω της αλλαγής του μοτίβου ημέρας-νύχτας στο εργαστήριο». Ο καθηγητής προσέθεσε ότι «ακολουθούμε το σύστημα που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για να αντεπεξέρχεται στις αλλαγές των εποχών και παρεμβαίνουμε λιγάκι σε αυτό ώστε να προσαρμόζεται σε μεγαλύτερες αλλαγές στο μοτίβο του φωτός».
Οι επιφυλάξεις
Πάντως, σχολιάζοντας τα νέα ευρήματα ο δρ Τζόναθαν Τζόνσον από το Τμήμα Χρονοβιολογίας και Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ τόνισε ότι είναι «ασαφές» αν αυτά μπορούν πράγματι να βοηθήσουν στη μείωση του τζετ λαγκ στους ανθρώπους. Όπως εξήγησε, το βασικό «ρολόι» του οργανισμού βρίσκεται σε έναν μικρό πυρήνα του υποθαλάμου του εγκεφάλου που ονομάζεται υπερχιασματικός πυρήνας. «Καταρχάς το VIP χρησιμοποιείται και από άλλα συστήματα του σώματος και έτσι, αν αναπτυσσόταν ένα φάρμακο για το τζετ λαγκ, αυτό θα έπρεπε να στοχεύει αποκλειστικώς τον υπερχιασματικό πυρήνα. Κατά δεύτερον τα συμπτώματα του τζετ λαγκ φαίνεται ότι είναι το αποτέλεσμα άλλων ρολογιών του οργανισμού που αποκρίνονται πιο αργά από τον υπερχιασματικό πυρήνα σε μια νέα χρονική ζώνη. Ετσι θα ήταν μάλλον σημαντικότερο να βοηθήσουμε αυτά τα άλλα ρολόγια να αποκρίνονται ταχύτερα στις αλλαγές των μοτίβων ημέρας-νύχτας».
