Η έλλειψη φορολογικών μέτρων και οι σαφείς προθέσεις απεμπλοκής από τον φαύλο αναπτυξιακό κύκλο των μέτρων λιτότητας είναι τα δύο χαρακτηριστικά των σχεδίων προϋπολογισμών για την επόμενη χρονιά που ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα οι άλλες –εξαιρουμένης της Ελλάδος –δημοσιονομικά προβληματικές και υπερχρεωμένες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Τόσο οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, που έχουν καταφύγει σε διεθνή βοήθεια, όσο και οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Ιταλίας, που γλίτωσαν τη δανειοδότηση από την τρόικα και την ατιμωτική επιτήρηση, αλλά βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση –αν όχι εποπτεία –από τις Βρυξέλλες, κατήρτισαν αδιαμφισβήτητα προϋπολογισμούς λιτούς, που στόχο έχουν τη δημοσιονομική προσαρμογή και ευθυγράμμιση με τις βορειοευρωπαϊκές νόρμες. Και οι τέσσερις κυβερνήσεις όχι μόνο φρόντισαν ώστε να μην προσθέσουν επιπλέον φορολογικά βάρη στα φυσικά πρόσωπα και στις επιχειρήσεις, αλλά θέσπισαν και φοροελαφρύνσεις.
Εθνικισμοί
Στην περίπτωση της Ιρλανδίας, που είναι η δεύτερη μετά την Ελλάδα χώρα της ευρωζώνης που ζήτησε την αρωγή των ευρωπαίων εταίρων και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για να μην καταρρεύσει, η κεντροδεξιά κυβέρνηση το έριξε στα… εθνικοαπελευθερωτικά υπονοούμενα ενώ παρουσίαζε τον προϋπολογισμό του 2014. Είναι, άλλωστε, γνωστή και ήδη εκπεφρασμένη η πρόθεση της Ιρλανδίας να ξεφύγει εφέτος από τα δεσμά της τρόικας έπειτα από μια τετραετία σκληρής λιτότητας –όχι πάντως τόσο σκληρής όσο αυτής που υπέφεραν οι Ελληνες. Εν πάση περιπτώσει, ο ιρλανδός υπουργός Οικονομικών Μάικλ Νούναν παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό έκανε αναφορές στον απελευθερωτικό αγώνα των συμπατριωτών του εναντίον των εγγλέζων κατακτητών, απαγγέλλοντας στίχους του περίφημου ποιητή Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς από το ποίημα «Πάσχα, 1916», που αναφέρεται στην εξέγερση του Πάσχα της χρονιάς εκείνης που έγινε στο Δουβλίνο και σηματοδότησε την απαρχή του αγώνα για την ανεξαρτησία της χώρας.
«Οι υπερβολικές θυσίες κάνουν πέτρα την καρδιά» είπε ο Νούναν προτού εξαγγείλει μέτρα για την ενίσχυση του κράτους πρόνοιας, όπως απολύτως δωρεάν ιατρική φροντίδα όλων των παιδιών κάτω των 5 ετών, μείωση των εισοδηματικών ορίων για τη δωρεάν περίθαλψη των άνω των 70 ετών, μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές, πάγωμα του φόρου εισοδήματος, του ΦΠΑ και βεβαίως του συντελεστή 12,5% για τη φορολόγηση των επιχειρήσεων (πρόκειται για έναν συντελεστή που η τρόικα έκανε ό,τι μπορούσε για να τον αυξήσει, αλλά η κυβέρνηση του Δουβλίνου τον κράτησε με νύχια και με δόντια αμετάβλητο, καθώς τον θεωρεί το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και δη από τις ΗΠΑ).
«Αυτός είναι ο τελευταίος δύσκολος προϋπολογισμός» διαβεβαίωσε τους Ιρλανδούς ο πρωθυπουργός Εντα Κένι.
Φοροελαφρύνσεις
Μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 25% στο 23% προβλέπει ο προϋπολογισμός της κεντροδεξιάς κυβέρνησης Κοέλιο στην Πορτογαλία. «Πρόκειται για μια θεμελιώδη μεταρρύθμιση που έχει ως στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας και την αναθέρμανση της ανάπτυξης» δήλωσε ο πορτογάλος υπουργός Οικονομικών Πάουλο Νούντσιο. Σημειωτέον ότι στόχος της πορτογαλικής κυβέρνησης είναι να μειώσει περαιτέρω τον συντελεστή ώστε να φθάσει σταδιακά στο 17% ως 19% το 2016.
Οι εταιρικοί φόροι είναι οι μόνοι που μειώνει, πάντως, η κυβέρνηση της Λισαβόνας. Διότι προϋπολογίζει την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 2,1% μέσω της αύξησης κυρίως των (κοινωνικά άδικων) έμμεσων φόρων. Με στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 4% του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά και στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει έναντι των δανειστών της για τη διευκόλυνση των 78 δισ. ευρώ που έχει λάβει, η κυβέρνηση Κοέλιο προβλέπει επίσης μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κατά 2,5% ως 12% (με κατώτατο όριο τα 600 ευρώ μηνιαίως), μείωση του αριθμού των εργαζομένων στο Δημόσιο κατά 2% και στις ΔΕΚΟ κατά 3% (εξαιρουμένων πάντως των εργαζομένων στα νοσοκομεία), αύξηση του ωραρίου στο Δημόσιο από τις 35 στις 40 ώρες εβδομαδιαίως και μείωση κατά 10% σε όλες τις συντάξεις του Δημοσίου που υπερβαίνουν τα 600 ευρώ.
Κίνητρα
Στην Ιταλία, τέλος, ο πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα παρουσιάζοντας την περασμένη Τετάρτη τον πρώτο προϋπολογισμό της κυβέρνησής του ανακοίνωσε μειώσεις φόρων 5 δισ. ευρώ συνολικά, κυρίως μέσω της μείωσης των συντελεστών στις ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων. Ανακοίνωσε επίσης τη δαπάνη 3 δισ. ευρώ «για τη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης 15,9 εκατ. χαμηλόμισθων εργαζομένων» όπως είπε χαρακτηριστικά.
Ο ιταλός πρωθυπουργός εξήγγειλε φορολογικά κίνητρα 15.000 ευρώ για μια τριετία στις επιχειρήσεις που θα προσλάβουν έναν εργαζόμενο με σύμβαση αορίστου χρόνου –πρόκειται για μέτρο με προϋπολογιζόμενη επιβάρυνση 2 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2014. Τέλος, ο επίσης κεντροδεξιός πολιτικός επιβεβαίωσε την οριστική κατάργηση της φορολόγησης της πρώτης κατοικίας.
Αγριεύει ο Ραχόι
Αναθαρρημένος από τις θετικές εξελίξεις στο επίπεδο της ανάπτυξης –η οικονομία δείχνει σημάδια εξόδου από την ύφεση –ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι και ο αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό υπουργός του Κριστομπάλ Μοντόρο απέκλεισαν κατηγορηματικά την αύξηση της φορολόγησης το 2014. Οι στόχοι της κυβέρνησης για μείωση της ανεργίας στο 25,9% και βεβαίως για μείωση του ελλείμματος θα επιτευχθούν με την αύξηση της αναπτυξιακής διαδικασίας κατά 0,7% και των εξαγωγών κατά 5,5% που προϋπολογίζει η Μαδρίτη.
Αναθαρρημένος από τις θετικές εξελίξεις στο επίπεδο της ανάπτυξης –η οικονομία δείχνει σημάδια εξόδου από την ύφεση –ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι και ο αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό υπουργός του Κριστομπάλ Μοντόρο απέκλεισαν κατηγορηματικά την αύξηση της φορολόγησης το 2014. Οι στόχοι της κυβέρνησης για μείωση της ανεργίας στο 25,9% και βεβαίως για μείωση του ελλείμματος θα επιτευχθούν με την αύξηση της αναπτυξιακής διαδικασίας κατά 0,7% και των εξαγωγών κατά 5,5% που προϋπολογίζει η Μαδρίτη.
Ο Μοντόρο και ο υπουργός Οικονομικών Λουίς ντε Γκουίντος έχουν στείλει το προσχέδιο του προϋπολογισμού στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) όσο και το ΔΝΤ αμφισβητούν ήδη την επίτευξη των εφετινών στόχων της κυβέρνησης Ραχόι και κυρίως τον στόχο για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 4,5%. Προβλέπουν συγκεκριμένα έλλειμμα 7%. Κάτι που καθιστά απολύτως αδύνατο να πετύχει το 2014 η ισπανική κυβέρνηση τον στόχο του 3% –γι’ αυτό και ο Ραχόι αιτείται ήδη από τις Βρυξέλλες χρονική παράταση δύο ετών ώστε να πετύχει τον στόχο του 3% το 2016.
Στη μέγγενη της τρόικας η Κύπρος
Περικοπές δαπανών κατά 10% συγκριτικά με το 2013 προβλέπει ο προϋπολογισμός της κυπριακής κυβέρνησης για την επόμενη χρονιά. Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης παραδέχθηκε, άλλωστε, ότι πρόκειται για έναν προϋπολογισμό που «αποτυπώνει τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες που περνά η Κύπρος». Ο κύπριος υπουργός δικαιολόγησε τις μειώσεις των δημοσίων δαπανών κατά 626 εκατ. ευρώ σημειώνοντας ότι «δεν θα μπορούσε σε μια εποχή όπου τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μειώνουν τις δαπάνες να μην ισχύσει το ίδιο και για το κράτος».
Περικοπές δαπανών κατά 10% συγκριτικά με το 2013 προβλέπει ο προϋπολογισμός της κυπριακής κυβέρνησης για την επόμενη χρονιά. Ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης παραδέχθηκε, άλλωστε, ότι πρόκειται για έναν προϋπολογισμό που «αποτυπώνει τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες που περνά η Κύπρος». Ο κύπριος υπουργός δικαιολόγησε τις μειώσεις των δημοσίων δαπανών κατά 626 εκατ. ευρώ σημειώνοντας ότι «δεν θα μπορούσε σε μια εποχή όπου τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μειώνουν τις δαπάνες να μην ισχύσει το ίδιο και για το κράτος».
Βεβαίως ζημιωμένοι από τη μείωση των δημοσίων δαπανών θα είναι επίσης τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, αφού οι περικοπές αφορούν μειώσεις των μισθών και συντάξεων του Δημοσίου, «εξορθολογισμό επιδομάτων» και άλλα μέτρα περιοριστικά του διαθέσιμου εισοδήματος των φορολογουμένων. Σημειωτέον ότι η κυβέρνηση της Λευκωσίας ενέδωσε στις πιέσεις της τρόικας και αύξησε από τον περασμένο Απρίλιο τον συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 10% στο 12,5%, στο επίπεδο δηλαδή της Ιρλανδίας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
