Βρετανοί επιστήμονες εντόπισαν έναν ιό ο οποίος «τρώει» το βακτήριο Clostridium difficile που προκαλεί σοβαρές ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Το νέο επίτευγμα θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μάχη ενάντια στην ανθεκτικότητα των βακτηρίων στις αντιβιοτικές θεραπείες.
Θεραπεία με βάση τους φάγους
Η τεχνική αφορά μια εναλλακτική για τη θεραπεία των βακτηριακών λοιμώξεων με χρήση φυσικών ιών που ονομάζονται βακτηριοφάγοι (ή φάγοι εν συντομία).
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ απομόνωσαν φάγους που στοχεύουν επιλεκτικά το C.difficile το οποίο προκαλεί σοβαρές διάρροιες. Από εργαστηριακά τεστ προέκυψε ότι οι συγκεκριμένοι ιοί ήταν αποτελεσματικοί κατά 90% στην αντιμετώπιση των πιο επικίνδυνων στελεχών του βακτηρίου.
Σήμερα ο κίνδυνος ανθεκτικότητας των βακτηρίων στα αντιβιοτικά γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος σε παγκόσμιο επίπεδο, προειδοποιούν οι ειδικοί, με αποτέλεσμα να αναζητούνται επειγόντως εναλλακτικές μέθοδοι αντιμετώπισης των βακτηριακών λοιμώξεων.
Η δρ Μάρθα Κλόκι, επικεφαλής της νέας μελέτης από το Τμήμα Λοιμώξεων, Ανοσίας και Φλεγμονών του Πανεπιστημίου του Λέστερ, ανέφερε ότι οι φάγοι μπορούν να παίξουν μεγάλο ρόλο στη μάχη ενάντια στην ανθεκτικότητα στις αντιβιοτικές θεραπείες τις επόμενες δεκαετίες.
Στοχευμένη δράση
Σε αντίθεση με τα αντιβιοτικά τα οποία συχνά είναι ευρέος φάσματος στοχεύοντας μεγαλύτερη γκάμα βακτηρίων, οι φάγοι πολεμούν ένα στέλεχος βακτηρίου τη φορά. Αυτό μπορεί να τα καταστήσει ιδιαιτέρως αποτελεσματικά ως θεραπεία για τις λοιμώξεις με C.difficile, οι οποίες μπορούν να γίνουν επικίνδυνες όταν οι αντιβιοτικές θεραπείες διαταράσσουν την ισορροπία «καλών» και «κακών» βακτηρίων στο έντερο.
Οι φάγοι δρουν μολύνοντας τα βακτηριακά κύτταρα και πολλαπλασιάζοντας το γενετικό υλικό τους εντός τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα κύτταρα τελικώς «εκρήγνυνται» και πεθαίνουν ενώ νέοι φάγοι εκλύονται από τα νεκρά κύτταρα και εξαπλώνονται ώστε να σκοτώσουν και άλλα βακτηριακά κύτταρα.
Νέα μέθοδος 100 ετών!
Η συγκεκριμένη τεχνική πρωτοχρησιμοποιήθηκε πριν από περισσότερα από 100 χρόνια, ωστόσο η ανάπτυξη αποτελεσματικών αντιβιοτικών στις αρχές του 20ου αιώνα έβαλε σε δεύτερη μοίρα τη μέθοδο, η οποία ωστόσο συνεχίζει να εφαρμόζεται σε ορισμένες χώρες όπως η Γεωργία και η Πολωνία.
«Καθώς οι βακτηριακές νόσοι γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνες με αποτέλεσμα να εξαντλούμε τις θεραπευτικές επιλογές μας σε ό,τι αφορά τα αντιβιοτικά, το ενδιαφέρον επανέρχεται στο παλαιό πεδίο των φάγων» είπε η δρ Κλόκι στη βρετανική εφημερίδα «The Independent» και προσέθεσε: «Οι ρώσοι συνάδελφοί μου στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ είχαν λάβει θεραπεία με φάγους όταν ήταν παιδιά για διαφορετικά προβλήματα, ωστόσο στις περισσότερες χώρες η συγκεκριμένη προσέγγιση εγκαταλείφθηκε λόγω των αντιβιοτικών».
Προς δοκιμή σε ανθρώπους
Η μελέτη της δρος Κλόκι και των συνεργατών της είναι η πρώτη στην οποία οι φάγοι χρησιμοποιούνται ενάντια στα βακτήρια C.difficile. Στο επόμενο στάδιο οι ειδικοί θα δοκιμάσουν ένα «μείγμα» των πιο αποτελεσματικών φάγων ενάντια στο C.difficile στο πλαίσιο δοκιμών φάσης 1 σε ανθρώπους οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από τη φαρμακευτική εταιρεία AmpliPhi. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η δρ Κλόκι στη βρετανική εφημερίδα, είναι πολύ πιθανό η τεχνική να είναι ασφαλής για τον άνθρωπο, καθώς οι ιοί που χρησιμοποιούνται στοχεύουν αποκλειστικά το C.difficile.
